του Δημήτρη Βαρτζόπουλου*
Σύμφωνα με στοιχεία που παραθέτει ο ΣΕΒ τα νοικοκυριά, στα οποία περιλαμβάνονται και οι ελεύθεροι επαγγελματίες, είχαν αρνητική αποταμίευση 8,3 δισ. ευρώ το 2017.
Τούτο σημαίνει, ότι όχι μόνο δεν έβαλαν τίποτα στην άκρη, αλλά τράβηξαν και 13,7 δισ. ευρώ από τις οικονομίες τους (και ενδεχομένως από δανεισμό), για να επενδύσουν 5,4 δισ. ευρώ (κατοικίες κ.τ.λ.) και να ρίξουν τα υπόλοιπα 8,3 δισ. ευρώ στην κατανάλωση, ξοδεύοντας περισσότερα απ' όσα τους επέτρεπε το διαθέσιμο εισόδημά τους.
Οι λιγοστές επενδύσεις που πραγματοποιήθηκαν (20,6 δισ. ευρώ), χρηματοδοτήθηκαν εξ ολοκλήρου από εγχώριους πόρους, ενώ αν ληφθούν υπ' όψιν και οι αποσβέσεις, γίνονται αρνητικές. Αυτό σημαίνει ότι το επίπεδο των εγχώριων ακαθάριστων αποταμιεύσεων και επενδύσεων είναι ανεπαρκές. Δηλαδή, δεν βάζουμε στην άκρη και δεν επενδύουμε ως κοινωνία όσα απαιτούνται αφενός για να συντηρήσουμε τον κεφαλαιουχικό εξοπλισμό, που απαξιώνεται και αφετέρου για να τον επεκτείνουμε με νέα πάγια (εργοστάσια, μαγαζιά, γραφεία, κατοικίες κ.ο.κ.) έτσι ώστε να αρχίσει να βελτιώνεται το βιοτικό επίπεδο του πληθυσμού.
Στην διαπίστωση αυτή ας προστεθεί και η αντίστοιχη του Ο.Ο.Σ.Α, ότι τα ελληνικά νοικοκυριά έχουν σήμερα την μικρότερη αγοραστική δύναμη στην Ευρωζώνη. Αν τώρα συνυπολογίσουμε την επερχομένη μείωση των συντάξεων και του αφορολογήτου, αντιλαμβανόμεθα, ότι για τα επόμενα αρκετά χρόνια η ικανότητα των Ελλήνων να ξοδεύουν σε αγαθά και υπηρεσίες, κατά τον επιεικέστερο χαρακτηρισμό, δεν πρόκειται να βελτιωθεί ούτε στο ελάχιστο.
Πραγματική ανάπτυξη δηλαδή δεν βλέπουμε ούτε στα τολμηρότερα όνειρα θερινών νυκτών.
Είναι πλέον ακόμη και στους ασχετέστερους στα οικονομικά γνωστό, ότι η ανάγκη υψηλών φορολογικών συντελεστών συντηρείται από την υποχρέωση επίτευξης πρωτογενών πλεονασμάτων 3,5% και 2,5% μεχρι και το 2060!
Αυτή η υποχρέωση με την σειρά της προκύπτει από την ανάγκη εξυπηρέτησης του θηριώδους χρέους, που με προσωπική του ευθύνη σημαντικά επιδείνωσε ο κ Τσίπρας. Παρά τις φανφάρες με τις γραβάτες και τα καργκιοζιλίκια οι πρόσφατες ρυθμίσεις το μόνο που επιτρέπουν, είναι να μη γονατίσουμε κάτω από το βάρος των τόκων μέχρι το 2030. Θα τα πληρώσουμε όλα κανονικά και θα πούμε και ένα τραγούδι..
Quo vadis? Που πάμε λοιπόν; πρόσω ολοταχώς και πάλι στον γκρεμό;
Προς το παρόν χωρίς αμφιβολία! Είναι δυνατόν όμως, να στρίψουμε έστω και την στιγμή την εσχάτη! Πώς;
Ο μισός προϋπολογισμός αναλίσκεται από το κράτος. Ανέκαθεν υπερτροφικό ήρθε και η πραγματική Αριστερά και το τερμάτισε. Έφτιαξε εκατοντάδες νέα νομικά πρόσωπα, διπλασίασε τους πάσης φύσεως γραμματείς, αύξησε κατά 50% τους μετακλητούς, κατά 30% τους συμβασιούχους του Δημοσίου.
Υπάρχει λοιπόν πραγματικός χώρος μείωσης των κρατικών δαπανών. Οι πόροι που θα απελευθερωθούν είναι αυτοί, που θα φέρουν την ανάπτυξη.
Κατ´ αρχάς με τη μείωση της φορολογίας. Θα δοθούν έτσι κίνητρα και δυνατότητες επενδύσεων, θα αυξηθεί η αγοραστική ισχύς.
Είναι όμως σίγουρο, ότι δεν αρκούν μόνο αυτά. Η μείωση των φορολογικών συντελεστών ενισχύει την κατανάλωση άμεσα κυρίως στα ευπορότερα στρώματα, μέχρι να λειτουργήσουν οι πολλαπλασιαστές των επενδύσεων και να φτάσει χρήμα στον λαουτζίκο, θέλει χρόνο πολύ.
Ο ασφαλέστερος τρόπος για να βελτιωθεί μεσοπροθέσμως η οικονομική θέση των νοικοκυριών είναι να αγοράσει το Κοινωνικό Κράτος για λογαριασμό μας υπηρεσίες από του ίδιους ιδιώτες, που σήμερα πληρώνουμε από την τσέπη μας. Η παραπαιδεία, η ιδιωτική ιατρική και η ιδιωτική πρόνοια ( πλεονασμός γιατί κρατική δεν υφίσταται - αλλά τέλος πάντων-) απορροφούν τουλάχιστον το ένα τρίτο του διαθεσίμου μέσου εισοδήματος.
Όταν τα φροντιστήρια θα τα προσφέρει το σχολείο, τους ιδιώτες ιατρούς και τις ιδιωτικές δομές, που φροντίζουν ανάπηρους και ηλικιωμένους, θα πληρώνει το ταμείο, τότε ίσως ξαναζήσουν οι μεσήλικες στο προσδόκιμο επιβιώσεώς τους αυτό που λέγεται ανάπτυξη.
*Ο Δημήτρης Βαρτζόπουλος είναι πρώην γενικός γραμματέας Συντονισμού της κυβέρνησης Σαμαρά και πρώην πρόεδρος της ΝΔ Θεσσαλονίκης