Είναι σύνηθες το φαινόμενο της αλλαγής κατάστασης σε μια χώρα, να λειτουργεί ως ντόμινο και να επιφέρει ανεπιθύμητες αλλαγές και σε άλλες, κυρίως τις γειτονικές.
Είναι εντυπωσιακό, ότι επιφανείς Σέρβοι και Κοσοβάροι επισημαίνουν τους κινδύνους που μπορεί να προέλθουν από την φημολογούμενη ανταλλαγή εδαφών μεταξύ Σερβίας και Κοσσυφοπεδίου, και πιο συγκεκριμένα, με την παραχώρηση του σερβικού τομέα του Κοσσυφοπεδίου στην Σερβία και σε αντάλλαγμα την ενσωμάτωση σ’ αυτό των τριών δήμων της Κοιλάδας του Πρέσεβο.
Κατ’ αρχάς, η πιο μικρή αναστάτωση θα προέλθει από το γεγονός ότι οι εν λόγω περιοχές δεν κατοικούνται αποκλειστικώς από μία εθνότητα, αλλά στη μεν μία πλειοψηφούν οι Σέρβοι, αλλ’ υπάρχουν και χωριά Αλβανών Κοσοβάρων, στο δε Πρέσεβο συμβαίνει το αντίθετο. Ήδη οι μειοψηφούσες εθνότητες εκδηλώνουν ηχηρά την αντίθεσή τους, επειδή θα υποχρεωθούν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους, οι οποίες θα βρεθούν σε άλλο κράτος.
Στους αντιρρησίες, κυρίαρχο ρόλο παίζουν τα κόμματα της αντιπολίτευσης των δύο χωρών, συμπεριλαμβανομένου και του πρωθυπουργού του Κοσσυφοπεδίου, Ραμούς Χαραντινάι.
Μόλις εχθές, απηύθυνε έκκληση προς την Ε.Ε. το σύνολο της αντιπολίτευσης στο Κοσσυφοπέδιο, ώστε να "απορρίψει δημόσια και ξεκάθαρα" αλλαγές συνόρων με τη Σερβία σε "εθνοτική βάση". Το αίτημα υποβάλλεται προς την Ε.Ε. -και ίσως ακολουθήσει και προς τις ΗΠΑ- επειδή όλες οι πληροφορίες κάνουν λόγο για παρότρυνση και των δύο προς Σερβία και Κοσσυφοπέδιο, Δεν έχει ανακοινωθεί αυτό επισήμως, αλλά συνάγεται και από το γεγονός ότι αν ήσαν αντίθετες δεν θα ξεκινούσαν επ’ αυτού συνομιλίες μεταξύ των δύο Προέδρων Σερβίας και Κοσσυφοπεδίου.
Όλοι σχεδόν, όσοι έχουν αντιρρήσεις, και είναι οι περισσότεροι, προβάλλουν τον κίνδυνο αποσταθεροποίησης όλης της περιοχής, επειδή μια λύση ανταλλαγών θα μπορούσε να υποκινήσει σειρά διεκδικήσεων σε μια εύθραυστη περιοχή, κυρίως μεταξύ των Αλβανών της ΠΓΔΜ ή των Σέρβων της Βοσνίας. Ήδη οι τελευταίοι έχουν διακηρύξει, ότι η ανταλλαγή θα οδηγήσει κι αυτούς αν ενσωματωθούν με την Σερβία.
Ως προς τα Σκόπια, υπάρχει βεβαίως στην περιοχή του Τετόβου η συντριπτική πληθυσμιακή υπεροχή των Αλβανών, αλλά ο κύριος όγκος τους βρίσκεται στην πρωτεύουσα των Σκοπίων.
Το σημαντικό όμως είναι ότι υπάρχουν Αλβανοί λόγιοι, που αποτρέπουν τους συμπατριώτες τους στα Σκόπια να αποσχισθούν, για τον απλούστατο λόγο ότι σε λίγα μόνον χρόνια, θα αποτελούν την πλειοψηφία όλου του κράτους της πΓΔΜ, το οποίο θα περιέλθει στα χέρια τους. Και τώρα ακόμη, οι Σλάβοι των Σκοπίων δεν υπερτερούν κατά πολύ των Αλβανών, επειδή υπάρχουν πολλές εθνότητες στο κράτος.
Προ ημερών, ο Πρόεδρος της Σερβίας μίλησε για πρώτη φορά ξεκάθαρα. Έκανε λόγο για ανάγκη " διαχωρισμού" των δύο λαών. Αιτιολογώντας το, ότι σε διαφορετική περίπτωση οι Αλβανοί, λόγω των αυξημένων ποσοστών γεννήσεων, θα μπορούσαν να ενισχύσουν τη θέση τους στη σερβική ενδοχώρα, όπως είπε. Εάν δεν δοθεί άμεσα λύση ενδέχεται επίσης, σύμφωνα με τον Σέρβο πρόεδρο, να αυξηθεί η μαζική μετανάστευση Σέρβων που ζουν στην ύπαιθρο. Κάτι τέτοιο όμως ενδέχεται να έχει αρνητικές δημογραφικές συνέπειες.
Στην Γερμανία, διίστανται οι γνώμες, όπου επισήμως φαίνεται να απορρίπτουν την ανταλλαγή εδαφών, για τους λόγους που ανέφερα ανωτέρω, της μετάδοσης δηλαδή των ταραχών και στις γειτονικές χώρες, αλλά δεν βλέπου και άλλη λύση.
Είναι προφανές, ότι βρισκόμαστε εμπρός σε ένα δυσεπίλυτο πρόβλημα. Εμάς, μας αφορά για πολλούς λόγους. Ενισχύεται ο μεγαλοϊδεατισμός των Αλβανών, και με την ισχυρή προστασία και υποκίνηση που έχουν, μπορούν να δημιουργήσουν ταραχές. Τίθεται ζήτημα, και με το τι σχέδια έχει η ελληνική πλευρά σε περίπτωση διάσπασης των Σκοπίων. Θα παρακολουθεί απλώς, για να ικανοποιήσει το πολιτικό περιθώριο;
Το άμεσο όμως θέμα θα προκύψει ότι κατά τις μεταφορές προς την κεντρική Ευρώπη, θα παρεμβάλλεται τώρα και άλλο κράτος, στα ήδη πολλά που υπάρχουν. Σήμερα, τα Σκόπια συνορεύουν με την Σερβία. Αν η Κοιλάδα του Πρέσεβο ενσωματωθεί στο Κοσσυφοπέδιο, αποκόπτεται η Σερβία, επειδή η Κοιλάδα είναι ακριβώς η περιοχή των συνόρων Σκοπίων - Σερβίας. Και είναι μάλιστα στενή, ώστε να μη αφήνει περιθώρια διαδρόμου.
Επομένως, ο επισκέπτης από την Ελλάδα, μετά τα Σκόπια θα εισέρχεται στο Κοσσυφοπέδιο και μετά στην Σερβία. Και άλλα σύνορα δηλαδή. Οι μεταφορείς, υπολογίζουν ότι η καθυστέρηση σε κάθε σύνορο, μπορεί να διαρκέσει και περισσότερο από πέντε ώρες. Μια μέρα χαμένη ακόμη, μετά τον πολυτεμαχισμό της Γιουγκοσλαβίας.