Πλάνο δεκαετίας για να ορθοποδήσει ο ΟΑΣΘ και να δοθεί ο απαραίτητος χρόνος, προκειμένου ο Οργανισμός να επιλύσει τα πολλά προβλήματα που έχει συσσωρεύσει, χρειάζεται σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα του υπουργείου Μεταφορών, Νίκο Σταθόπουλο, όπως ο ίδιος τόνισε στη σημερινή συνεδρίαση της Μητροπολιτικής Επιτροπής Θεσσαλονίκης.
Στη συνεδρίαση έγινε ενημέρωση για το θέμα του ΟΑΣΘ και των αστικών συγκοινωνιών της Θεσσαλονίκης, που αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα.
Ο κ. Σταθόπουλος τόνισε πως ο προγραμματισμός για την κάλυψη των αναγκών θα πρέπει να είναι δεκαετής. Ο γενικός γραμματέας του υπουργείου, είπε επίσης ότι η κορύφωση των δυσκολιών στον ΟΑΣΘ ήταν τον Αύγουστο του 2019, όταν ο οργανισμός λειτουργούσε με το μισό στόλο και εκτελούσε τα μισά δρομολόγια.
Ο κ. Σταθόπουλος αναφερόμενος στο στόλο των αστικών λεωφορείων σημείωσε ότι η μέση ηλικία των οχημάτων είναι τα 15 έτη, ηλικία όμως που αποτελεί των αριθμό των ετών για την... απόσυρση ενός οχήματος. «Η διεθνής πρακτική αποκατάστασης απαιτεί πλάνο δεκαετίας όπως και να δοθεί χρόνος στον Οργανισμό να επιλύσει τα συσσωρευμένα ζητήματα», επισήμανε.
«Θα πρέπει να προχωρήσουν οι διαγωνισμοί ώστε μέσα στα επόμενα δυο χρόνια να διατεθούν 1.300 οχήματα επιπλέον για να ισοσταθμίσει το υπουργείο τον αριθμό εισαγωγών και αποσύρσεων και να πιάσει το απαιτούμενο νούμερο οχημάτων εν ενεργεία», δήλωσε ο κ. Σταθόπουλος.
Ο πρόεδρος και διευθύνοντας σύμβουλος του ΟΑΣΘ, Γιώργος Σκόδρας, παρουσίασε αναλυτικά την κατάσταση που επικρατεί στον Οργανισμό, το χρονικό λειτουργίας του εδώ και 63 χρόνια, αλλά και για το σχέδιο διαχείρισης της κρίσης που διέρχεται ο Οργανισμός, καθώς και τα βήματα που σχεδιάζονται για τη βελτίωση της λειτουργίας του.
Σύμφωνα με τον κ. Σταθόπουλο τον Ιανουάριο του 2021 θα κυκλοφορούν περισσότερα από 500 λεωφορεία στους δρόμους της Θεσσαλονίκης.
Παρέλαβε... χάος
Σύμφωνα με τον κ. Σκόδρα, η διοίκησή του παρέλαβε τον ΟΑΣΘ υπό κατάρρευση, με αδυναμία εκτέλεσης της αστικής συγκοινωνίας, απηρχαιωμένο τροχαίο υλικό, στα όρια του επιτρεπτού χρόνου ζωής (που είχε παραταθεί δια νόμου), οικονομικά εξαθλιωμένο, με οφειλές 21,15 εκ. ευρώ (χωρίς προσαυξήσεις) προς το Δημόσιο για ΦΠΑ (της τελευταίας
διετίας), άτυπη αλλά πραγματική στάση πληρωμών προς προμηθευτές, με ληξιπρόθεσμες οφειλές άνω των 5 εκ. ευρώ και ασαφές (χαώδες) νομικό πλαίσιο λειτουργίας.
Επίσης, πάντα σύμφωνα με τον κ. Σκόδρα, η εισιτήριο-διαφυγή έγινε κανόνας, η απουσία ελέγχων ήταν παντελής, οι συμβάσεις προμήθειας υλικών και υπηρεσιών είχαν εκπνεύσει τουλάχιστον από έτους... Μισθωτικές συμβάσεις είχαν λήξει από έτους και η μη καταβολή μισθωμάτων είχε αβέβαιο ύψος οφειλών (άνω των 3,9 εκ. ευρώ την τελευταία διετία), ενώ πλήρης ήταν η αποδιοργάνωση των όποιων δομών από άσκοπες (τιμωρητικού χαρακτήρα) μετακινήσεις προσωπικού και γίνονταν προμήθειες και λήψη υπηρεσιών χωρίς καμιά νόμιμη διαδικασία.
