Δεν ξέρω πόσο εύκολο θα ήταν για την κυβέρνηση να αλλάξει, έστω και την τελευταία στιγμή, την απόφασή της για τον τρόπο επιστροφής των αναδρομικών προς τους συνταξιούχους, ξέρω όμως ότι είναι επιβεβλημένο να το κάνει. Για πολλούς λόγους. Ο πρώτος έχει να κάνει με τον σεβασμό τον οποίο οφείλει να επιδεικνύει η εκτελεστική εξουσία προς τις δικαστικές αποφάσεις και δη των ανωτάτων δικαστηρίων. Η απόφαση της κυβέρνησης να επιστρέψει μόνον τα αναδρομικά τα οποία αντιστοιχούν σε περικοπές στις κύριες συντάξεις και όχι στις περικοπές σε επικουρικές και δώρα-επιδόματα, συνιστά μερική μόνο συμμόρφωση προς την απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Με βάση την κυβερνητική απόφαση, από τους περίπου 2.500.000 δικαιούχους αναδρομικών για το 11μηνο Ιούνιος 2015-Μάιος 2016, ποσά θα λάβουν κάτι λιγότερο από ένα εκατομμύριο συνταξιούχοι καθώς οι υπόλοιποι δεν είχαν υποστεί περικοπές στις κύριες συντάξεις, αλλά μόνον στις επικουρικές και στα δώρα-επιδόματα. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι από τα περίπου 3,9 δισ. ευρώ που υπολογιζόταν το κόστος της επιστροφής των αναδρομικών για το επίμαχο 11μηνο, στους συνταξιούχους θα δοθεί περίπου το 1/3, κοντά στα 1,4 δισ.
Ο δεύτερος λόγος είναι ότι η κυβερνητική φόρμουλα είναι καταφανώς άδικη καθώς περίπου 1,6 εκατ. χαμηλοσυνταξιούχοι δεν θα λάβουν ούτε ευρώ, παρότι υπέστησαν κι αυτοί περικοπές καθ' όλη τη μνημονιακή περίοδο. Είναι χαρακτηριστικό ότι με τις προσφυγές τους στο ΣτΕ οι συνταξιούχοι διεκδικούσαν για το διάστημα 2013-2018 κοντά 24 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 11,5 αφορούσαν περικοπές συντάξεων που επέβαλε ο νόμος Κατρούγκαλου και τα υπόλοιπα ο νόμος Βρούτση. Αντί αυτών, το ΣτΕ, λαμβάνοντας προφανώς υπόψη και τα δημοσιονομικά δεδομένα, τους αναγνώρισε μόνον 3,9 δισ., εκ των οποίων, όμως, θα εισπράξουν τελικά μόλις τα 1,4 δισ.
Ο τρίτος λόγος είναι καθαρά πολιτικός. Είναι βέβαιο πως η απόφαση συνεπάγεται πολιτικό κόστος για την κυβέρνηση και συνάμα πολιτικό όφελος για τα κόμματα της αντιπολίτευσης, συμπεριλαμβανομένου πρωτίστως του ΣΥΡΙΖΑ, παρότι και επί ημερών του υπήρξε αφαίμαξη στις συντάξεις. Συνεπώς, αργά ή γρήγορα, η κυβέρνηση θα αντιληφθεί ότι θα πρέπει να προβεί σε διορθωτικές κινήσεις αποκατάστασης των αδικιών, ενδεχομένως με κάποια εφάπαξ καταβολή υπό μορφή “δώρου”, σε αυτούς οι οποίοι εξαιρέθηκαν τώρα από τα αναδρομικά. Όμως αυτή η πρακτική, όπως απέδειξε η πρόσφατη εμπειρία με τα προεκλογικά “δώρα” της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, ουδόλως αποδίδει.
Πέραν αυτών, η κυβερνητική απόφαση είναι βέβαιο πως θα πυροδοτήσει ένα νέο κύκλο μαζικών δικαστικών προσφυγών, υποβάλλοντας σε αχρείαστη ταλαιπωρία τούς ήδη εξαθλιωμένους χαμηλοσυνταξιούχους. Για όλους τους ανωτέρω λόγους, η κυβέρνηση θα πρέπει να το ξανασκεφτεί και να προχωρήσει άμεσα σε διόρθωση της εσφαλμένης απόφασής της. Το έχει άλλωστε ξανακάνει στην περίπτωση των vouchers, αποκαθιστώντας έστω και εκ των υστέρων την ορθότητα, μετριάζοντας παραλλήλως το πολιτικό κόστος από την άστοχη αρχική της απόφαση.