Την περασμένη Δευτέρα κλήθηκε στο δημοτικό συμβούλιο Κοζάνης ο πρύτανης του πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας προκειμένου να παρουσιάσει τις εκτιμήσεις του για τις επιπτώσεις τις οποίες θα επιφέρει στο πανεπιστήμιο η θέσπιση ελάχιστης βάσης εισαγωγής στα ΑΕΙ. Ο Θεόδωρος Θεοδουλίδης εξήγησε στην πολιτική ηγεσία της πρωτεύουσας της Δυτικής Μακεδονίας ότι αν θεσπιστεί τελικά αυτή η διάταξη η δυναμικότητα των φοιτητών θα πέσει κατά 58% σε σχέση με το σημερινό αριθμό τους.
Ο πρύτανης αιτιολόγησε την εκτίμησή του λέγοντας ότι στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας δέκα από τα είκοσι δύο τμήματα, δηλαδή το 45%, έχουν χαμηλή βάση εισαγωγής και είναι βέβαιο πως εάν θεσπιστεί η ελάχιστη βάση εισαγωγής, σε βάθος χρόνου θα κλείσουν. Βεβαίως, μην φανταστείτε ότι μιλάμε για πανεπιστημιακά τμήματα με βάση εισαγωγής επτά και οκτώ. Για παράδειγμα πέρυσι στο Τμήμα Μηχανικών Ορυκτών Πόρων η βάση εισαγωγής ήταν 1.350 μόρια, στο Τμήμα Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης 3.950, στο Τμήμα Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας 4.425, στο Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων 4.875, στο Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών 5.150, στο Μαθηματικό 5.675 και πάει λέγοντας.
Συνεπώς, οι φόβοι του πρύτανη του ακριτικού πανεπιστημίου ότι αρκετά πανεπιστημιακά τμήματα θα κλείσουν μέσα στα επόμενα χρόνια είναι βάσιμοι. Το ίδιο, ισχύει ασφαλώς και για δεκάδες άλλα αντίστοιχα τμήματα, άλλων, κατά βάση περιφερειακών πανεπιστημίων. Για το λόγο αυτό, είπε ο κ. Θεοδουλίδης, η Πρυτανεία σκοπεύει να καλέσει σύσκεψη με όλους τους αυτοδιοικητικούς φορείς και τους βουλευτές της περιοχής, προκειμένου να υπάρξει ομόθυμη αντίδραση στη σχεδιαζόμενη καθιέρωση της ελάχιστης βάσης εισαγωγής στα πανεπιστήμια.
Ανάλογο μήνυμα εξέπεμψε την ίδια μέρα και η Σύνοδος των πρυτάνεων η οποία επίσης εναντιώθηκε σε αυτή τη διάταξη, αλλά και σχεδόν σε όλες όσες περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας το οποίο βρίσκεται σε διαβούλευση. Σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωση οι πρυτάνεις εξέφρασαν ιδιαίτερη ανησυχία για τη βιωσιμότητα μεγάλου αριθμού Τμημάτων των περιφερειακών ιδρυμάτων. “Είναι απαραίτητο να υπάρξει μέριμνα για αυτό, ιδιαίτερα μάλιστα για πανεπιστήμια η ίδρυση των οποίων συνδέθηκε με συγκεκριμένους εθνικούς και αναπτυξιακούς σκοπούς”.
Αυτή η τελευταία επισήμανσή τους παραπέμπει ευθέως στο αγαπημένο σλόγκαν του αλήστου μνήμης γενικού γραμματέα Αθλητισμού επί χούντας, του Αχιλλέα Ασλανίδη ο οποίος υποσχόταν “κάθε πόλη και στάδιο, κάθε χωριό και γυμναστήριο”. Όλοι γνωρίζουν ότι η πλειονότητα των πανεπιστημιακών τμημάτων περιφερειακών πανεπιστημίων ιδρύθηκαν για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας, έπειτα από πιέσεις τοπικών βουλευτών, δημάρχων και νομαρχών, προκειμένου να τονώσουν την τοπική οικονομία, μέσω της κατανάλωσης.
Είναι αυτή η παγκόσμια ελληνική πρωτοτυπία όπου ένα πανεπιστήμιο δεν ιδρύεται με βάση τα ακαδημαϊκά στάνταρ, ούτε καν για να καλύψει τις ανάγκες της αγοράς σε επιστημονικό δυναμικό, αλλά μόνο και μόνο για να στηρίξει ένα παντελώς στρεβλό μοντέλο περιφερειακής ανάπτυξης. Δεν είναι τυχαίες οι πολύ χαμηλές βάσεις εισαγωγής, της τάξης του ενός και του δύο, ούτε είναι τυχαίο το γεγονός ότι σχεδόν ένας στους δύο εισακτέους στα περιφερειακά πανεπιστήμια εγκαταλείπει τις σπουδές του επειδή δεν έχει τα φόντα να τις ολοκληρώσει. Όμως αυτό ελάχιστα ενδιαφέρει. Σημασία έχει να κινείται το χρήμα και, στο μεταξύ, να διασφαλιστούν τα κεκτημένα των ακαδημαϊκών.