Στη ζοφερή εικόνα του Οργανισμού που παρέλαβε ο κ. Σκόδρας περιέλαβε επίσης: απώλεια της ρύθμισης των οφειλών προς τον ΕΦΚΑ (απέμεναν επτά μόνον δόσεις), με συνέπεια σήμερα να επιβάλλονται προσαυξήσεις εκατομμυρίων, παντελής απουσία εταιρικής κουλτούρας, διαδικασιών και ασφαλιστικών δικλείδων, και, προφανώς, ανυπαρξία Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου (παρά την εκ του νόμου υποχρέωση), πλήρης αδιαφορία για την, αναπόφευκτη λόγω κρατικοποίησης, κατάταξη του ΟΑΣΘ στην "Γενική Κυβέρνηση" που συνεπάγεται υποχρεωτική εφαρμογή του ν. 4412/2016 (με τις οποίες αστοχίες του), μηνύσεις και καταγγελίες κατά πάντων..., αγωγές εναντίον όλων..., κορώνες για "υπερβολικά" μισθώματα, αλλά έγγραφη αναγνώριση των οφειλών..., καταγγελία σε βάρος του ίδιου του ΟΑΣΘ, παρά το γεγονός ότι γνώριζαν ότι αν ευδοκιμούσε η καταγγελία τους, θα επιβαρυνόταν αποκλειστικά ο ΟΑΣΘ, σοβαρό ζήτημα με την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, με βάση τον ν. 4482/2017, ο ΟΑΣΘ επρόκειτο να "εκπνεύσει" την 3η Δεκεμβρίου 2019, αλλά δεν ελήφθη καμιά ουσιαστική μέριμνα για την επόμενη ημέρα, ενώ οι ίδιοι οι εμπνευστές της πολυπράγμονος "ΑΣΥΘ" δεν προχώρησαν στην δημιουργία της.
Στην παρουσίασή του ο κ. Σκόδρας έκανε λόγο για «ναρκοθετημένο περιβάλλον», λόγω της άρνησης προμηθευτών να διαθέσουν υλικά ή και να παράσχουν υπηρεσίες στον ΟΑΣΘ, λόγω του τσουνάμι αγωγών σε βάρος του Οργανισμού και λόγω των προστίμων από τον ΕΦΚΑ και την Εφορία.
Σχέδιο ανάταξης
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΟΑΣΘ, το σχέδιο διαχείρισης κρίσης του Οργανισμού είναι σε τέσσερα επίπεδα:
-Θεσμικές παρεμβάσεις (νομοθετικές ρυθμίσεις): Ρύθμιση του νομικού πλαισίου που οδηγούσε τον ΟΑΣΘ σε "ξαφνικό θάνατο" τον Δεκέμβριο 2019. Με το άρθρο 41 του ν. 4640/30.11.2019 (ΦΕΚ 190/Α), τροποποιήθηκαν ή/και καταργήθηκαν άρθρα του ν. 4482/2017, και παρατάθηκε ο χρόνος λειτουργίας του ΟΑΣΘ μέχρι 31.12.2022. Με το άρθρο 3, της από 22.08.2020 ΠΝΠ (ΦΕΚ161/Α/2020) επιταχύνθηκαν οι διαδικασίες προμήθειας ανταλλακτικών και εργασιών συντήρησης του τροχαίου υλικού. Ρύθμιση του νομικού πλαισίου για: Αποσαφήνιση του μηχανισμού καταβολής και του ύψους της δαπάνης για την κοινωνική πολιτική (φοιτητές, ΑΜΕΑ, πολύτεκνοι, άνεργοι, μαθητές κλπ.) και απαλλαγή της κρατικής χρηματοδότησης (κάλυψη ελλειμμάτων) από τον ΦΠΑ.
-Χρηματοδότηση (διασφάλιση πόρων): Το πεντάμηνο Αύγουστος – Δεκέμβριος 2019 διατέθηκαν 49 εκατ. ευρώ. Πάγωσαν οφειλές προς το Δημόσιο περίπου 21 εκατ. ευρώ (που δημιουργήθηκαν την διετία Αύγουστος 2017 – Ιούλιος 2019, από την προηγούμενη διοίκηση) λειτουργίας του ΟΑΣΘ. Για το 2020 διατέθηκαν από την τακτική χρηματοδότηση 48 εκατ. ευρώ και 15 εκατ. ευρώ έκτακτη χρηματοδότηση. Εγκρίθηκαν 25 εκατ. ευρώ συν ΦΠΑ για την κάλυψη της κοινωνικής πολιτικής για το 2020 και ακόμη 25 εκατ. ευρώ συν ΦΠΑ για το 2021.
