Skip to main content

Μελέτη ΑΠΘ: 11.500 κρούσματα τον Σεπτέμβριο χωρίς μάσκες κι αποστάσεις

Καμπανάκι από μελέτη του ΑΠΘ: Προβλέπει αύξηση των κρουσμάτων κορωνοϊού την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου - Δείτε διαγράμματα

Αύξηση κρουσμάτων κορωνοϊού την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου εάν δεν ληφθούν μέτρα, προβλέπει μελέτη διασποράς του κορωνοϊού την καλοκαιρινή περίοδο στην Ελλάδα, προγενέστερη, όμως, των χθεσινών μέτρων που ανακοινώθηκαν για τη χρήση μάσκας σε όλους τους εσωτερικούς χώρους. Η μελέτη-καμπανάκι διαβλέπει συνεχή αύξηση των κρουσμάτων τις επόμενες ημέρες, η οποία θα αγγίξει τα 80 νέα κρούσματα την ημέρα την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου, εάν συνεχιστεί η πλημμελής εφαρμογή των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης και της χρήσης της μάσκας. Στην περίπτωση αυτή, οι μελετητές αναμένουν ότι στις 30 Σεπτεμβρίου ο συνολικός αριθμός των κρουσμάτων θα διαμορφωθεί σε περίπου 11.500, ενώ οι θάνατοι θα είναι περίπου 260, από 206 σήμερα!

 Τη μελέτη εκπόνησε ο καθηγητής Δημοσθένης Σαρηγιάννης, επικεφαλής τουΕργαστηρίου Περιβαλλοντικής Μηχανικής του Τμήματος Χημικών Μηχανικών του ΑΠΘ, και η ομάδα HERACLES για το Εκθεσίωμα και την Ανθρώπινη Υγεία του Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας και Καινοτομίας (ΚΕΔΕΚ), σε συνεργασία με τα Πανεπιστήμια Προηγμένων Σπουδών στην Παβία και την Πίζα της Ιταλίας.

«Ο περιορισμός τόσο του ημερησίου αριθμού κρουσμάτων σε περίπου 60 ημερησίως για όλη την περίοδο του Αυγούστου, αλλά και της αυξητικής τάσης που αναμένεται μετά το τέλος Αυγούστου, θα μπορούσε να αναχαιτιστεί με επιπλέον μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης, τα οποία δεν θα έπλητταν την τουριστική δραστηριότητα (π.χ. καθυστέρηση ανοίγματος των σχολείων, περιορισμός συγχρωτισμού σε δημόσιες υπηρεσίες και κλειστούς δημόσιους χώρες και μέσα μαζικής μεταφοράς, σούπερ μάρκετ και πολυκαταστήματα κ.ά.)», επισημαίνει ο καθηγητής Δημοσθένης Σαρηγιάννης και προτείνει:

- Τη διατήρηση και μαζική εφαρμογή των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης σε κλειστούς χώρους και σε μέσα μαζικής μεταφοράς (με περιορισμό στο 50% της πληρότητάς τους και ανάλογη αύξηση των δρομολογίων για την εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού)
- Την αποφυγή άσκοπου συγχρωτισμού, μαζικών κοινωνικών εκδηλώσεων και η μη τήρηση κανόνων σε χώρους θρησκευτικής λατρείας
- Την υποχρεωτική και ορθή χρήση μάσκας σε εσωτερικούς χώρους.
- Τα συγκεκριμένα μέτρα πρέπει να εφαρμοστούν υποχρεωτικά και να παρακολουθηθεί η εφαρμογή τους από όλους. Τα πρόστιμα για τη μη εφαρμογή των κανόνων θα μπορούσαν να είναι υψηλότερα (σε αντιστοιχεία με άλλες χώρες του εξωτερικού).

Επιπλέον πρέπει να διατηρηθεί ο υψηλός βαθμός ανίχνευσης των φορέων SARS-CoV-2 στη χώρα και να μειωθεί ο χρόνος ταυτοποίησης των θετικών στον κορωνοϊό. Αυτός ο στόχος μπορεί να επιτευχθεί με:

