του Νίκου Αβουκάτου
Τα απόβλητα από εκσκαφές, κατεδαφίσεις και κατασκευές (ΑΕΚΚ), κοινώς τα μπάζα, έχουν καθιερωθεί στις συνειδήσεις των περισσότερων στην Ελλάδα ως μη επαναχρησιμοποιούμενα υλικά, με αποτέλεσμα εκατοντάδες... ασυνείδητοι να τα απορρίπτουν κατά δεκάδες τόνους σε κοίτες ποταμών, ρέματα, δασικές εκτάσεις, ακόμη και σε προστατευόμενες περιοχές του Δικτύου Natura 2000.
Σύμφωνα με την Άννα Μίχου, εκπρόσωπο ενός εκ των πρώτων εγκεκριμένων Συλλογικών Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ) Αποβλήτων Εκσκαφών, Κατασκευών & Κατεδαφίσεων, της ΑΝΑΚΕΜ, που συμμετέχει στο 4ο Φεστιβάλ Ανακύκλωσης που πραγματοποιείται στη Θεσσαλονίκη έως την Κυριακή, παρότι τα τελευταία χρόνια έχουν υπάρξει βήματα στην αξιοποίηση των αποβλήτων αυτών, βρισκόμαστε ακόμη πολύ μακριά από τον προβλεπόμενο στόχο για την ορθή διαχείριση των συγκεκριμένων υλικών.
Η παράνομη απόθεση αποβλήτων του συγκεκριμένου είδους φτάνει -ή και ξεπερνά- το 70% των συνολικά παραγόμενων ΑΕΚΚ στη Βόρεια Ελλάδα. Συνολικά στην Ελλάδα το ποσοστό της ανακύκλωσης τους είναι κοντά στο 10%, εκτιμά η κα. Μίχου.
Δυστυχώς, η ανεξέλεγκτη διάθεση των ΑΕΚΚ δημιουργεί σοβαρά προβλήματα, όπως είναι οι πλημμύρες, διότι αυτά φράζουν τους χείμαρρους ή τα ποτάμια. Ακόμη, μετατρέπονται σε εστίες πυρκαγιάς, αφού υπάρχουν σε αυτά αναμεμειγμένα εύφλεκτα υλικά, όπως το γυαλί, ενώ δεν αποκλείεται να βρίσκονται και επικίνδυνες ουσίες, όπως η κόλα, που μπορεί να προκαλέσει ρύπανση στον υδροφόρο ορίζοντα.
Η ΑΝΑΚΕΜ δημιουργήθηκε το 2012 και είναι σύστημα αδειοδοτημένο από τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης. Στόχος των εκπροσώπων της είναι η συμβολή στην επίτευξη του εθνικού στόχου για την εναλλακτική διαχείριση των ΑΕΚΚ, η τήρηση της νομοθεσίας και η προστασία του περιβάλλοντος.
«Μέχρι στιγμής συνεργαζόμαστε με 36 μονάδες σε 19 νομούς. Αν και ξεκινήσαμε με τη συλλογή 30.000 τόνων ετησίως, το 2017 φθάσαμε στους 295.000 τόνους. Ωστόσο, προσπαθούμε στις μονάδες μας να απορροφήσουμε περισσότερα και να δημιουργήσουμε και δευτερογενή υλικά, τα οποία είναι χρήσιμα να επανέλθουν στην αγορά», εξήγησε η κα. Μίχου.
Σύμφωνα με τα στοιχεία για το 2017, αξιοποιήθηκαν περίπου 167.000 τόνοι με δευτερογενή υλικά.
Προϊόντα που προκύπτουν από την ανάκτηση υλικών και την ανακύκλωση ΑΕΚΚ είναι:
- Υλικό Οδοστρωσίας 3Α
- Σκύρα
- Χαλίκι
- Γαρμπίλι
- Άμμος
- Καθαρό χώμα
- Χώμα επιχώσεων
- Κεραμικά υλικά επιχώσεων
Η τελική χρήση των ΑΕΚΚ μετά από εναλλακτική διαχείριση διακρίνεται σε:
- Ανακυκλωμένα αδρανή υλικά για έργα οικοδομικά, οδοποιίας
- Χώματα
- Υλικά επιχώσεων για αποκατάσταση τοπίου, ιδιαίτερα λατομείων και διαχείριση ΧΥΤΑ
- Διάθεση υπολειμμάτων σε ΧΥΤΑ
Δυστυχώς, μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν προδιαγραφές για τα δημόσια έργα σε ό,τι αφορά την απορρόφηση δευτερογενών υλικών.
Η εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων περιλαμβάνει τις εργασίες συλλογής, μεταφοράς, προσωρινής αποθήκευσης, επαναχρησιμοποίησης, επεξεργασίας και αξιοποίησης των ΑΕΚΚ.
Για τη συμμετοχή και φέτος στο 4ο Φεστιβάλ Ανακύκλωσης η κα. Μίχου ανέφερε ότι «εμείς θέλουμε να στηρίξουμε το Φεστιβάλ και για αυτό είμαστε υποχρεωμένοι. Η παρουσία μας εδώ καταδεικνύει τη σχέση που έχουμε με την ανακύκλωση και τα ζητήματα διαχείρισης αποβλήτων».