-Διασφάλιση εξοπλισμού (τροχαίο υλικό): Συνεργασία με τα ΚΤΕΛ για την περιαστική ζώνη της Θεσσαλονίκης (25 συν 6 γραμμές, συνολικά 125 σε κυκλοφορία συν 25 εφεδρικά λεωφορεία). Συνεργασία με τον Δήμο Θεσσαλονίκης για την προμήθεια και διάθεση στον ΟΑΣΘ πενήντα (50) λεωφορείων (33 παρελήφθησαν, 12 ταξινομήθηκαν). Μίσθωση 180 λεωφορείων για την πλήρη κάλυψη των αναγκών του ΟΑΣΘ (98 παρελήφθησαν, 78 ταξινομήθηκαν). Νέα δημοπράτηση μίσθωσης μέχρι 270 λεωφορείων (110 αρθρωτά, 110 κανονικά και προαίρεση 50 λεωφορεία). Δημοπράτηση από το Υπουργείο Μεταφορών της προμήθειας άνω των 1.000 λεωφορείων, τόσο για την Αθήνα, όσο και για τη Θεσσαλονίκη (με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση και καθαρούς όρους).
-Παράλληλες δράσεις: Αποκατάσταση της ηρεμίας και της εμπιστοσύνης στο εσωτερικό του Οργανισμού. Με την συνδρομή της Κυβέρνησης, κάλυψη των ανελαστικών δαπανών (ασφαλιστικές εισφορές, μισθοδοσία, καύσιμα κλπ.). Αποκατάσταση της λειτουργίας της τηλεματικής και αξιοποίηση των δυνατότητων της. Δρομολόγηση διαπραγματεύσεων για τις μισθωτικές συμβάσεις του Οργανισμού, με στόχο την μείωση του κόστους. Προσπάθειες τακτοποίησης της χαώδους κατάστασης με τις συμβάσεις και διαπραγματεύσεις για την επιμήκυνση της αποπληρωμής των οφειλών. Διερεύνηση της δυνατότητας ένταξης σε ρύθμιση των οφειλών προς το Δημόσιο που κληρονομήθηκαν. Δημοπράτηση της προμήθειας, εγκατάστασης και θέσης σε λειτουργία συστήματος εισροών – εκροών για τον έλεγχο των καυσίμων. Συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση, σε καθημερινή βάση, για την αντιμετώπιση των προβλημάτων. Σχεδιασμός και δημιουργία Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου που δεν υπάρχει (παρά την ρητή απαίτηση του νόμου). Δημοπράτηση της ανάθεσης υπηρεσιών για την εφαρμογή του κανονισμού GDPR και κατάρτιση των προβλεπόμενων πρωτοκόλλων. Αναλυτική κοστολόγηση του συνόλου των υπηρεσιών και των λειτουργιών έλεγχος και περιορισμός του κόστους.
Άμεσα μέτρα
Τα αμέσως επόμενα βήματα της διοίκησης του ΟΑΣΘ, όπως ανακοίνωσε ο κ. Σκόδρας είναι:
-Προκήρυξη ανοιχτών δημόσιων διαγωνισμών για τις πάσης φύσεως προμήθειες και υπηρεσίες που λαμβάνει ο ΟΑΣΘ.
-Δημοπράτηση της δεύτερης φάσης της μίσθωσης μεταχειρισμένων λεωφορείων (μέχρι 15 ετών, EURO 5).
-Αποσαφήνιση του μηχανισμού καταβολής και του ύψους της δαπάνης για την κοινωνική πολιτική (φοιτητές, ΑΜΕΑ, πολύτεκνοι, άνεργοι, μαθητές κλπ.).
-Απαλλαγή της κρατικής χρηματοδότησης (κάλυψη ελλειμμάτων) από τον ΦΠΑ.
-Σχεδιασμός και οργάνωση Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου, που δεν υπάρχει (ολοκληρώθηκε η μελέτη).
-Ανάπτυξη και εφαρμογή συστήματος προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα (κανονισμός GDPR), που έπρεπε να υπάρχει από 28.05.2018.
-Θέση σε λειτουργία του συστήματος εισροών-εκροών για τον έλεγχο της διαχείρισης καυσίμων.
-Αδειοδότηση υποδομών και εγκαταστάσεων (πρατήρια καυσίμων, υπαίθριοι χώροι στάθμευσης κλπ.).
