Ώθηση στην αγορά ακινήτων και δη των νεόδμητων κατοικιών, αλλά και στην προσέλκυση επενδυτών εκτός των ελληνικών τειχών αναμένεται να δώσει η αναστολή του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές για τρία χρόνια, που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης.
Το ζητούμενο, ωστόσο για τους ανθρώπους της αγοράς ακινήτων, που σε γενικές γραμμές εμφανίζονται ικανοποιημένοι από τις εξαγγελίες Μητσοτάκη για την ιδιωτική ακίνητη περιουσία και την οικοδομή, είναι η αναστολή του ΦΠΑ να μην ισχύσει μόνο για τις οικοδομές που θα ανεγερθούν το επόμενο διάστημα, αλλά και για τις παλαιότερες.
Πιο συγκεκριμένα η κυβέρνηση φαίνεται να προσανατολίζεται στην ισχύ του μέτρου για τις οικοδομές που θα ανεγερθούν με άδεια μεταγενέστερη της 1ης Γενάρη του 2020, ώστε να λειτουργήσει ως κίνητρο για την τόνωση της οικοδομικής δραστηριότητας. Ωστόσο εδώ δημιουργείται μία γκρίζα ζώνη για όσους κατέχουν ακίνητα με οικοδομική άδεια από το 2006 και μετά.
Γάγγραινα ο ΦΠΑ
Η επιβολή του ΦΠΑ στα νεόδμητα ακίνητα συνέπεσε χρονικά με τη μεγαλύτερη κρίση στην κτηματαγορά δημιουργώντας μία αγορά δύο ταχυτήτων.
Μέχρι σήμερα ο ΦΠΑ 24% επιβάλλεται σε όσους αποκτούν νεόδμητο ακίνητο (με άδεια οικοδομής μεταγενέστερη της 1η Ιανουαρίου του 2006) Έλληνες και ξένους. Αντιθέτως, στα παλαιότερα ακίνητα επιβάλλεται μόνον ο φόρος μεταβίβασης, ο οποίος έχει υποχωρήσει πλέον σε 3% (από 10% που ήταν έως και το 2013). Το αποτέλεσμα είναι να προκύπτει διαφορά 20% ανάμεσα στο φόρο που επιβαρύνει τα νέα ακίνητα και τα παλαιότερα ακίνητα, οδηγώντας έτσι όλους τους υποψήφιους αγοραστές στο να προτιμούν τα παλαιά ακίνητα και άρα μη επιτρέποντας στην οικοδομική δραστηριότητα να ανακάμψει.
Όπως λένε γνώστες της αγορά ακινήτων της Θεσσαλονίκης, που το τελευταίο διάστημα ανεβάζει συνεχώς στροφές, Έλληνες και ξένοι αγοραστές θεωρούν απαγορευτικό το 24% του ΦΠΑ που επιβαρύνει τα νέα ακίνητα, με αποτέλεσμα να προτιμούν να αγοράσουν παλαιό ακίνητο για να επιβαρυνθούν με φόρο μεταβίβασης 3%.
Εκτιμάται πως επτά στους δέκα αγοραστές προτιμούν ακίνητα ηλικίας άνω των 30 ετών καθώς έχουν δελεαστικότερες τιμές πώλησης.
Τι λένε οι άνθρωποι της αγοράς ακινήτων
«Για να επιτύχει η τόνωση της χειμαζόμενης αγοράς ακινήτων, άποψή μας, είναι ότι θα πρέπει να συμπεριληφθούν και οι ήδη εκδοθείσες οικοδομικές άδειες» τονίζει ο πρόεδρος της Ένωσης Ακινήτων Θεσσαλονίκης, Κώστας Χαϊδούτης επισημαίνοντας πως σε διαφορετική περίπτωση θα δημιουργηθεί μία αγορά δύο ταχυτήτων με ευνοημένα τα ακίνητα που θα κτιστούν το επόμενο διάστημα και με ακίνητα που κατασκευάστηκαν από το 2006 και μετά, τα οποία θα παραμένουν στα αζήτητα.
