Σε ελεύθερη πτώση περίπου 3% οδήγησε χθες την τουρκική λίρα η Τράπεζα της Τουρκίας με την απόφασή της να μειώσει εκ νέου τα επιτόκια δανεισμού κατά 200 μονάδες βάσης στο 16%. Ετσι το τουρκικό νόμισμα, που από την αρχή του έτους είχε ήδη υποτιμηθεί κατά 20% έναντι του δολαρίου, οδεύει προς την ισοτιμία των 9,5 λιρών προς ένα δολάριο, καθώς χθες το βράδυ βρισκόταν στις 9,472 λίρες προς το δολάριο.
Αν και αναμενόμενη, η κίνηση της κεντρικής τράπεζας –που γίνεται καθ’ υπαγόρευσιν του Τούρκου προέδρου– υπερέβη τις προσδοκίες των οικονομικών αναλυτών. Στη συντριπτική τους πλειονότητα οι οικονομικοί αναλυτές θεωρούσαν βέβαιο ότι ο κεντρικός τραπεζίτης, Σαχάπ Καβτσίογλου, θα ακολουθήσει τις προσταγές του Ερντογάν και θα προχωρήσει σε μείωση του κόστους δανεισμού. Είχε προηγηθεί την περασμένη εβδομάδα η αποπομπή τριών στελεχών της κεντρικής τράπεζας, που εναντιώνονταν στις προσταγές του Τούρκου προέδρου και θεωρούσαν ότι τα επιτόκια πρέπει να παραμείνουν στο 18%, δεδομένου ότι ο πληθωρισμός στη γειτονική χώρα φλερτάρει με το 20%, ακόμη και με τα επίσημα στοιχεία. Δεδηλωμένος «εχθρός των επιτοκίων», όπως ο ίδιος έχει χαρακτηρίσει εαυτόν, ο Ταγίπ Ερντογάν έχει αναπτύξει την ανορθόδοξη θεωρία ότι τα υψηλά επιτόκια προκαλούν πληθωρισμό. Μονίμως ασκεί, έτσι, πιέσεις στον εκάστοτε κεντρικό τραπεζίτη προκειμένου να διατηρεί το κόστος δανεισμού σε χαμηλά επίπεδα. Ακόμη και ο ίδιος ο διορισμός του υποστηρικτή του, Σαχάπ Καβτσίογλου, στα τέλη του περασμένου Μαρτίου είχε καταδείξει την πρόθεση του Ταγίπ Ερντογάν να αρχίσει και πάλι να παρεμβαίνει στο έργο της κεντρικής τράπεζας, επιβάλλοντας τη θέλησή του για φθηνό δανεισμό με σκοπό τη διατήρηση των υψηλών ρυθμών ανάπτυξης . Εκείνο που αιφνιδίασε, όμως, οικονομολόγους και αγορές ήταν η κλίμακα της μείωσης, καθώς οι προβλέψεις μιλούσαν όλες για μείωση κατά 100 μ.β.
Δικαιολογώντας την απροσδόκητη απόφασή της η Τράπεζα της Τουρκίας δεν παρέλειψε να αναφερθεί στον υψηλό πληθωρισμό, όταν στη σχετική ανακοίνωσή της απέδωσε την «πρόσφατη εκτόξευση των τιμών σε παράγοντες σχετικούς με τον εφοδιασμό» τους οποίους και χαρακτήρισε «παροδικούς». Προσέθεσε, επίσης, πως η «επιτροπή νομισματικής πολιτικής εκτιμάει ότι μέχρι τα τέλη του έτους οι παροδικοί αυτοί παράγοντες αφήνουν περιθώρια για την προς τα κάτω προσαρμογή των επιτοκίων». Παράγοντες της αγοράς υπογραμμίζουν ότι με τη νέα μείωση του κόστους δανεισμού τα πραγματικά επιτόκια βρίσκονται στο -3,58% και στοιχηματίζουν 70% πιθανότητα πως μέσα στην επόμενη εβδομάδα η τουρκική λίρα θα υποχωρήσει περαιτέρω στις 9,5 λίρες προς ένα δολάριο. Βρίσκεται, άλλωστε, ήδη σε απόσταση αναπνοής από το επίπεδο αυτό που της δίνουν τα στοιχήματα και το οποίο θα αποτελέσει εντός των ημερών το επόμενο ψυχολογικό όριο για το τουρκικό νόμισμα.
Σχολιάζοντας σχετικά ο Πιοτρ Ματίς, αναλυτής συναλλάγματος στην InTouch Capital του Λονδίνου, υπογραμμίζει πως «η τελευταία αυτή μείωση των επιτοκίων αποτελεί ένα ισχυρό μήνυμα της κεντρικής τράπεζας προς τους παράγοντες της αγοράς ότι σκοπεύει να τηρήσει χαλαρή νομισματική πολιτική, αδιαφορώντας για τις αρνητικές επιπτώσεις που θα έχει η ραγδαία πτώση της λίρας». Ο ίδιος αναλυτής επισημαίνει επίσης ότι «η απόφαση καταδεικνύει πως η κεντρική τράπεζα κωφεύει στις προειδοποιήσεις της αγοράς ότι είναι λάθος η μείωση των επιτοκίων, όταν ο πληθωρισμός εγγίζει το 20%». Σύμφωνα, πάντως, με τον Βίκτορ Ζαμπ, στέλεχος της επενδυτικής Aberdeen Asset Management στο Λονδίνο, «οι επόμενες κινήσεις της κεντρικής τράπεζας θα εξαρτηθούν από το πώς θα πάει η τουρκική λίρα και καθοριστικός θα είναι ο ρόλος των εγχώριων παραγόντων, καθώς οι ξένοι έχουν φύγει ήδη σε μεγάλο ποσοστό». Ο ίδιος προσέθεσε πως «αυξάνεται ο κίνδυνος περαιτέρω δολαριοποίησης της τουρκικής οικονομίας, καθώς ο κόσμος προσπαθεί να βρει κάτι να οχυρωθεί έναντι του πληθωρισμού».
Σε ό,τι αφορά τις εκτιμήσεις της κεντρικής τράπεζας για την πορεία του πληθωρισμού, ο κ. Καβτσίογλου θα παρουσιάσει τις προβλέψεις του για το υπόλοιπο του έτους στις 28 Οκτωβρίου, οπότε αναμένεται να απαντήσει σε ερωτήσεις οικονομολόγων και δημοσιογράφων. Η στατιστική υπηρεσία της Τουρκίας θα δώσει στη δημοσιότητα τη δική της εκτίμηση για τον πληθωρισμό στις 3 Νοεμβρίου. Προς το παρόν η κεντρική τράπεζα υποστηρίζει πως η χρονιά θα κλείσει με πληθωρισμό 14,1%, δηλαδή έχει υποβαθμίσει περαιτέρω την προηγούμενη πρόβλεψή της που μιλούσε για πληθωρισμό 16,2%. Σημειωτέον ότι προ μηνών ομάδα ανεξάρτητων οικονομολόγων έδωσε στη δημοσιότητα τις δικές της εκτιμήσεις, σύμφωνα με τις οποίες ο πραγματικός πληθωρισμός στη χώρα είναι σχεδόν διπλάσιος από εκείνον που αναφέρουν τα επίσημα στοιχεία και κυμαίνεται γύρω στο 38%. Το αποτέλεσμα ήταν να κατηγορηθούν ότι υπονομεύουν την κεντρική τράπεζα, η οποία υπέβαλε αγωγή εναντίον τους και να αρχίσει η διεξαγωγή ανακρίσεων για το θέμα.
Πηγή: Καθημερινή