-Σχεδιασμός τριετούς προγράμματος εκπαίδευσης προσωπικού (ολοκληρώθηκε η μελέτη).
-Προσέλκυση (ένταξη στο σύστημα ΑΤΛΑΣ) ασκούμενων φοιτητών /σπουδαστών /μαθητών.
-Διερεύνηση της αποτελεσματικότητας του δικτύου στάσεων/δρομολογίων (υπό δημοπράτηση).
Βραχυπρόθεσμα
Τα βραχυπρόθεσμα μέρα είναι:
-Αναμόρφωση/εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου του ΟΑΣΘ.
-Εντατικοποίηση ελέγχων για την εισιτήριο-διαφυγή – ενδεχόμενη αξιοποίηση και εξωτερικών ελεγκτών κομίστρου (όταν η πανδημία το επιτρέψει).
-Αναζήτηση νέων (εναλλακτικών) πηγών εσόδων (πχ. ηλεκτρονική διαφήμιση εντός των οχημάτων, διαφήμιση στο εισιτήριο, αξιοποίηση πελατολογίου κλπ.).
-Αναδιάρθρωση / εκσυγχρονισμός / ψηφιοποίηση λειτουργιών ΟΑΣΘ αξιοποιώντας το υφιστάμενο ERP (που έχει σχεδιαστεί ειδικά για τον ΟΑΣΘ και λειτουργεί αποδοτικά).
-Ενεργοποίηση του συστήματος DMS (Document Management System) για paperless λειτουργία, αξιοποιώντας υφιστάμενο εξοπλισμό, αλλά και ενδεχομένως πρόσθετο.
-Εφαρμογή συστημάτων διασφάλισης ποιότητας (ISO 9001, ISO 14000, OHSAS 18000) στον ΟΑΣΘ, με επικαιροποίηση του οργανογράμματος, προσδιορισμό θέσεων εργασίας και περιγραφή καθηκόντων.
-Κοστολόγηση των λειτουργιών και των υπηρεσιών του ΟΑΣΘ στο σύνολο τους (αναγωγή ανά όχημα ή/και ανά οχηματοχιλιόμετρο).
-Έλεγχος / περιορισμός του κόστους λειτουργίας.
Πατουλίδου: Αναγκαία 550 λεωφορεία
Αναγκαία είναι προσθήκη των 550 νέων λεωφορείων, που αναμένεται να λύσουν εν μέρει το πρόβλημα του ΟΑΣΘ τόνισε η αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης, Βούλα Πατουλίδου.
«Θεωρώ ότι είναι ανάγκη να έχουμε αρχές του έτους αυτά τα 550 λεωφορεία. Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, παραμένει ενεργή με ανάλογες πρωτοβουλίες ενημέρωσης, όπως η σημερινή συνεδρίαση σχετικά με την πορεία του έργου εξυγίανσης του Οργανισμού, καθώς προς το παρόν αποτελεί το μόνο μέσο μαζικής μεταφοράς των πολιτών της Θεσσαλονίκης», δήλωσε.
Ο περιφερειακός σύμβουλος, εκπρόσωπος της Περιφέρειας στο Δ.Σ του ΟΑΣΘ, Παντελής Καζαντζίδης, αναφέρθηκε στην έκρηξη της πανδημίας, που επηρέασε τη χρήση νέων εργαλείων και την συμμετοχή σε προγράμματα τα οποία θα βελτίωναν το υφιστάμενο πρόβλημα και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα που επιφέρει. Δήλωσε επίσης πως αμέσως μετά την λήξη του lockdown και ένταξη στην κανονικότητα θα γίνουν προτάσεις για συμμετοχές σε προγράμματα όπως το Interact, ώστε τα ηλεκτροκίνητα οχήματα να ενταχθούν στον στόλο του ΟΑΣΘ.
Αντιπολίτευση
Ο επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης, Χρήστος Γιαννούλης, επέρριψε σοβαρές ευθύνες στις κυβερνήσεις πριν από το ΣΥΡΙΖΑ, επισημαίνοντας ότι υπάρχει ανάγκη για πιο ρεαλιστική μελλοντική πρόταση από τον ΟΑΣΘ. Κατήγγειλε μάλιστα το απαράδεκτο φαινόμενο που σημειώνεται καθημερινά από τις αυξημένες αναμονές και το συνωστισμό πολιτών στα λεωφορεία, κατά την περίοδο της πανδημίας.