- Εντατικοποίηση των ελέγχων στις πύλες εισόδου για τον περιορισμό των ροών ασυμπτωματικών/προσυμπτωματικών φορέων με ταυτόχρονη μείωση του χρόνου ταυτοποίησης του ιού. Το τελευταίο μπορεί να επιτευχθεί με αύξηση των διαθέσιμων τεστ και ενεργοποίηση πανεπιστημιακών εργαστηρίων τα οποία μπορούν να αυξήσουν την ικανότητα της χώρας να ταυτοποιήσει τον κορωνοϊό γεννητικά (με τεχνική RT-PCR)σε λιγότερο από 24 ώρες.
- Εντατικοποίηση των ελέγχων στην κοινότητα για τον εντοπισμό πιθανών φορέων που μπορούν να δημιουργήσουν νέες αλυσίδες μετάδοσης
- Συνεχή επανεξέταση της κατάστασης με βάση την καθημερινή επιδημιολογική εικόνα, δεδομένης της αβεβαιότητας ως προς τον πραγματικό αριθμό των κρουσμάτων στην κοινότητα

Τα σημαντικότερα στοιχεία της έρευνας

Όπως αναφέρεται στη μελέτη, έχοντας λάβει υπόψιν χρονοσειρές προηγουμένων ετών όσον αφορά τις μετεωρολογικές συνθήκες και κάνοντας την αντίστοιχη προβολή για το έτος 2020, φαίνεται ότι η άνοδος της θερμοκρασίας, σε συνδυασμό με την αύξηση της υπεριώδους ακτινοβολίας και τη μεταβολή της υγρασίας κατά τη θερινή περίοδο, συντελούν στη μείωση της μεταδοτικότητας κατά την καλοκαιρινή περίοδο. Το γεγονός αυτό μπορεί εν μέρει να αντισταθμίσει την πιθανή αύξηση του Rt λόγω της άρσης των μέτρων.

Εντούτοις, αναφέρεται στη μελέτη, η πραγματική εικόνα είναι πιο σύνθετη, γιατί πλέον, πρέπει να ληφθεί υπόψιν και η εισροή των τουριστών. Σε προηγούμενα στάδια εφαρμογής του μοντέλου, είχε επισημανθεί ο κίνδυνος από την εισροή φορέων, και μάλιστα είχαν αναλυθεί σενάρια διαφορετικών ροών, σύμφωνα με τα οποία είχε επισημανθεί ο κίνδυνος πρόωρης αναζωπύρωσης, στη περίπτωση που σημαντικός αριθμός φορέων θα εισέρχονταν σε καθημερινή βάση.

Με βάση τα πιο πρόσφατα αποτελέσματα του μοντέλου, και έχοντας πλέον αρχίσει να σχηματίζουμε εικόνα για τη ροή των ασυμπτωματικών/προσυμπτωματικών τουριστών, παρουσιάζονται οι νεότερες προβλέψεις. Ένα σημείο που είχε τονιστεί επανειλημμένα, είναι ότι στην περίπτωση που κάποιο κρούσμα βρίσκεται στην προσυμπτωματική φάση, παρατηρείται και η υψηλότερη μεταδοτικότητα, γι’ αυτό και είναι καίριας σημασίας ο εντοπισμός αυτών των φορέων της νόσου κατά την είσοδο τους στη χώρα και η απομόνωση τους.

«Συνολικά, η εικόνα των κρουσμάτων και των θανάτων όπως έχουν καταγραφεί και υπολογισθεί με το μοντέλο, παρουσιάζονται στο Σχήμα 3. Επιπλέον, για να έχουμε μια καλύτερη εικόνα της διασποράς στην κοινότητα, έχει υπολογισθεί ο συνολικός αριθμός των κρουσμάτων (πέρα των καταγεγραμμένων) στην κοινότητα. Για να υπολογιστεί ο συνολικός αριθμός των κρουσμάτων στην κοινότητα, ο αριθμός των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων πολλαπλασιάστηκε με ένα συντελεστή, ο οποίος με βάση τα αποτελέσματα διεθνούς μελέτης που λαμβάνει υπόψη τη θνησιμότητα του ιού (περίπου 1.4%) και τη χρονική υστέρηση μεταξύ μετάδοσης και θανάτου (περίπου 13 ημέρες) [3], για την Ελλάδα έχει προσδιοριστεί να κυμαίνεται μεταξύ 8.5 (για τις πρώτες ημέρες που επιβεβαιώθηκαν κρούσματα) έως 3.8 (για τις τελευταίες ημέρες όπου έχει περιορισθεί η διασπορά και έχουν πραγματοποιηθεί περισσότεροι έλεγχοι). Για αντιπαραβολή, ο αντίστοιχος συντελεστής στην Ιταλία τις πρώτες μέρες εκδήλωσης του φαινομένου ήταν ίσος με 16. Με βάση λοιπόν τα μέχρι τώρα αποτελέσματα, φαίνεται ότι τις τελευταίες ημέρες υπάρχει μια αυξητική τάση νέων κρουσμάτων, που κυρίως οφείλονται σε φορείς προερχόμενους από το εξωτερικό», επισημαίνεται.


