Παραδοσιακές ελληνικές ποικιλίες σταφυλιών που για χρόνια είχαν μείνει στο περιθώριο αλλά άντεξαν στον χρόνο και πλέον μπορούν να αποτελέσουν το εφαλτήριο για την παραγωγή κρασιών με ονομασία προέλευσης καθώς διαθέτουν μια σειρά από συγκριτικά πλεονεκτήματα, αναδείχθηκαν μέσα από τη δράση «Vine-SOS» το οποίο εντάσσεται στο πλαίσιο του συγχρηματοδοτούμενου προγράμματος συνεργασίας μεταξύ της Ελλάδας και Βουλγαρίας το γνωστό «Interreg Ελλάδα – Βουλγαρία 2014-2020».
Κατά τη διάρκεια του προγράμματος στο οποίο συμμετέχουν φορείς από την Ελλάδα και τη Βουλγαρία αρχικά εντοπίστηκαν οι «ξεχασμένες» ποικιλίες, καταγράφηκαν και μελετήθηκαν βάση των χαρακτηριστικών τους μέσα από επιστημονικές μεθόδους.
Η έρευνα κατέληξε σε οκτώ ελληνικές ποικιλίες, οι οποίες μπορούν να δώσουν κρασιά εξαιρετικής ποιότητας, με την ποικιλία το «Ζουμιάτικο» να βρίσκεται ήδη στη διαδικασία της αναγνώρισης ως προϊόν με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ).
Συνολικά οι ποικιλίες που μελετήθηκαν στη χώρα μας είναι: Λευκές: «Ζουμιάτικο» ή «Δαμιάτης» στην περιοχή των Νομών Σερρών και Ξάνθης, «Αλεπονούρα» στο Σουφλί, «Ασπρούδα» επίσης στο Νομό Σερρών, «Κερατσούδα» στη Θράκη και ερυθρές ποικηλίες: «Παμίδι ή Παμίτι», από την περιοχή της Θράκης, Λημνιό από Θεσσαλονίκη, Ξάνθη και Ροδόπη και «Σέφκα».
Από αυτές τρεις ποικιλίες έχουν ίδια χαρακτηριστικά με αντίστοιχες που εντοπίστηκαν σε περιοχές της Βουλγαρίας, γεγονός που μπορεί να βοηθήσει σε κοινές εμπορικές δραστηριότητες τους παραγωγούς των δύο χωρών στο πλαίσιο μιας κοινής διασυνοριακής πολιτικής.
Σύμφωνα με την καθηγήτρια Γεωπονίας του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος κ. Αναστασία Γιαννακούλα, η οποία συμμετέχει στο πρόγραμμα, μέσα από την έρευνα προέκυψε ότι αυτές οι ποικιλίες, όντας αυτοφυείς, μπορούν να αντέξουν στις αλλαγές του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής καθώς μπορούν να προσαρμοστούν τόσο στο έδαφος όσο και στις περιβαλλοντικές συνθήκες.
Ένα ακόμη συγκριτικό πλεονέκτημα που έχουν αυτές οι ποικιλίες είναι ότι, πέραν από την ανθεκτικότητά τους στην κλιματική αλλαγή, μπορούν να συμβάλλουν στην κυκλική οικονομία με την αξιοποίηση των υποπροϊόντων τιυς, καθώς διαθέτουν πολύ καλά χαρακτηριστικά, όπως για παράδειγμα, για την παραγωγή βιολογικών καλλυντικών.
Ο Αντιπρύτανης του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδας κ. Σταμάτης Αγγελόπουλος, ανέφερε χαρακτηριστικά: «Βασικός στόχος της έρευνας ήταν να δείξουμε στους παραγωγούς και τους φορείς ότι η εισαγωγή ποικιλιών από το εξωτερικό δεν είναι μονόδρομος και ότι μπορούν να αξιοποιηθούν ελληνικές παραδοσιακές που ενσωματώνουν τον πολιτισμό και την κουλτούρα μιας περιοχής, ώστε να μπορέσουν να προωθούν στις διεθνείς αγορές».
Σύμφωνα με την καταγραφή στην Ελλάδα, μέχρι στιγμής οι «ξεχασμένες» παραδοσιακές ποικιλίες καλύπτουν λιγότερο από το 10% των καλλιεργήσιμων αμπελώνων, ωστόσο σύμφωνα με τον καθηγητή του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος κ. Δημήτρη Χατζηπλή, μπορούν μέσα από μια κατάλληλη στρατηγική στον τομέα του οίνου να επεκταθούν, καθώς λόγω των χαρακτηριστικών τους, χρειάζονται λιγότερη λίπανση, κάτι που σημαίνει μικρότερο κόστος για τον παραγωγό.
Να σημειωθεί ότι το πρόγραμμα «Vine-SOS» παρουσιάστηκε νωρίτερα σε συνέντευξη τύπου των συμμετεχόντων φορέων στην αίθουσα «Αιμίλιος Ριάδης» στη ΔΕΘ, ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2017 και αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Οκτώβριο του 2021.
