Περισσότερους από χίλιους ελέγχους στην αγορά κρέατος έχουν διενεργήσει μέσα σε περίπου ενάμιση χρόνο οι αρμόδιες υπηρεσίες, από τους οποίους περίπου 400 μόνο στην Κεντρική και Δυτική Μακεδονία και παρ' όλα αυτά, η παραβατικότητα συνεχίζεται με θύμα τον καταναλωτή.
«Παρά την επί περίπου δέκα χρόνια εφαρμογή θεσμικού πλαισίου, εξακολουθεί σημαντικός αριθμός επιχειρήσεων να μη συμμορφώνεται σε όσα ορίζονται ως υποχρεωτικά», τόνισε στην εισήγησή του με θέμα την «Εφαρμογή της ΚΥΑ 1384/41923 (ΦΕΚ 1127Β'/28.3.2018): ιχνηλασιμότητα, επισήμανση και διενέργεια επίσημων ελέγχων στην αγορά κρέατος», ο κτηνίατρος – ελεγκτής του Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού «Δήμητρα», δρ. Γιώργος Σοφιανίδης. Η εισήγηση πραγματοποιήθηκε στην επιστημονική ημερίδα, με τίτλο «Το παρόν και το μέλλον του αίγειου και πρόβειου κρέατος», στο πλαίσιο του 1ου Ευρωπαϊκού Φεστιβάλ Αίγειου και Πρόβειου Κρέατος και Τοπικών Προϊόντων στα Βασιλικά Θεσσαλονίκης.
Μετά την εφαρμογή της νέας ΚΥΑ, που καθιστά υποχρεωτική την ιχνηλασιμότητα και την επισήμανση των κρεάτων που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά, ώστε να ξέρει ο καταναλωτής τι κρέας αγοράζει και να αποφεύγονται κρούσματα παραπλάνησης και κερδοσκοπίας, η αγορά ακόμη δεν διορθώθηκε επαρκώς. Η ΚΥΑ άρχισε να εφαρμόζεται από τον Απρίλιο του 2018 και μέχρι σήμερα, οι ελεγκτικοί μηχανισμοί έχουν πραγματοποιήσει 500 επιτόπιου ελέγχους σε όλο το φάσμα της εμπορίας, διανομής, σφαγής και πώλησης του κρέατος κι άλλους 500 διοικητικούς (σε τιμολόγια εταιριών εμπορίας κρέατος). Από αυτούς περίπου 200 επιτόπιοι και ισάριθμοι διοικητικοί έγιναν στην Κεντρική και Δυτική Μακεδονία.
Ο κ. Σοφιανίδης επισημαίνει ότι «η παραβατικότητα είναι υψηλή σε ό,τι αφορά στην επισήμανση του κρέατος και στην ιχνηλασιμότητα (δηλαδή στη διαδρομή που ακολουθεί κάθε κομμάτι κρέατος μέχρι το τραπέζι του καταναλωτή). Κυρίως είναι υψηλή στα κρεοπωλεία και ακολουθούν τα σφαγεία που δεν διαθέτουν μέσο ταυτοποίησης, όπως υποχρεούνται».
Αποτέλεσμα, όπως σημειώνουν οι κτηνίατροι – ελεγκτές του ΕΛΓΟ «Δήμητρα», είναι ο καταναλωτής πολλές φορές, λόγω και της αδυναμίας του να ελέγξει τα στοιχεία του κρέατος που αγοράζει, να πέφτει θύμα θεωρώντας άλλοτε ότι αγοράζει ελληνικό κρέας, άλλοτε πληρώνοντας τιμές που θα έπρεπε να είναι σαφώς χαμηλότερες κτλ.
Με την ΚΥΑ ουσιαστικά οργανώθηκε ένα σαφές σύστημα αναγνώρισης και καταγραφής σε όλα τα στάδια της παραγωγής και διανομής του κρέατος από τη σφαγή μέχρι τη συσκευασία, για να εξασφαλίζεται ο συσχετισμός μεταξύ του εν λόγω κρέατος και του ζώου ή της ομάδας ζώων από τα οποία προέρχεται το κρέας.