Απηύθυνε δε ερωτήματα σχετικά με την διερεύνηση παλαιότερων χρεών του Οργανισμού, την ακύρωση διαγωνισμού προμήθειας οχημάτων και την ανάγκη για επαναπροκήρυξή του, τις συνθήκες και το κόστος ανάθεσης επικοινωνιακής στρατηγικής για τον κορωνοϊό από τον Οργανισμό σε εταιρία, όπως και την συνεργασία του Οργανισμού με το Ελληνικό Δημόσιο.
Από την πλευρά του ο επικεφαλής της παράταξης Οικολογία – Πράσινη Λύση, Φίλιππος Γκανούλης, σημείωσε ότι ο ΟΑΣΘ κατά την πανδημία αποτέλεσε εστία υπερμετάδοσης του κορωνοϊού και ότι τα στοιχεία από τον Οργανισμό παρουσιάζουν βελτίωση, η οποία όμως, όπως είπε, δεν φαίνεται ακόμα στην κοινωνία.
Δήλωσε πως οι πολίτες καταγγέλλουν κακή κατάσταση λεωφορείων και συνωστισμό, ενώ ανέφερε ότι τα λεωφορεία και τα αυτοκίνητα συμβάλλουν στην ατμοσφαιρική ρύπανση και υποβαθμίζουν την ποιότητα ζωής και την δημόσια υγεία.
Ο περιφερειακός σύμβουλος της Λαϊκής Συσπείρωσης, Θεόδωρος Ιγνατιάδης, χαρακτήρισε τραγική την κατάσταση του ΟΑΣΘ, λέγοντας πως δεν είναι φυσικό φαινόμενο. «Διαδοχικές κυβερνήσεις απαξίωσαν μεθοδευμένα τον Οργανισμό με βασικό εργαλείο τη τεράστια μείωση της κρατικής χρηματοδότησης όλα τα τελευταία χρόνια και έστρωσαν το έδαφος για την είσοδο ιδιωτών επενδυτών. Με την απαράδεκτη κατάσταση στην οποία παρέδωσε τον Οργανισμό το καλοκαίρι του 2019, ο ΣΥΡΙΖΑ έδωσε την καλύτερη «πάσα» στη ΝΔ για να εμφανίζει ως λύση την περεταίρω ιδιωτικοποίηση, η οποία συνέχισε παραδίδοντας άλλες 25 γραμμές στα ΚΤΕΛ, φτάνοντας έτσι το 1/3 του μεταφορικού έργου του ΟΑΣΘ να έχει περάσει στους ιδιώτες» είπε ο ίδιος, ενώ τόνισε πως για να σταματήσει να στοιβάζεται ο λαός σε παλιά ανασφαλή λεωφορεία, χρειάζεται άμεση γενναία κρατική χρηματοδότηση, με αγορά καινούριων λεωφορείων, συντήρηση όσων έχουν λίγα χρόνια στο δρόμο και απόσυρση όλων των παλιών, με προσλήψεις οδηγών, τεχνικών, αλλά και ενίσχυση γραμμών με βάση τις εξελισσόμενες μεταφορικές ανάγκες περιοχών.
Μητράκας
Ο πρόεδρος Μητροπολιτικής Επιτροπής Θεσσαλονίκης, Θεόδωρος Μητράκας δήλωσε ότι η διοίκηση της ΠΚΜ τήρησε τη δέσμευση που είχε αναλάβει να φέρει προς συζήτηση το θέμα του ΟΑΣΘ.
«Οι παρατάξεις της Μητροπολιτικής Επιτροπής Θεσσαλονίκης με επιμονή και μεθοδικότητα εκτελούν στο ακέραιο τα καθήκοντα που επιβάλλει ο ρόλος που οι πολίτες τους εμπιστεύθηκαν και έχουν αναδείξει την Μ.Ε και την λειτουργία της σε πρωταγωνιστή συμμέτοχο στην προσπάθεια του περιφερειάρχη Α. Τζιτζικώστα για την βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών. Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε με αυτούς τους ρυθμούς και θα συνεχίσουμε να αναδεικνύουμε σοβαρά ζητήματα για τους πολίτες και την ζωή τους και να συμμετέχουμε αποτελεσματικά στην επίλυσή τους. Το συγκοινωνιακό έργο του ΟΑΣΘ θα συνεχίσει να παραμένει ψηλά στην ατζέντα μας και θα κάνουμε ότι περνάει από το χέρι μας για να συνδράμουμε στην βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών στο επιβατικό κοινό και την προάσπιση της υγείας και της ασφάλειας των πολιτών που επιλέγουν τον ΟΑΣΘ για τις μετακινήσεις τους».