Skip to main content

Το περιβόλι της Ειρήνης από την Αριδαία που σέβεται την καλλιεργητική σοφία των αιώνων

Ο Γιώργος Δούμος παράγει στη σκιά του Καϊμακτσαλάν παλιές ποικιλίες σιτηρών, φρούτων και κηπευτικών με σκοπό τη διάσωση και τη διάδοσή τους

Από παιδί αφουγκραζόταν τη γη και πίστευε, χωρίς να έχει τότε τη γνώση, πως υπήρχαν κι άλλοι τρόποι για να την καλλιεργήσει κανείς πέραν των συμβατικών. Μεγαλώνοντας ανακάλυψε την παραδοσιακή καλλιέργεια, όπως την χαρακτηρίζει ο ίδιος, όπου τα φυτοφάρμακα και τα λιπάσματα έχουν αντικατασταθεί από αγάπη, φροντίδα και σύνδεση με το χωράφι. Ο Γιώργος Δούμος από την Ξιφιανή Αριδαίας, βιολογικός καλλιεργητής από το 1998, παράγει στη σκιά του Καϊμακτσαλάν, στο περιβόλι της Ειρήνης, παλιές ποικιλίες σιτηρών, φρούτων και κηπευτικών με σκοπό τη διάσωση και τη διάδοσή τους. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια έχει στρέψει το βλέμμα του κυρίως σε αρχαίες ποικιλίες δημητριακών με κυρίαρχη την καλλιέργεια και μεταποίηση του Μονόκοκκου, που μετρά πάνω από 9.000 χρόνια ζωής, ενώ καλλιεργεί και μεταποιεί επίσης και άλλες παραδοσιακές ποικιλίες, όπως τα ντυμένα σιτάρια Δίκοκκο και Ντίνκελ, τη σκληρόπετρα και το μαυραγάνι. Στα 500 στρέμματα που μισθώνει στην ευρύτερη περιοχή τα 450 είναι σιτηρά και τα υπόλοιπα οπωροφόρα δέντρα και καλλιέργειες μπαχοβίτικης πιπεριάς, μιας ντόπιας ποικιλίας που φύεται τοπικά πάνω από 100 χρόνια και δίνει ένα σπάνιας γεύσης κόκκινο πιπέρι, καπνιστό και λιαστό.

Μέσα από το Περιβόλι της Ειρήνης έχουν προκύψει 74 κωδικοί βιολογικών προϊόντων, από άλευρα, δημητριακά και ζυμαρικά μέχρι μπαχαρικά και οπωροκηπευτικά, τα οποία διατίθενται σε καταστήματα βιολογικών ειδών σε όλη την Ελλάδα, ενώ ο Γιώργος Δούμος έχει κάνει εξορμήσεις και στο εξωτερικό και συγκεκριμένα στη Γαλλία, τη Γερμανία και τη Σουηδία.

«Προσπαθώ να πλησιάσω αυτό που εφάρμοζαν οι παλιοί. Εκείνοι είχαν αγάπη για την καλλιέργεια, επαφή με το χωράφι, ένιωθαν αυτό που έκαναν, είχαν σύνδεση με τη δουλειά τους. Καλλιεργώ τη γη με φροντίδα για τις τοπικές ποικιλίες και σεβασμό στην προστασία των νερών και του εδάφους, χρησιμοποιώντας βιολογικές μεθόδους και αξιοποιώντας γνώσεις από την παραδοσιακή γεωργία της περιοχής» λέει στη Voria ο Γιώργος Δούμος. Μάλιστα, τη δική του συσσωρευμένη γνώση θέλει να τη μεταφέρει σε νέους καλλιεργητές που αναζητούν εναλλακτικούς δρόμους. Στο πλαίσιο αυτό κάνει σεμινάρια στο χωράφι, σε μια προσπάθεια να μεταλαμπαδεύσει την εμπειρία του και αυτή τη διαφορετική γλώσσα και άποψη για τη γη και τη φύση.

Η περιπλάνηση στις καλλιέργειες και η άλλη οπτική

Οι πρώτες παιδικές εικόνες του Γιώργου Δούμου από το χωράφι ήταν τα άνθη των καπνών που καλλιεργούσε ο πατέρας του, μεταξύ των άλλων συμβατικών καλλιεργειών που διατηρούσε. Όταν στα 15 του ανέλαβε την οικογενειακή επιχείρηση και άρχισε να ψάχνει και να ρωτά για τις καλλιέργειες, τα λιπάσματα και τα φυτοφάρμακα, οι απαντήσεις που έπαιρνε δεν τον ικανοποιούσαν. Διαπίστωνε πως στα ψεκασμένα χωράφια η ψείρα ήταν τελικά περισσότερη από ότι σε αυτά που δεν είχαν ψεκαστεί κι αναρωτιόταν τι νόημα είχαν τελικά όλοι αυτοί οι ψεκασμοί. Όταν δε στα 17 γέμισε το βυτίο του με νερό από ένα ποτάμι της περιοχής για να διαλύσει το φυτοφάρμακο για την καλλιέργειά του και έπρεπε να αδειάσει στο τέλος το λάστιχο, διαπίστωσε πως σε μια επιφάνεια 20 τμ όπου κατέληξε το περιεχόμενό του, τα ψάρια άρχισαν να αναδύονται νεκρά. Τότε συνειδητοποίησε πως όλο αυτό πήγαινε κόντρα στο παιδί της φύσης που ήταν ο ίδιος και στον σεβασμό για τη γη με τον οποίο είχε μεγαλώσει. Βλέποντας δε τη ζημιά που έκαναν οι ενδιάμεσοι και τις χαμηλότερες τιμές που έπαιρναν οι παραγωγοί, αποφάσισε να τα παρατήσει όλα και να μην ασχοληθεί ξανά.

Ήταν γύρω στα 30 όταν ήρθε σε επαφή με την ομάδα καλλιεργητών του Παναγιώτη Μανίκη και κατάλαβε ότι υπήρχε και μια άλλη οπτική για την καλλιέργεια. Κάπως έτσι άρχισε να μαθαίνει τα πάντα για τη φυσική καλλιέργεια αρχικά, να αξιοποιεί τη γνώση των παλιών, να διαβάζει τις ανάγκες του χωραφιού, για να φτάσει τελικά στην παραδοσιακή καλλιέργεια που εφαρμόζει σήμερα.

Από το 2006 μάλιστα επικεντρώθηκε σταδιακά στην καλλιέργεια παραδοσιακών σπόρων σιτηρών, την οποία οδήγησε σε μια ολοκληρωμένη καθετοποίηση της παραγωγής από τον σπόρο έως και το τελικό προϊόν (αλεύρι, ζυμαρικά, νιφάδες, πλιγούρι, σιμιγδάλι, ψωμί κτλ), καθώς και την άμεση διάθεση του αγαθού στον κόσμο.