Skip to main content

Πώς η Βόρεια Ελλάδα εξελίσσεται σε ενεργειακό κόμβο όλης της Ευρώπης

Μετά από πολυετείς διακρατικές διαβουλεύσεις, μια σειρά πολύ σημαντικών έργων έρχεται να καλύψει στρατηγικά και γεωγραφικά Θράκη και Μακεδονία

της Βασιλικής Παπακώστα*

Την ώρα που η παγκόσμια προσοχή είναι στραμμένη στο τεράστιο μέτωπο της πανδημίας και σε όσα αυτή επηρεάζει, στην ενεργειακή σκακιέρα της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, τα πιόνια έχουν τοποθετηθεί στην πλευρά μας και τα πράγματα εξελίσσονται ταχύτατα.

Μετά από μια πολυετή σειρά διακρατικών διαβουλεύσεων, Ευρωπαϊκών αποφάσεων και επιχειρηματικών συμφωνιών, μια σειρά πολύ σημαντικών έργων έρχεται να καλύψει στρατηγικά και γεωγραφικά τις περιοχές της Θράκης και Μακεδονίας, καθιστώντας τη Βόρεια Ελλάδα κόμβο μεταφοράς και αποθήκευσης φυσικού αερίου σε αέρια αλλά και υγροποιημένη μορφή. Η υλοποίηση των παρακάτω ενεργειακών έργων θα καταστήσει εμφανές ότι η περιοχή μας μόνο κερδισμένη μπορεί να βγει από αυτή την ενεργειακή αναβάθμιση, ενώ τα αναμενόμενα οφέλη αγγίζουν πλήθος εμπορικών κλάδων, κατασκευαστικών εταιριών, ελεύθερων επαγγελματιών και φυσικά καταναλωτών.

FSRU

Στα ανατολικά σύνορα της χώρας μας πραγματοποιείται τα τελευταία χρόνια ένα από τα μεγαλύτερα ενεργειακά έργα, η κατασκευή πλωτής μονάδας αποθήκευσης και αεριοποίησης Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG), με στόχο την ακτοπλοϊκή είσοδο σημαντικών ποσοτήτων καυσίμων στον Ελληνικό χώρο. Το FSRU Aλεξανδρούπολης, μετοχικής σύνθεσης GASTRADE, Bulgartansgaz και ΔΕΣΦΑ βρίσκεται σε προχωρημένο σχεδιασμό κατασκευής (αναμενόμενη έναρξη λειτουργίας τερματικού σταθμού στις αρχές του 2023), ενώ στην παρούσα φάση εκκρεμεί ο ανοιχτός διαγωνισμός προμήθειας και κατασκευής του Συστήματος Πρόσδεσης (Mooring System). Mέσω της κατασκευής χερσαίου και υποθαλάσσιου αγωγού, το φυσικό αέριο θα περνάει στον ΕΣΦΑ και τελικά στους καταναλωτές, ενώ θα μπορεί να συνδεθεί σε δεύτερη φάση με τον ΤΑΡ (Τrans Adriatic Pipeline).

TAP

To γιγάντιο έργο του Νότιου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου, μήκους 878 χιλιομέτρων, ξεκινάει για τη χώρα μας –η οποία αποτελεί τμήμα του ευρύτερου έργου 3.500 χιλιομέτρων- από τους Κήπους του Έβρου, και διασχίζοντας τη Βόρεια Ελλάδα, συνδέεται με την Αλβανία και τη Νότια Ιταλία, μεταφέροντας Αζέρικο φυσικό αέριο στη Νότια Ευρώπη.

Με μετοχικό κεφάλαιο που απαρτίζεται από τις πιο σημαντικές παγκόσμιες εταιρίες κατασκευής υποδομών και διαχείρισης φυσικού αερίου, το μεγαλόπνοο έργο αναμένεται να ενώσει ενεργειακά το Αζερμπαϊτζάν με την Ευρώπη, προσφέροντας στη Γηραιά Ήπειρο έναν αξιόπιστο πάροχο ενέργειας για τις επόμενες δεκαετίες.


IGB


Mε ιδιαίτερο πολιτικό και επιχειρηματικό ενδιαφέρον, προχωράει και η Ελληνοβουλγαρική σύνδεση μέσω αγωγού 182 χιλιομέτρων για την παροχή φυσικού αερίου στη Βουλγαρία διαμέσου της χώρας μας. Ο νέος αγωγός θα έχει δυνατότητα αντίστροφης ροής, ενώ θα μεταφέρει ετησίως 3 δις. Κυβικών μέτρων φυσικού αερίου, τα οποία δύναται να αυξηθούν περαιτέρω μετά την κατασκευή Σταθμού Συμπίεσης. Ο IGB αναμένεται να συνδεθεί με τον αγωγό ΤΑΡ, προσφέροντας ενεργειακό «διάδρομο» στα Ανατολικά Βαλκάνια. H λειτουργία του αγωγού αναμένεται στα τέλη του τρέχοντος έτους.

