Skip to main content

Μια χαμένη ευκαιρία για την τριτοβάθμια εκπαίδευση

Άρθρο στη Voria.gr του Θεόδωρου Δαρδαβέση, καθηγητή ΑΠΘ και κοσμήτορας της Σχολής Επιστημών Υγείας, για τη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων

Του Θεόδωρου Ι. Δαρδαβέση*

Υπηρετώ με συνέπεια το δημόσιο πανεπιστήμιο. Το πράττω συνειδητά, έστω και αν αντιμετωπίζω καθημερινά ποικίλες δυσκολίες στο εκπαιδευτικό και ερευνητικό μου έργο, λόγω των πεπαλαιωμένων υποδομών, των περιορισμένων μέσων που έχω στη διάθεσή μου, την έλλειψη προσωπικού και τη συχνή αταξία στη λειτουργία του.

Δεν μετάνιωσα ποτέ για την επιλογή μου να αφοσιωθώ στο έργο μου στο δημόσιο πανεπιστήμιο με πλήρη και αποκλειστική απασχόληση, χωρίς να ασκήσω παράλληλα ιδιωτικό επάγγελμα, έστω αν η κορυφαία βαθμίδα στην οποία υπηρετώ, προσφέρει μισθό που δεν έχει καμία σχέση με τον άπειρο χρόνο, τις επίμονες προσπάθειες και τους σημαντικούς πόρους, που έχουν επενδυθεί μέχρι σήμερα.

Ωστόσο, θεωρώ απαράδεκτη την απαγόρευση της λειτουργίας ιδιωτικών πανεπιστημίων στη χώρα μας. Τη χαρακτηρίζω ταμπού πολιτικής επιλογής, που, συν τοις άλλοις, υπομονεύει τον δημιουργικό ανταγωνισμό και οδηγεί χιλιάδες νέους κάθε χρόνο για σπουδές στο εξωτερικό, με δυσβάσταχτο οικονομικό και κοινωνικό κόστος.

Όσοι αρνούνται τη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων χρησιμοποιούν ως κύριο επιχείρημα την εμπορευματοποίηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, παραβλέποντας το γεγονός ότι η ιδιωτική νηπιακή, πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση υφίσταται και ανθεί στη χώρα μας επί δεκαετίες. Παραβλέπουν, επίσης, το γεγονός ότι η δωρεάν δημόσια παιδεία αποτελεί στην ουσία φενάκη, λόγω της παραπαιδείας των φροντιστηρίων, που επιβαρύνουν άμεσα τoν οικογενειακό προϋπολογισμό, αλλά και λόγω της λειτουργίας Τμημάτων ΑΕΙ χαμηλού επιπέδου και διάσπαρτων ανά τη χώρα, καθώς και των συνεχών βανδαλισμών πανεπιστημιακών χώρων και άλλων καταστάσεων, που επιβαρύνουν έμμεσα τον κάθε πολίτη.

Ωστόσο, πρέπει να επισημανθεί, ότι η λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων δεν πρόκειται να λύσει αυτόματα όλα τα προβλήματα της δημόσιας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, όπως υποστηρίζουν οι θιασώτες τους. Προϋπόθεση για να είναι εποικοδομητικός ο ρόλος των ιδιωτικών πανεπιστημίων, αποτελεί η λειτουργία δημόσιων πανεπιστημίων υψηλού επιπέδου και σημείων αναφοράς για άμιλλα και πρόοδο.

Υπήρχε η ελπίδα να επικρατήσει καινοτόμο πνεύμα και να υπάρξει απεγκλωβισμός από την παρωχημένη εμμονή λειτουργίας στη χώρα μας αποκλειστικά και μόνο δημοσίων πανεπιστημίων. Η διαδικασία αναθεώρησης τους Συντάγματος προσέφερε αυτή την ευκαιρία και θα ήταν ευχής έργο να αξιοποιηθεί για ένα καλύτερο μέλλον της ακαδημαϊκής εκπαίδευσης και έρευνας στην Ελλάδα. Δυστυχώς, όμως, η κοινοβουλευτική πλειοψηφία δε μπόρεσε να ξεπεράσει την εμμονή της στη λειτουργία των δημόσιων και μόνο πανεπιστημίων στη χώρας μας και χάθηκε μία εξαιρετική ευκαιρία, που μόνο με την πάροδο μιας δεκαετίας θα μπορεί να επανέλθει.

*Ο Θεόδωρος Ι. Δαρδαβέσης είναι καθηγητής του ΑΠΘ και κοσμήτορας της Σχολής Επιστημών Υγείας