«Κομβικό σημείο για την ορθή εφαρμογή της ΚΥΑ αποτελεί η συνεργασία των επιχειρηματιών με τον ΕΛΓΟ 'Δήμητρα' και η οικοδόμηση κλίματος αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Η ιχνηλασιμότητα και η επισήμανση είναι μέσα προστασίας των καταναλωτών. Είναι η βάση για το τι θα πρέπει να προσέχει κάθε καταναλωτής όταν αγοράζει ένα κομμάτι κρέατος. Θα πρέπει να υπάρχει παντού αυτή η σοβαρή πιστοποίηση του κρέατος για να γνωρίζουν όλοι τι ακριβώς αγοράζουν και να πληρώνουν αναλόγως. Δυστυχώς, η παραβατικότητα παραμένει σε σημαντικά επίπεδα στην αγορά, ενώ κάποιος θα περίμενε να έχει μειωθεί ή σωστότερα να έχει περιοριστεί για παράδειγμα στις αποδείξεις των ταμειακών μηχανών. Κι όμως διαπιστώνουμε αρκετά κρεοπωλεία που δεν δίνουν τις απαιτούμενες πληροφορίες στους καταναλωτές, διαπιστώνουμε τιμολόγια χωρίς αναφορά στην πορεία του κρέατος κτλ. Ορισμένοι δε θέλουν να συμμορφωθούν. Το μεγάλο μας στοίχημα όμως είναι να εκπαιδευτεί ο καταναλωτής, ώστε να ξέρει τη αγοράζει», δήλωσε ο κ. Σοφιανίδης.
Κι όλα αυτά παρότι οι κυρώσεις δεν είναι διόλου αμελητέες για τους παραβάτες:
-Για άρνηση ή παρεμπόδιση ελέγχου: 3.000 – 6.000 ευρώ.
-Για κατόχους ζώων – σφαγεία – εμπορία: 1.000 – 60.000 ευρώ.
-Για κρεοπωλεία – επιχειρήσεις λιανικής: 500 – 30.000 ευρώ.
-Για υποτροπή εντός τριών ετών: Διπλάσιο πρόστιμο.
Από τους περίπου 500 επιτόπιους ελέγχους πανελλαδικά επιβλήθηκαν πρόστιμα σε 201 περιπτώσεις! Τόσο εκτεταμένη είναι η παραβατικότητα...
Ο κ. Σοφιανίδης τόνισε και το μεγάλο ζήτημα που δημιουργείται από τον κατακερματισμό των ελέγχων στους φορείς του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και των Περιφερειών, «με αλληλοεπικαλύψεις, σπατάλη πόρων και επιστημονικού προσωπικού, περικοπές σε χρηματοδότηση και εκτός έδρας μετακινήσεις, που αποτελούν τροχοπέδη στη λειτουργία των ελεγκτικών μηχανισμών».
Ο ίδιος προτείνει να εισαχθεί στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα του υπουργείου για τους νέους κρεοπώλες εκπαίδευση σχετικά με τη νέα ΚΥΑ, αλλά και στους εν ενεργεία επαγγελματίες του χώρου η διοργάνωση σχετικών σεμιναρίων.
Στόχοι της ΚΥΑ για την ιχνηλασιμότητα και την επισήμανση των κρεάτων, αλλά και των ελεγκτών, σύμφωνα με τον κ. Σοφιανίδη, είναι:
-Η παροχή πληροφοριών που ενδιαφέρουν τον καταναλωτή, όπως είναι η σαφής προέλευση του κρέατος που αγοράζει.
-Η δυνατότητα επιλογής από τον καταναλωτή του κρέατος που επιθυμεί.
-Η αντιμετώπιση των ελληνοποιήσεων.
-Η εξάλειψη της αισχροκέρδειας σε βάρος του καταναλωτικού κοινού.
-Η στήριξη του εισοδήματος των Ελλήνων κτηνοτρόφων – παραγωγών βόειου, χοίρειου, αιγοπρόβειου κρέατος και κρέατος πουλερικών.
-Η στήριξη των σύννομων επιχειρήσεων.