Skip to main content

Μένουμε σπίτι: Δεν είμαστε διακοπές επειδή έχει ήλιο στην Αριστοτέλους

Όταν δεν θα υπάρχει κοινωνικό σύνολο γιατί θα το έχει διαλύσει η πανδημία, ούτε εμείς οι ίδιοι ούτε οι κοντινοί μας άνθρωποι θα έχουν οποιαδήποτε αξία

«Νομίζαμε ότι ημασταν σε διακοπές!». Η συγκλονιστική ατάκα Ελληνίδας, που διαμένει στην Ιταλία, θα μείνει ακόμη και όταν ο εφιάλτης της πανδημίας του κορωνοϊού θα έχει περάσει. Όπως συμβαίνει συχνά την ιστορία σφραγίζουν ανύποπτες πρωτοβουλίες, οι οποίες, όμως, λαμβάνονται από αυτόπτες μάρτυρες των γεγονότων και ως εκ τούτου διαθέτουν άμεση επαφή με την πραγματικότητα. Διότι μπορεί η αλήθεια να μην είναι ποτέ μία, αλλά όταν συνδέεται απευθείας με εμπειρίες και βιώματα η σφραγίδα της παραμένει ανεξίτηλη και γι’ αυτό ανθεκτική.

Το δράμα της Ιταλίας, μιας χώρας ουσιαστικά αποκλεισμένης και σε καραντίνα, είναι ότι ενώ τα μέτρα για την υποτιθέμενη προστασία από τον κορωνοϊό έχουν φτάσει στα άκρα, η χώρα μετράει περισσότερους από 1000 νεκρούς. Αδιευκρίνιστος είναι, επίσης, ο αριθμός όσων νοσούν, αφού λόγω του μεγάλου αριθμού των κρουσμάτων, στην ουσία εξετάζονται μόνο όσοι έχουν έντονα συμπτώματα και υπάρχει περίπτωση να εξελιχθούν σε σοβαρά περιστατικά.  

«Νομίζαμε ότι ήμασταν διακοπές!» εξομολογήθηκε η Ελληνίδα της Ιταλίας, εξηγώντας ότι όταν η κυβέρνηση Κόντε αποφάσισε να πάρει κάποια περιοριστικά μέτρα, δηλαδή να αναστείλει κάποιες οικονομικές και κοινωνικές δραστηριότητες, όσοι απέκτησαν ξαφνικά «ελεύθερο χρόνο» πίστεψαν ότι ήταν δώρο της ζωής. Σκέφτηκαν, λοιπόν, είτε να το γλεντήσουν, είτε να το… αξιοποιήσουν με βόλτες στα πάρκα, τις αγορές, τα καφέ και τα εστιατόρια.

Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν ακόμη τέτοιες ακραίες -δεδομένων των συνθηκών- συμπεριφορές, αφενός διότι η αρνητική εμπειρία της Ιταλίας επηρεάζει τις συμπεριφορές και αφετέρου διότι τα μέτρα λαμβάνονται σταδιακά κι επομένως οι πολίτες –αυτό που οι επιστήμονες λένε πληθυσμός- τα συνειδητοποιεί και τα εμπεδώνει καλύτερα. Στην Ελλάδα, όμως, υπάρχει κάτι άλλο, εξίσου προβληματικό: οι καφενόβιοι. Ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού που δείχνει ότι ζει για να πηγαίνει στα καφενεία, τα συχνάζει στα καφέ, να περνάει τακτικά από τα μπαρ και να τρώσει σε εστιατόρια, ταβέρνες και fast food. Είναι όσοι αυτές τις ημέρες εξακολουθούσαν να γεμίζουν τους χώρους εστίασης.  Ορισμένοι, μάλιστα, κατ’ επάγγελμα και καθ’ έξιν καφενόβιοι, έκαναν δηλώσεις στις κάμερες του στιλ «δεν θα αλλάξω τρόπο ζωής», «εμένα δεν με πιάνει ο ιός διότι κάθομαι… μακριά από τους άλλους» και άλλες τέτοιες φαιδρότητες. Πρόκειται για συμπεριφορές σαφέστατα ελλειπονοημόντων, κολλημένων και αντικοινωνικών ανθρώπων, οι οποίοι δεν αντιλαμβάνονται τίποτα πέρα από τον μικρόκοσμό τους, που όπως αποδεικνύεται είναι απελπιστικά μικρός. 

