Skip to main content

Το σπάσιμο της Β' Αθηνών και το εκλογικό σύστημα της χώρας

Άρθρο στη Voria.gr του Δημήτρη Βαρτζόπουλου, πρώην γενικού γραμματέα Συντονισμού της κυβέρνησης Σαμαρά και πρώην προέδρου της ΝΔ Θεσσαλονίκης

του Δημήτρη Βαρτζόπουλου*

Είναι πλέον γνωστό στους περισσότερους, ότι υπάρχουν και μέρη στον κόσμο - για την ακρίβεια τα πιο προηγμένα -, όπου οι άρχοντες εκλέγονται με τον ίδιο τρόπο εδώ και πάρα πολύ καιρό. Από την άλλη πλευρά είναι μάλλον αυτονόητο, ότι όσο πιό συχνά αλλάζει σε ένα τόπο αυτός ο τρόπος, τόσο πιο ασταθές και αξιοθρήνητο είναι το σύστημα διακυβέρνησης, που προκύπτει.

Ας αφήσουμε τα παραδείγματα... Το ζούμε καθημερινά.

Εν προκειμένω όμως ο περισσότερος κόσμος, όταν μιλάμε για εκλογικό σύστημα, εννοεί τα περί απλής ή ενισχυμένης αναλογικής, τα bonus εδρών κοκ. Αυτό δηλαδή που κανονίζει, το πόσοι θα βγουν. Όλα τα άλλα θεωρούνται αυτονόητα.

Η απολύτως ορθή κατάτμηση της Β´Αθηνών υπογραμμίζει, ότι δεν είναι. Υπενθυμίζει, ότι ο αριθμός των εδρών μιάς εκλογικής περιφέρειας είναι ένας απολύτως καθοριστικός παράγων για την διαμόρφωση του τελικού αποτελέσματος. Για να εξηγούμεθα βέβαια: όχι για το πόσοι, αλλά για το ποιοι θα βγούν, που φυσικά εξαρτάται, από το ποιοί θα το επιχειρήσουν, που με την σειρά του προκύπτει από την λογική υποκειμενική εκτίμηση ενός εκάστου δυνητικού υποψηφίου, ποιός έχει ποιές πιθανότητες, πράγμα, που εξυπακούεται, ότι τελικώς και απολύτως ρυθμίζει τα στοιχεία κοινωνικής προέλευσης, εξέλιξης και προσωπικότητας αυτών, που εν τέλει θα βγουν.

Και τούτο διότι, ως εμφαίνεται και στην περίπτωση της Β´ Αθηνών:

Για να μπορέσει, να εκλεγεί κανείς σε ένα εκλογικό σώμα εκατοντάδων χιλιάδων, θα πρέπει να έχει πρόσβαση στα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας και Δικτύωσης, είτε επάγγελμα/ δραστηριότητα, που να επιτρέπει χρήση κρατικών μηχανισμών εξυπηρέτησης και επηρεασμού. Το πρώτο απαιτεί χρήμα είτε συμμετοχή στην show business, το δεύτερο ευνοεί συγκεκριμμένες ενασχολήσεις, τις οποίες ο απαράμιλλος Έλλην νομοθέτης αντιμετωπίζει με παγκόσμιες πρωτοτυπίες, όπως οι υποχρεωτικές παραιτήσεις αξιωματούχων 18 μήνες προ των εκλογών και άλλα παρόμοια κακόγουστα ανέκδοτα.

Η ανάγκη αυτή πολιτικού χρήματος προφανώς είτε περιορίζει την κοινωνική διαστρωμάτωση προέλευσης είτε αυξάνει τις εξαρτήσεις. Τούτο φυσικά, διότι το πολιτικό χρήμα χρειάζεται σε προσωπικό επίπεδο, την στιγμή, που ο αντίπαλος της προσωπικής εκλογής είναι ο συνυποψήφιος εκ του ιδίου κόμματος. Η ανάγκη αυτή ύπαρξης δύο διαφορετικών πεδίων ανάλωσης πολιτικού χρήματος, αυτού της κάλυψης των κεντρικών κομματικών αναγκών και αυτού της - διαφορετικής- ατομικής προσπάθειας των υποψηφίων πιέζει αυτονόητα τις πηγές και οδηγεί  - ιδίως εις περιόδους ελλείψεων - εύκολα σε ολιγοπώλια και συναφείς διαστρεβλώσεις..

Η εκπροσώπηση μεγάλων αριθμών εξαφαφανίζει την ατομικότητα της επαφής είτε σε προσωπικό είτε σε συλλογικό επίπεδο. Τούτο εμποδίζει καθοριστικά την απόκτηση εξειδίκευσης σε θέματα πολιτικής, ευνοεί την πολυπράγμονα ημιμάθεια από την λεπτομερή γνώση τοπικών και κλαδικών αιτημάτων.

Άρα ορθώς μειώνονται οι έδρες ανά εκλογική περιφέρεια στην Αττική. Όλα τα ως άνω μειονεκτήματα μειώνονται αναλόγως.

Τώρα είναι αδύνατον φυσικά, να μη διερωτηθεί κανείς: οκ, να μην είναι 40, να γίνουν 15. Αλλά εάν είναι καλό, να γίνουν 15, δεν είναι καλύτερο, να γίνουν 5; και εάν 5, γιατί  όχι και 1;

Χωρίς πλάκα:Σε όλη την Ευρώπη οι υποψήφιοι ανταγωνίζονται άλλους των αντιπάλων κομμάτων σε εκλογικά συστήματα μονοεδρικών κατά βάση περιφερειών με η χωρίς διάφορους συνδυασμούς λίστας. Οι άνθρωποι αντελήφθησαν νωρίς, ότι έτσι ταυτίζεται απόλυτα ο προεκλογικός αγών του κόμματος και του υποψηφίου, οι αριθμοί μικραίνουν πολύ, τα παραπάνω μειονεκτήματα εξαφανίζονται.

Δεν βαριέσαι πάντως :κι αυτό μια κάποια αρχή είναι, σίγουρα καλύτερο από το τίποτα. Άλλωστε όπως είπε και ο Μάο, ακόμη και η μεγαλύτερη πορεία ξεκινά με ένα βήμα.

*Ο Δημήτρης Βαρτζόπουλος είναι πρώην γενικός γραμματέας Συντονισμού της κυβέρνησης Σαμαρά και πρώην πρόεδρος της ΝΔ Θεσσαλονίκης