Η χρονική εξέλιξη των κρουσμάτων (σωρευτικά) παρουσιάζεται με την μπλε γραμμή, ενώ τα καταγεγραμμένα περιστατικά παρουσιάζονται με τις κόκκινες τελείες. Αντίστοιχα, ο συνολικός αριθμός των θανούντων, παρουσιάζεται με τη μαύρη γραμμή.

 

Σχήμα 3. Χρονική εξέλιξη του συνολικού αριθμού των καταγεγραμμένων περιστατικών όπως αποτυπώνονται από τα δεδομένα του ΕΟΔΥ, και όπως έχουν προβλεφθεί από το μοντέλο, καθώς και ο πραγματικός αριθμός και η πρόβλεψη για το συνολικό αριθμό των θανάτων, καθώς και η διασπορά του ιού στην κοινότητα.

 

Με δεδομένους τους εντατικούς ελέγχους που πραγματοποιούνται στις πύλες εισόδου της χώρας, οι ροές ασυμπτωματικών/προσυμπτωματικών φορέων έχουν μειωθεί σε σχέση με το τέλος Ιουνίουκαι τις πρώτες μέρες του Ιουλίου από 50 με 55 ημερησίως (όπως είχε υπολογισθεί από το μοντέλο) σε περίπου 10 με 15, γεγονός που συντέλεσε στη σχετικά καλή εικόνα μέχρι και πριν 4 μέρες. Εντούτοις, αναφερεται στη μελέτη, οι αυξημένες ροές εκείνων των ημερών, σε συνδυασμό με την πλημμελή εφαρμογή των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης και χρήσης της μάσκας, συντέλεσαν σε διασπορά του ιού στην κοινότητα, η οποία εκδηλώνεται με την αύξηση των νέων κρουσμάτων τις τελευταίες 3 ημέρες. Για την καλύτερη αποτύπωση της πραγματικής εικόνας όπως αυτή διαμορφώνεται από τον ρυθμό μεταβολής νέων κρουσμάτων, υπολογίζεται ότι ένας αριθμός περίπου 15 ασυμπτωματικών/προσυμπτωματικών φορέων εισέρχεται στη χώρα σε ημερήσια βάση από τις 14 Ιουλίου.


Με βάση αυτές τις προβλέψεις, διαφαίνεται μια συνεχής αύξηση των κρουσμάτων τις επόμενες ημέρες, η οποία θα αγγίξει τα 80 νέα κρούσματα την ημέρα την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου (Σχήμα 4).


Στην περίπτωση αυτή, στις 30 Σεπτεμβρίου ο συνολικός αριθμός κρουσμάτων αναμένεται να διαμορφωθεί σε περίπου 11.500, ενώ οι θάνατοι θα είναι περίπου 260 (Σχήμα 5 που ακολουθεί).

 

Σχήμα 5. Διαμόρφωση της επιδημιολογικής εικόνας μέχρι το τέλος του έτους με τις παρούσες συνθήκες

 


Εντούτοις, αναμένεται επιπλέον επιβάρυνση της κατάστασης, λόγω των μαζικών κοινωνικών εκδηλώσεων, τόσο παραδοσιακού χαρακτήρα (πανηγύρια), όσο και των σχετικών με τα τουριστικά παραθαλάσσια θέρετρα (beachparties). Στην περίπτωση αυτή, αναμένεται μια επιπλέον αύξηση του ρυθμού μεταβολής των κρουσμάτων, και τα 80 κρούσματα ημερησίως αναμένονται 10 μέρες νωρίτερα, τις αμέσως επόμενες ημέρες από τις 20 Αυγούστου. Ο τρόπος που διαμορφώνεται ο ρυθμός μεταβολής κρουσμάτων, καθώς και η επιδημιολογική εικόνα, αποτυπώνονται στο Σχήμα 6 και στο Σχήμα 7 αντίστοιχα.

 

Σχήμα 6. Ρυθμός μεταβολής των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων και των κρουσμάτων σύμφωνα με την πρόβλεψη του μοντέλου στην περίπτωση που δε ληφθούν μέτρα για τον περιορισμό των μαζικών κοινωνικών εκδηλώσεων

 

 

Σχήμα 7. Διαμόρφωση της επιδημιολογικής εικόνας μέχρι το τέλος του έτους στην περίπτωση που δε ληφθούν μέτρα για τον περιορισμό των μαζικών κοινωνικών εκδηλώσεων

 

Η μελέτη αναφέρεται και στην έλλειψη προστατευτικών μέτρων σε χώρους θρησκευτικής λειτουργίας, όπου, πλέον, έχει γίνει υποχρεωτική η χρήση μάσκας. 