«Μέχρι σήμερα οι ενδιαφερόμενοι αγοραστές ρωτούσαν αν το ακίνητο είχε ΦΠΑ, ή όχι. Και αυτό γιατί αν κάποιος το αγόραζε από τον κατασκευαστή έπρεπε να καταβάλει ΦΠΑ 24%, ενώ αν το αποκτούσε από τον ιδιώτη - ιδιοκτήτη δεν το κατέβαλε. Επικρατούσε αθέμιτος ανταγωνισμός. Είναι απαραίτητο η αναστολή του ΦΠΑ να επιβληθεί σε όλα τα ακίνητα» λέει χαρακτηριστικά ο Κώστας Γεωργάκος, συνιδρυτής της Parthenon Real Estate και πιστοποιημένος εκτιμητής ακίνητης περιουσίας.
Συναγερμός επικρατεί και στις τάξεις των κατασκευαστών που πιέζουν ώστε να συμπεριληφθούν και τα απούλητα κτίσματα που χτίστηκαν από την επιβολή του ΦΠΑ στην οικοδομή. Επιπρόσθετα όπως λένε κατασκευαστές «δεν έχει διεκρινιστεί εάν θα χρεώνονται, ή όχι με ΦΠΑ τα ακίνητα της κατηγορίας αυτής που θα πωλούνται μετά τη λήξη της τριετούς προθεσμίας αναστολής».
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η τελική διατύπωση της νομοθετικής διάταξης αναμένεται να ξεκαθαρίσει το τοπίο.
Ενισχύεται η οικοδομική δραστηριότητα
Την ίδια ώρα η οικοδομική δραστηριότητα, μετά από τη λαίλαπα που υπέστη τα προηγούμενα χρόνια αρχίζει να ανακάμπτει με αποτέλεσμα να υπάρχει περιορισμένη, κινητικότητα, όμως, στην ανέγερση νέων οικοδομών.
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής για το μήνα Μάιο, ο αριθμός των οικοδομικών αδειών αυξήθηκε κατά 7,4% στον αριθμό και κατά 2,1% σε όγκο.
Όπως επισημαίνουν εκπρόσωποι της αγοράς ακινήτων, το πακέτο μέτρων της κυβέρνησης –πάγωμα του φόρου υπεραξίας και του ΦΠΑ, θέσπιση της έκπτωσης φόρου για τις ανακαινίσεις ακινήτων και μείωση του ΕΝΦΙΑ– αποσκοπεί ακριβώς στο να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις περαιτέρω ενίσχυσης της κτηματαγοράς. Ισχυρή ώθηση στην αγορά ακινήτων αναμένεται να φέρει η έκπτωση 40% στις δαπάνες για ανακαίνιση, ή για αναβάθμιση των κτηρίων. Ουσιαστικά, ένας ιδιώτης ή μία εταιρεία που προχωράει στην υλοποίηση εργασιών ενεργειακής αναβάθμισης, θα προσκομίζει τα απαιτούμενα παραστατικά και θα εισπράττει, ως πίστωση, μέσω του λογαριασμού του στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων, το 40% των δαπανών.
Η μελέτη του ΙΟΒΕ
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ μία ενδεχόμενη μείωση του συντελεστή ΦΠΑ στις νέες οικοδομές από 24% σε 13% θα έδινε στους κατασκευαστές τη δυνατότητα μείωσης των τιμών πώλησης νέων κατοικιών κατά περίπου 9%, βελτιώνοντας τη σχετική τιμή των νέων έναντι των παλαιότερων κατοικιών, ενώ ταυτόχρονα θα μπορούσε να φέρει επιπλέον επενδύσεις έως 140 εκατ. ευρώ και να δημιουργήσει από 921 έως 3.650 θέσεις εργασίας. Όλα αυτά θα είχαν μια θετική επίδραση στο ΑΕΠ της Ελλάδας αυξάνοντάς το κατά 66 - 265 εκατ. ευρώ.
Όπως εύλογα αντιλαμβάνεται κανείς, τα παραπάνω μεγέθη αναμένεται να είναι πολύ μεγαλύτερα, δεδομένου ότι η κυβέρνηση θα αναστείλει τον ΦΠΑ για τα επόμενα τρία χρόνια.