Ο δήμαρχος της Λάρισας έγινε έξαλλος με το θέαμα των συνωστισμένων συμπολιτών του που είδε στα καφέ της κάθε πλατείας και του κάθε πεζόδρομου της πόλης του. Ο δήμαρχος Πύργου αναγκάστηκε να καρφώσει ανθρώπους, οι οποίοι ενώ θα έπρεπε να βρίσκονται σε απομόνωση στα σπίτια τους κάθονταν στα καφενεία. Όσο για τη Θεσσαλονίκη, την ελληνική πρωτεύουσα του καφέ, με τις δεκάδες χιλιάδες φοιτητές, η κίνηση μπορεί να περιορίστηκε τις τελευταίες ημέρες, αλλά όχι όσο επέβαλε η επικίνδυνη κατάσταση του κορωνοϊού. Βοήθησε σε αυτό ο καλός καιρός και τα «τραπεζάκια έξω», αν και δεν είναι λίγοι όσοι πιστεύουν ότι αν βρισκόμασταν στην καρδιά του χειμώνα οι αθεράπευτοι καφενόβιοι απλώς θα μαζεύονταν εντός.

Με αυτά τα δεδομένα μοναδική λύση ήταν το κλείσιμο όλων των χώρων μαζικής συνάθροισης. Όπως και έγινε. Διότι –όπως λέει και η παμπάλαια παροιμία- «όπου δεν πίπτει λόγος, πίπτει ράβδος». Δηλαδή όποιος δεν πείθεται, δεν συνετίζεται με τα λόγια, πρέπει να συμμορφωθεί με το ζόρι. Όπως αποδείχθηκε με την απαγόρευση του καπνίσματος υπάρχει τρόπος να γίνουν τα σωστά, εκείνο που χρειάζεται είναι η βούληση. Σε μια κοινωνία που υπολείπεται σίγουρα της επανάστασης του υπεύθυνου ατόμου, οι επιλογές δεν είναι πολλές. Δεν υπάρχουν ούτε τα μέσα, ούτε τα χρονικά περιθώρια  για να πείσεις τον κάθε κουφιοκεφαλάκη καφενόβιο πάσης ηλικίας και μορφωτικού επιπέδου, ότι η υπευθυνότητα πρέπει να υπάρχει ταυτόχρονα έναντι του εαυτού μας, έναντι των πιο κοντινών μας ανθρώπων, αλλά και έναντι του κοινωνικού συνόλου. Διότι όταν δεν θα υπάρχει κοινωνικό σύνολο επειδή θα το έχει διαλύσει η πανδημία, ούτε εμείς οι ίδιοι, αλλά ούτε οι κοντινοί μας άνθρωποι θα έχουν οποιαδήποτε αξία.

ΥΓ. Η Ελλάδα είναι ιδανική χώρα για διακοπές. Και οι Έλληνες οι καλύτεροι τουρίστες στη χώρα τους, όχι μόνο το καλοκαίρι, αλλά και τον χειμώνα, την άνοιξη και το φθινόπωρο. Ερασιτέχνες άνθρωποι οι περισσότεροι σε όλη τους τη ζωή, άγονται και φέρονται πρωτίστως από τις επιθυμίες, τα συναισθήματα και τα πάθη τους. Έχει τη γοητεία του το θέμα. Όχι, όμως, τώρα! Όχι σε συνθήκες πανδημίας!

ΥΓ2. Τα καφενεία δεν θα χαθούν, αν κλείσουν για λίγες ημέρες και εβδομάδες. Ούτε τα καφέ, τα μπαρ, τα ουζερί, οι ταβέρνες και τα εστιατόρια.