Αναλυτικά τι αναφέρει:

«Αντίστοιχα, η έλλειψη προστατευτικών μέτρων (μη τήρηση αποστάσεων και χρήση μάσκας) σε εσωτερικούς χώρους θρησκευτικής λειτουργίας, αναμένεται επίσης να έχει δυσμενή επίδραση στην επιδημιολογική εικόνα, αν και σε μικρότερο βαθμό από ότι οι μαζικές εορταστικές εκδηλώσεις, όπως παρουσιάζεται στα σχήματα που ακολουθούν.

Στη περίπτωση που συνδυαστούν οι δύο παραπάνω επιβαρυντικές συνθήκες, η κατάσταση διαμορφώνεται ακόμα πιο δυσοίωνη, και τα 80 περιστατικά ημερησίως αναμένονται περίπου στις 20 Αυγούστου.

Επιπλέον, η κατάσταση μπορεί να επιδεινωθεί εάν δεν εντατικοποιηθούν περαιτέρω οι έλεγχοι στις πύλες εισόδου της χώρας, και κατά την περίοδο του Αυγούστου που αναμένεται να αυξηθεί η τουριστική κίνηση στη χώρα, θεωρήσουμε ότι συνολικά εισέρχονται καθημερινά 20 ασυμπτωματικοί/προσυμπτωματικοί φορείς. Στην περίπτωση αυτή, που αντιπροσωπεύει ένα πιθανό, αλλά δυσμενές σενάριο, τα 80 νέα κρούσματα ανά ημέρα αναμένονται νωρίτερα, στις 13 Αυγούστου, ενώ εάν δεν ληφθούν επιπλέον μέτρα, η κατάσταση θα διαμορφωθεί με τρόπο παραπλήσιο των λοιπών Βαλκανικών χωρών μέχρι το τέλος του έτους.

Με βάση τα παραπάνω, κρίνονται αναγκαία, τόσο ο περιορισμός της διασποράς από τις μαζικές κοινωνικές εκδηλώσεις και στους χώρους θρησκευτικής λατρείας, όσο και της εντατικοποίησης των ελέγχων στις πύλες εισόδου, έτσι ώστε να μην εισέρχονται σε καθημερινή βάση περισσότεροι από 10-15 ασυμπτωματικοί/προσυμπτωματικοίφορείς. Εάν τα παραπάνω συνδυαστούν με τη χρήση προστατευτικής μάσκας σε περισσότερους εσωτερικούς χώρους, αυτό θα συντελέσει σε συνολικότερη μείωση της μεταδοτικότητας και σε πολύ καλύτερη πρόγνωση της επιδημιολογικής εικόνας, όπως παρουσιάζεται στα ακόλουθα σχήματα.

Η σημαντικότητα του ελέγχου της ροής των ασυμπτωματικών/προσυμπτωματικών φορέων στις πύλες εισόδου, αποτυπώνονται ακόμα καλύτερα στα παρακάτω σχήματα, όπου παρουσιάζονται τα αντίστοιχα αποτελέσματα, εάν ο αριθμός τους περιοριστεί σε 10 ημερησίως:

Στην τελευταία περίπτωση, η άμεση εφαρμογή των παραπάνω μέτρων μπορεί να συντελέσει στον περιορισμό του ημερησίου αριθμού κρουσμάτων σε περίπου 60 ημερησίως για όλη την περίοδο του Αυγούστου, ενώ η αυξητικής τάση που αναμένεται μετά το τέλος Αυγούστου θα μπορούσε να αναχαιτιστεί με επιπλέον μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης, τα οποία δε θα έπλητταν την τουριστική δραστηριότητα (π.χ. καθυστέρηση ανοίγματος των σχολείων, περιορισμός συγχρωτισμού σε δημόσιες υπηρεσίες, σούπερ μάρκετ και πολυκαταστήματα, κ.α.)».

 

 

 

 

Σχήμα 14. Συγκεντρωτικά αποτελέσματα της διαμόρφωσης της επιδημιολογικής εικόνας μέχρι το τέλος του έτους στην περίπτωση που δε ληφθούν περιοριστικά μέτρα σε εσωτερικούς χώρους θρησκευτικής λειτουργίας και για τον περιορισμό των μαζικών κοινωνικών εκδηλώσεων, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης των ασυμπτωματικών/προσυμπτωματικών φορέων που αναμένονται να εισέρχονται στη χώρα κατά τον Αύγουστο