Είναι πραγματικά θλιβερό, η συζήτηση, ακόμη και στο επίπεδο της Συνόδου των πρυτάνεων, να εξαντλείται στην εξυπηρέτηση καθαρά συντεχνιακών σκοπιμοτήτων. Και καλά, οι τοπικές κοινωνίες, να αντιλαμβάνονται τους φοιτητές σαν “πελάτες”, αλλά και οι πρυτάνεις; Οι οποίοι διαφωνούν ακόμη και με τη διαγραφή των “αιωνίων” φοιτητών μόνο και μόνο για να εμφανίζουν “γεμάτες” σχολές προκειμένου να μην μειωθεί το ακαδημαϊκό προσωπικό, αλλά ούτε και η κρατική χρηματοδότηση. Το μόνο που φαίνεται να τους νοιάζει είναι πόσοι εγγράφονται, αδιαφορώντας παντελώς για το πόσοι καταφέρνουν να αποφοιτήσουν.
Βεβαίως είναι άδικο να πέσει όλο το ανάθεμα πάνω στους πρυτάνεις. Οι ευθύνες για τη σπορά των πανεπιστημιακών τμημάτων ανά την επικράτεια βαρύνουν διαχρονικά όλες τις κυβερνήσεις. Της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ που το ξεκίνησαν και το γιγάντωσαν, αλλά και του ΣΥΡΙΖΑ που το τερμάτισε, βαφτίζοντας όλα τα ΤΕΙ, ΑΕΙ και μετατρέποντας τα Ψαχνά Ευβοίας σε... πανεπιστημιούπολη.
Η Πολιτεία έχει ευθύνη να προχωρήσει σταδιακά και με προσεκτικά βήματα, στον εξορθολογισμό του ακαδημαϊκού χάρτη της χώρας. Λαμβάνοντας συγχρόνως μέριμνα για την ενίσχυση της επαγγελματικής, τεχνικής μη πανεπιστημιακής εκπαίδευσης ως σοβαρή εναλλακτική διέξοδο για τους αποφοίτους του λυκείου που δεν μπορούν, σώνει και καλά, να φοιτήσουν στα πανεπιστήμια. Εκπονώντας, ταυτόχρονα, πολιτικές για την απορρόφηση των οικονομικών επιπτώσεων που θα υπάρξουν σε βάθος χρόνου στις τοπικές κοινωνίες οι οποίες έμαθαν να ζουν από το φοιτητικό χαρτζιλίκι.
Υ.Γ. 1 Προχθές δόθηκαν στη δημοσιότητα οι θέσεις της Συγκλήτου του πανεπιστημίου Μακεδονίας σχετικά με το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο, οι οποίες αποκλίνουν σημαντικά από αυτές που εξέπεμψε η Σύνοδος των πρυτάνεων. Συνοπτικά, το ΠΑΜΑΚ τάσσεται υπέρ της θέσπισης ελάχιστης βάσης εισαγωγής, ζητώντας μάλιστα να υπάρξει ουσιαστική μείωση του αριθμού των εισακτέων στο εν λόγω πανεπιστήμιο· τάσσεται υπέρ της λεγόμενης “πανεπιστημιακής αστυνομίας” υπό την προϋπόθεση ότι θα αναφέρεται στον πρύτανη· συμφωνεί με τη διαγραφή των “αιωνίων” φοιτητών, όπως και με τη θεσμοθέτηση πειθαρχικών διατάξεων, υπό τον όρο ότι αυτές θα περιλαμβάνονται στον Κανονισμό του πανεπιστημίου.
Οι θέσεις του ΠΑΜΑΚ, ασχέτως συμφωνίας ή διαφωνίας, είναι ξεκάθαρες. Αναμένονται οι θέσεις των υπολοίπων ΑΕΙ οι οποίες θα πρέπει να είναι εξίσου σαφείς, χωρίς “ναι, μεν αλλά”, “εάν και εφόσον”.
Υ.Γ.2 Χθες δόθηκαν στη δημοσιότητα οι θέσεις της Ομοσπονδίας των καθηγητών ΑΕΙ (ΠΟΣΔΕΠ) οι οποίες επίσης αποκλίνουν από αυτές που διατύπωσε η Σύνοδος των πρυτάνεων. Η ΠΟΣΔΕΠ διαφωνεί με την “πανεπιστημιακή αστυνομία”, αλλά συμφωνεί, θέτοντας κάποιες προϋποθέσεις με τις υπόλοιπες διατάξεις του νομοσχεδίου. Διατυπώνει, δε, συγκεκριμένες προτάσεις τις οποίες θα πρέπει να εξετάσει με θετικό πνεύμα το υπουργείο Παιδείας.