Ιδιαίτερα προβληματισμένοι στα όρια της αγανάκτησης είναι οι εκτελωνιστές της Θεσσαλονίκης εξαιτίας του γεγονότος ότι το τελευταίο διάστημα δεν μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους με την ταχύτητα που επιβάλλεται από τις συνθήκες, ενώ συχνά επιβαρύνονται οικονομικά οι ίδιοι και οι πελάτες τους χωρίς να έχουν ευθύνη.
Αιτία της ταλαιπωρίας είναι η δυσλειτουργία του πληροφοριακού συστήματος των τελωνείων ICIS-NET, μέσω του οποίου διεκπεραιώνονται οι διασαφήσεις, δηλαδή τα παραστατικά για τη διακίνηση (εισαγωγές – εξαγωγές) αγαθών, τόσο από θαλάσσης, όσο και από τη στεριά και τον αέρα. Ως αποτέλεσμα ιδιαίτερα τον Φεβρουάριο υπήρξαν σε καθημερινή βάση πολύωρες καθυστερήσεις, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις –προκειμένου να εξυπηρετηθούν φορτία- οι εκτελωνιστές αναγκάστηκαν να προσκομίσουν τα απαιτούμενα έγγραφα και δικαιολογητικά σε φυσική μορφή, δηλαδή σε σφραγισμένα χαρτιά. Εκτελωνιστές της Θεσσαλονίκης μεταξύ σοβαρού και αστείου εύχονται «ευτυχισμένο το 1980», καθώς οι πάντες τα τελευταία χρόνια είχαν πιστέψει ότι από εδώ και στο εξής η δουλειά τους θα γίνονταν μόνο ηλεκτρονικά και είχαν προσαρμοστεί σε αυτό.
Είναι χαρακτηριστικό ότι επί του θέματος εξέδωσε ανακοίνωση ο Σύλλογος Εκτελωνιστών – Τελωνειακών Αντιπροσώπων Θεσσαλονίκης, ο οποίος συνήθως κρατάει χαμηλούς τόνους έναντι τόσο των τελωνειακών, όσο και των υπολοίπων δημοσίων αρχών. Όπως η ίδια η διοίκηση του ΣΕΤΑΘ ομολογεί στην πρώτη παράγραφο της ανακοίνωσης «δε συνηθίζει να δημοσιοποιεί τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν καθημερινά τα μέλη του Συλλόγου, για τα οποία συνήθως ευθύνεται η πλημμελής λειτουργία της κρατικής μηχανής και έχουν άμεσες δυσμενείς επιπτώσεις στην εξυπηρέτηση του εξωτερικού εμπορίου». Αυτή τη φορά, όμως, -υπογραμμίζει ο ΣΕΤΑΘ- δε γίνεται να σιωπήσουμε, διότι «ο κόμπος έφτασε στο χτένι».
Όπως σημειώνει ο Σύλλογος οι εκτελωνιστές βιώνουν «μια απόλυτη κατάρρευση του πληροφοριακού συστήματος των τελωνείων ICIS-NET». Και εξηγεί: «Σχεδόν καθημερινά, για μεγάλα χρονικά διαστήματα, το σύστημα διακόπτει τη λειτουργία του, με αποτέλεσμα η διεκπεραίωση των εισαγωγών, των εξαγωγών, της διαμετακόμισης φορτίων να είναι πρακτικά αδύνατη.
Καταγράφονται πολλές νεκρές ώρες στη λειτουργία των τελωνείων, ενώ όταν το σύστημα λειτουργεί παρατηρείται συμφόρηση, καθυστερήσεις και εν τέλει αχρείαστη οικονομική επιβάρυνση των χρηστών, που συνήθως αναγκάζονται να εξυπηρετηθούν σε ώρες ακατάλληλες με υψηλό συνολικό κόστος». Το χειρότερο όλων –όπως προκύπτει από το κείμενο της ανακοίνωσης του ΣΕΤΑΘ- είναι ότι οι αρμόδιοι δεν ενημερώνουν τους εκτελωνιστές ούτε που οφείλεται η δυσλειτουργία του συστήματος, ούτε πως σκοπεύουν να την αντιμετωπίσουν.
Σύμφωνα με πληροφορίες η πλατφόρμα του ICIS-NET λειτουργεί από το 2013. Είναι αποτέλεσμα της δουλειάς που έκανε ελληνική πολυεθνική εταιρία, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες χώρες της ΕΕ, όπου, όμως, δεν εμφανίζονται ανάλογα προβλήματα. Εκτελωνιστές της Θεσσαλονίκης εκφράζουν την εκτίμηση ότι τα προβλήματα οφείλονται στην πλημμελή συντήρηση του συστήματος, η οποία ενδεχομένως υποκρύπτει υποχρηματοδότηση της σχετικής διαδικασίας.
Προς… νέο ICIS - ΝΕΤ
Παράλληλα με όλα αυτά ένα έγγραφο της ΑΑΔΕ που εστάλη στις 25 Ιανουαρίου 2019 σε 49 παραγωγικούς φορείς της χώρας (Επιμελητήρια κ.λπ) στο πλαίσιο διαλόγου για «τον ανασχεδιασμό του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Τελωνείων ICIS-NET» προαναγγέλλει την «ολική αντικατάσταση ενός υποσυστήματος, εφόσον οι προγραμματισμένες αλλαγές είναι τέτοιας έκτασης που δεν δύναται να αντιμετωπιστούν ως απλές προσαρμογές του ήδη υφιστάμενου συστήματος».
Από τα δεδομένα που παρατίθενται στο έγγραφο και επί των οποίων ζητούνται οι παρατηρήσεις των φορέων, αλλά και από την περιγραφή των υποομάδων εργασίας που έχουν ήδη συσταθεί φαίνεται πως επί της ουσίας βαδίζουμε προς ένα καινούριο ICIS-NET, έξι μόλις χρόνια από την εγκατάστασή του.