Γράφει ο Σταύρος Κουμεντάκης*
Ένα τμήμα του πρόσφατου νόμου για τις εργασιακές σχέσεις (ν. 4808/2021) αναφέρεται στις άδειες των εργαζομένων. Σημαντικότερες, όσον αφορά την κοινωνική τους αξία, εκείνες που αφορούν τον θεσμό της οικογένειας. Ξεχωριστά σημαντικές κι εκείνες που στοχεύουν στην υποβοήθηση της ισορροπίας επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής για γονείς και φροντιστές. Στο παρόν άρθρο θα μας απασχολήσουν, κυρίως, οι τελευταίες. Σε επόμενο άρθρο θα ασχοληθούμε με τις ρυθμίσεις για τις άδειες τις σχετικές με την προστασία της οικογένειας.
Άδεια πατρότητας
Ο (επικείμενος) πατέρας δικαιούται πλέον δεκατέσσερις ημέρες αντί των δύο του παρελθόντος. Παρέχεται με αποδοχές και χωρίς προϋποθέσεις. Οι αντίστοιχες ρυθμίσεις ισχύουν και σε περίπτωση υιοθεσίας και αναδοχής τέκνου έως οκτώ (8) ετών στην οικογένεια-από την ένταξή του σ’ αυτήν.
Γονική άδεια
Η διάρκεια της γονικής άδειας εργαζόμενων γονέων, και όσων ασκούν τη γονική μέριμνα, ορίζεται στους τέσσερις (4) μήνες (συνεχόμενα ή τμηματικά), μέχρις ότου το τέκνο συμπληρώσει τα οκτώ του χρόνια. Μπορεί να παρασχεθεί και με άλλον ευέλικτο τρόπο (λ.χ. μειωμένο ωράριο, μερική απασχόληση). Χρόνος έναρξής της. Σε περίπτωση υιοθεσίας ή αναδοχής: η ένταξη του τέκνου στην οικογένεια. Προβλέπεται, για πρώτη φορά, η επιδότηση δύο μηνών από τον ΟΑΕΔ. Απαιτείται να έχει συμπληρώσει ο δικαιούχος, συνολικά, ένα έτος εργασίας στον ίδιο εργοδότη.
Γονείς μόνοι λόγω θανάτου, ολικής αφαίρεσης γονικής μέριμνας ή μη αναγνώρισης του τέκνου από τον άλλο γονέα, δικαιούνται διπλάσια την προβλεπόμενη γονική άδεια αλλά και το επίδομα του ΟΑΕΔ.
Άδεια φροντιστή
Χορηγείται, χωρίς αποδοχές, σε εργαζομένους που παρέχουν προσωπική φροντίδα ή υποστήριξη σε συγγενή ή σύνοικο για σοβαρό ιατρικό λόγο, που βεβαιώνεται με ιατρική γνωμάτευση. Προϋπόθεση χορήγησής της είναι η συμπλήρωση εξάμηνης απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη. Η διάρκειά της: πέντε εργάσιμες ημέρες κατ’ έτος.
Απουσία από την εργασία για λόγους ανωτέρας βίας
Χορηγείται άδεια, με αποδοχές, σε γονείς ή φροντιστές σε περιπτώσεις ανωτέρας βίας. Επί ασθένειας ή ατυχήματος απαιτείται γνωμάτευση νοσοκομείου ή θεράποντος ιατρού. Η διάρκεια της: μια ημέρα κάθε φορά και δύο, συνολικά, ετησίως.
Ευέλικτες ρυθμίσεις για γονείς και φροντιστές
Οι γονείς παιδιών έως δώδεκα (12) ετών ή φροντιστές έχουν το δικαίωμα να ζητούν, για τη διευκόλυνσή τους, ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας (λ.χ.: τηλεργασία, μειωμένο ωράριο, μερική απασχόληση). Προϋπόθεση: η συμπλήρωση εξάμηνης απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη.
Οι ρυθμίσεις για τις παραπάνω άδειες στοχεύουν, και ορθά, στην άρση των σχετικών διακρίσεων σε βάρος των γυναικών (ιδίως των μητέρων), στην αντιμετώπιση των (υπαρκτών) στερεοτύπων μεταξύ ανδρών και γυναικών, στην επίτευξη της (αναγκαίας) ισορροπίας της επαγγελματικής και της ιδιωτικής ζωής για γονείς και φροντιστές, και στην υποβοήθηση, εν τέλει, της λειτουργίας της οικογένειας-με ευρεία έννοια.
Οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις αποτελούν ένα γενναίο βήμα σε σχέση με όσα, μέχρι πρότινος, ίσχυαν. Όχι, ενδεχομένως, απολύτως ικανοποιητικό αλλά, σε κάθε περίπτωση, ικανό να δώσει βάση για αναφορές σε κράτος με «κοινωνικό πρόσωπο».
Διαυγέστερη εικόνα θα αποκτήσουμε πάντως, για το θέμα αυτό, στο επόμενο άρθρο, που αφορά τις ρυθμίσεις για τις άδειες, τις σχετικές με την (απολύτως αναγκαία-σε κάθε περίπτωση) προστασία της οικογένειας.
*Σταύρος Κουμεντάκης
Managing Partner
Koumentakis and Associates Law Firm
Σημ: Το παρόν άρθρο σε πλήρη μορφή