Skip to main content

Το 2020 στην «τρύπα του χρόνου» και στο «περιθώριο της ιστορίας»

Ο κορωνοϊός, με την επιμονή, την αντοχή και τη μεταδοτικότητά του μάς μαθαίνει ότι ο χρόνος μπορεί να υπάρχει και ταυτόχρονα να μην υπάρχει...

Η ειδησεογραφία του κορωνοϊού είναι -πέρα από θύματα, αρρώστους, πληγωμένα νοσοκομεία, ηρωικούς υγειονομικούς και πόλεις βγαλμένες από ιστορίες τρόμου- γεμάτη ματαιώσεις και αναβολές. Σε καθημερινή βάση. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2020 θα γίνουν το 2021. Οι αθλητικές διοργανώσεις που θα ξεκινούσαν τον Μάρτιο πάνε για βαθύ καλοκαίρι. Και όσες θα τελείωναν το Μάιο πάνε για Αύγουστο, Σεπτέμβριο, Οκτώβριο. Πρωταθλήματα διακόπτονται. Εκθέσεις αναβάλλονται, συνέδρια ματαιώνονται. Σχολικές χρονιές επί της ουσίας χάνονται. Το ΦΠΑ και οι διάφοροι φόροι μπορούν να περιμένουν από τέσσερις μέχρι οκτώ μήνες, όπως και οι δόσεις των δανείων, που εξαφανίστηκαν από το καλεντάρι. Οι επιταγές παραμένουν στα συρτάρια καινοι παραγγελίες στα κομπιούτερ. Μέχρι η Ανάσταση του Κυρίου Ημών Ιησού Χριστού αναβλήθηκε. Ακόμη και προσωπικές γιορτές και επέτειοι περνούν στο ντούκου.

Πριν από καμμιά τριανταριά χρόνια ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας με το «Διδυμότειχο μπλουζ» υπογράμμιζε ευφυώς κάτι που στην πραγματικότητα όλοι υποψιαζόμασταν. Ότι υπό ιδιαίτερες συνθήκες ένας τόπος μπορεί να υπάρχει και συγχρόνως να μην υπάρχει. Να είναι «τρύπα στη γεωγραφία», σαν τις μυστικές πόλεις των Σοβιετικών. Σήμερα ο κορωνοϊός, με την επιμονή, την αντοχή και τη μεταδοτικότητά του, μας μαθαίνει κάτι που κανείς δεν φανταζόταν. Ότι και ο χρόνος μπορεί να υπάρχει και ταυτόχρονα να μην υπάρχει. Το πώς δηλαδή μια χρονιά, έστω ένα εξάμηνο, μπορεί να παραμείνει στο περιθώριο της ιστορίας. Διότι όπως μια μονοθεματική ζωή είναι εξ’ ορισμού περιθωριακή, έτσι και μια μονοθεματική περίοδος κινείται στο περιθώριο του χρόνου. Διότι μπορεί οι συνέπειες της να είναι σημαντικές στην καθημερινότητά των ανθρώπων για μακρύ διάστημα μετά το πέρασμά της, αλλά αυτή η ίδια θα μνημονεύεται με ελάχιστες λέξεις. Με μια πρόταση, άντε με λίγες γραμμές. Το τρομακτικό της υπόθεσης είναι ότι στην πραγματικότητα η κατάσταση αυτή αφορά τους πάντες. Σχεδόν ολόκληρη την ανθρωπότητα. Και σίγουρα το ανεπτυγμλένο κομμάτι του πλανήτη. Το pause στο μηχάνημα παγώνει τον ήχο, την εικόνα, την εξέλιξη. Κάπως έτσι, όσοι παραμείνουν ενεργοί και δραστήριοι μετά, θα σκέφτονται τις μέρες που η ζωή περιορίστηκε στα βασικά. Τους μήνες που το ποδήλατο της οικονομίας, το οποίο δεν πρέπει να ακινητοποιηθεί διότι αν σταματήσει θα πέσει στο χώμα, κινείται με την ελάχιστη δυνατή ταχύτητα. Ίσως εκείνα τα 20 μέτρα την ώρα, που είναι η ελάχιστη ταχύτητα του μεγαλύτερου ελκυστήρα που κυκλοφορεί στην Ελλάδα, του θηριώδους τρακτέρ που είδαμε στην έκθεση Agrotica της Θεσσαλονίκης στα τέλη Ιανουαρίου, λίγες μόλις εβδομάδες πριν το γενικό lockdown.

Κατά τον Χένρο Κίσινγκερ, τον 96χρονο γκουρού της διπλωματίας, της γεωστρατηγικής και της διεθνούς πολιτικής, ο οποίος μεταφράζει τις εξελίξεις με όρους ισχύος και γι’ αυτό εξηγεί πειστικά την ιστορία και διαβάζει καθαρά τις σύγχρονες εξελίξεις, στην εποχή μας η πρόοδος εξαρτάται από το παγκόσμιο εμπόριο και τη μετακίνηση των ανθρώπων. Τι έχουμε λοιπόν; Το μεν παγκόσμιο εμπόριο να κινείται βραδέως, μέσα σε απόλυτη αβεβαιότητα και με τρομακτικές δυσκολίες. Τις δε μετακινήσεις των ανθρώπων να περιορίζονται όσο ποτέ πριν. Ούτε καν μέσα στις χώρες, στις Περιφέρειες, στις πόλεις, στις κωμοπόλεις και στα χωριά. Περιορίζονται στις γειτονιές. Μέχρι το σούπερ μάρκετ και το φαρμακείο. Άντε και μια βόλτα στο τετράγωνο με φόρμα. Για ξεμούδιασμα.

Οκ, η φάση κορωνοϊός θα περάσει. Θέλει δε θέλει. Η καθημερινότητα θα επιστρέψει. Αλλά οι πρώτοι μήνες του 2020 θα ξεχαστούν κι ας νομίζουμε ότι θα τους θυμόμαστε.

Ακόμη και όσοι ταλαιπωρούνται ή έχασαν ανθρώπους που θα τους θυμούνται υποχρεωτικά γρήγορα θα τους ξεχάσουν. Αλλά και σε όσους κάτι καλό και αισιόδοξο συμβεί αυτό τον καιρό -πάντα υπάρχουν καλές ειδήσεις, έστω μεμονωμένες- θα ήθελαν το καλό να τους βρει μια άλλη εποχή. Για να μπορούν να το μοιραστούν χωρίς επιφυλάξεις ή ενοχές. Επομένως θα το χαρούν περισσότερο αργότερα. Σε μεταγενέστερο χρόνο, που δεν θα αποτελεί «τρύπα στην ιστορία».

ΥΓ. Καλώς, πολύ καλώς τηρούμαι τα μέτρα απομόνωσης για να αντιμετωπίσουμε έναν αντικοινωνικό ιό, που η απομόνωση τον σκοτώνει. Όσοι περισσότεροι είμαστε μετά, τόσο το καλύτερο.

ΥΓ2. Για τους παραπονεμένους από το κλείσιμο της Νέας Παραλίας στη Θεσσαλονίκη. Ορθώς έκλεισε. Όσοι ζουν εκεί κοντά επί δεκαετίες γνωρίζουν ότι υπήρχε επικίνδυνος συνωστισμός και ατέλειωτος και χωρίς καμία αιτία χαβαλές. Την καλύτερη απόδειξη για αυτό παρουσίασε ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης: τα σκουπίδια