ΥΑΦΑ Ν. Καβάλας

Όπως είναι γνωστό, στη Νότια Καβάλα υπάρχει υπό εξάντληση θαλάσσιο κοίτασμα φυσικού αερίου. Για την αξιοποίηση του, το ΤΑΙΠΕΔ προχωρά σε κατασκευή Υπόγειας Αποθήκης , η οποία «θα συμβάλλει καθοριστικά στη βελτιστοποίηση της λειτουργίας του (εξισορρόπηση φορτίου, gas hub) και θα ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια της αγοράς φυσικού αερίου (ασφάλεια εφοδιασμού) σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προς όφελος του τελικού καταναλωτή.»
Για τη συγκεκριμένη επένδυση, ενδιαφέρον έχουν δείξει η κινεζική κοινοπραξία CMEC – MAISON GROUP, η Energean Oil & Gas η οποία διαθέτει και επιστολή πρόθεσης συμμετοχής στην επόμενη φάση της αιγυπτιακής East Gas και το σχήμα ΔΕΣΦΑ – ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.

Η λίστα υποψήφιων επενδυτών που περνούν στην επόμενη φάση του διαγωνισμού αναμένεται να δημοσιοποιηθεί από το ΤΑΙΠΕΔ εντός του Απριλίου.

IGI POSEIDON 

Mόλις πριν λίγες μέρες, στις 9 Μαρτίου, «έπεσαν» οι υπογραφές μνημονίου προσθήκης της Υποθαλάσσιας Διασύνδεσης Φυσικού Αερίου μεταξύ Ελλάδας – Ιταλίας – Poseidon SA, επί του αρχικού έργου Αγωγού Φυσικού Αερίου EASTMED στο Ισραήλ.

Το βασικό έργο της EASTMED είναι η εκμετάλλευση κοιτασμάτων φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου και η μεταφορά πόρων φυσικού αερίου προς την Ευρώπη με χρήση υποθαλάσσιων αγωγών. Το EAST MED-POSEIDON PIPELINE, πέρα από τον κεντρικό αγωγό της Κύπρου που θα εισέρχεται στη χερσαία Ελλάδα μέσω της Κρήτης, περιλαμβάνει και το χερσαίο τμήμα από τα Ελληνοτουρκικά σύνορα ως μέχρι το Ιόνιο (τέλος αγωγού στη Θεσπρωτία).

SEleNe CC

Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί oτι η Θεσσαλονίκη αποτελεί εδώ και λίγο καιρό Περιφερειακό Κέντρο Ελέγχου Επιχειρησιακής Ασφάλειας του Συστήματος Ηλεκτρικής Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης (Southeast Electricity Network Coordination Center).

Βάσει Ευρωπαϊκής Οδηγίας για τους Διαχειριστές Συστήματος Μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, το SEleNE CC συστάθηκε το 2019, με έναρξη λειτουργίας και στελέχωση το 2020. Συμμετέχουν οι Διαχειριστές Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας της Ελλάδας (ΑΔΜΗΕ), της Ιταλίας (TERNA SpA), της Ρουμανίας (Transelectrica) και της Βουλγαρίας (ESO-EAD).

Σκοπός του νέου φορέα είναι η αξιολόγηση της περιφερειακής επάρκειας ηλεκτρικής ενέργειας, η επιχειρησιακή ασφάλεια αλλά και ο συντονισμός των προγραμματισμένων διακοπών στοιχείων δικτύου και μονάδων λόγω συντηρήσεωνΤα αναφερόμενα καίρια ενεργειακά έργα, είναι προφανές ότι φέρνουν στην αγορά της Βορείου Ελλάδος νέους επενδυτές παγκόσμιας εμβέλειας , όπως και Ευρωπαϊκά κονδύλια ανάπτυξης και ενίσχυσης υποδομών. Δημιουργούνται θέσεις εργασίας και αξιοποιούνται στελέχη της αγοράς και μεγάλη κατάρτιση στα ενεργειακά θέματα. Οι καταναλωτές θα δουν επίσης οφέλη, μέσα από τη μείωση των οικιακών και επαγγελματικών λογαριασμών ενέργειας.  

Στήνεται λοιπόν, μια αλυσίδα επιχειρηματικών δυνατοτήτων που θα περιλαμβάνει τον εφοδιαστικό τομέα, ελεύθερους επαγγελματίες, βιομηχανικές μονάδες παραγωγής εξοπλισμού , εταιρίες διαχείρισης και πράσινης ανάπτυξης αλλά και όλο εμπορικό δίκτυο των περιοχών φιλοξενίας των αγωγών, καθώς υφίστανται συμφωνίες αξιοποίησης και στήριξης των τοπικών κοινοτήτων.  

Η περιοχή μας ισχυροποιείται γεωστρατηγικά, δημιουργεί νέες διακρατικές διπλωματικές και επιχειρηματικές συνεργασίες, αποκτά ενεργειακή ασφάλεια και επάρκεια, ενώ η χώρα μας θα αποκομίσει σημαντικά έσοδα μέσω της εμπορικής διαχείρισης των νέων αγωγών και των συμφωνιών τιμολογιακής πολιτικής που θα αναπτυχθούν με τα υπόλοιπα Ευρωπαϊκά κράτη.

Τέλος, τοποθετούνται οι βάσεις για την υλοποίηση νέων αναπτυξιακών έργων μακροπρόθεσμου σχεδιασμού που θα λειτουργήσουν ως μοχλός ανάπτυξης της χώρας μας τα επόμενα έτη.

Η νέα ενεργειακή εποχή είναι ήδη εδώ, έτοιμη να γεμίσει συγκινήσεις όσους την αγκαλιάσουν!


*H Βασιλική Παπακώστα είναι CEO της TECHNOMATIC GROUP