Μεγάλη εθνική επιτυχία χαρακτήρισαν οι ομιλητές της εκδήλωσης «Η Ευρώπη των Περιφερειών: Ο Δρόμος για την Οικονομική και Κοινωνική Ανάκαμψη», που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του Thessaloniki Helexpo Forum, τη διασφάλιση 71 δισεκατομμυρίων ευρώ για τη χώρα για την περίοδο 2021 – 2027.
Τόνισαν πάντως ότι παράλληλα συνιστά και πολύ μεγάλη πρόκληση για τη χώρα η ορθή και πλήρης αξιοποίηση των κονδυλίων.
Στην εκδήλωση που διοργάνωσαν η Ένωση Περιφερειών Ελλάδας και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών, συμμετείχαν ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας και πρόεδρος των άλλων δυο οργάνων, Απόστολος Τζιτζικώστας, ο πρωθυπουργός της Βόρειας Ρηνανίας – Βεστφαλίας και επίδοξος διάδοχος της Άνγκελα Μέρκελ στην καγκελαρία της Γερμανίας, Αρμίν Λασέτ, η Ευρωπαία Επίτροπος Συνοχής και Μεταρρυθμίσεων Ελίζα Φερέιρα, ο ευρωβουλευτής και πρόεδρος της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης του Ευρωκοινοβουλίου Γιουνούς Ομαρζί, ο πρόεδρος της Ένωσης Περιφερειών Γαλλίας Ρενό Μουσελιέ, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης, ο υφυπουργός Εσωτερικών Θεόδωρος Λιβάνιος και ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας Δημήτρης Παπαστεργίου. Παρεμβάσεις πραγματοποίησαν επίσης οι περιφερειάρχες Αττικής Γιώργος Πατούλης και Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης.
Τζιτζικώστας
Ο κ. Τζιτζικώστας τόνισε ότι «τα 71 δισ. ευρώ τα οποία θα μπουν συνολικά στα ελληνικά ταμεία την επόμενη επταετία, είναι η μεγάλη ευκαιρία της Ελλάδας. Μία ευκαιρία που αν την διαχειριστούμε σωστά σε όλα τα επίπεδα, τότε μπορεί να μετασχηματίσει την ελληνική οικονομία τις επόμενες δεκαετίες. Σε αυτή την προσπάθεια οι Περιφέρειες έχουν αποδείξει στην πράξη πως μπορούν να είναι στην πρώτη γραμμή. Οι Περιφέρειες, δεν είναι μόνο το ανάχωμα που προστατεύει την κοινωνία σε περιόδους κρίσεων, αλλά ότι είναι οι πιο ισχυρές και αποτελεσματικές ατμομηχανές ανάπτυξης για τη χώρα και για την Ευρώπη».
Αναφερόμενος στους πόρους της κοινωνικής συνοχής, ο κ. Τζιτζικώστας δήλωσε ότι είναι από τους πλέον σημαντικούς και σημείωσε ότι «τα ευρωπαϊκά κονδύλια είναι πραγματικά ζωτικά για τη χώρα, την οικονομία και την κοινωνία, όσο όμως και το γεγονός ότι ο ρόλος των Περιφερειών είναι κομβικός, καθώς οι Περιφέρειες της Ευρώπης είναι αυτές που μετατρέπουν τους απρόσωπους ευρωπαϊκούς πόρους σε μετρήσιμο έργο για τους πολίτες. Άλλωστε, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών, έχει αγωνιστεί σκληρά για να υπερασπιστεί την πολιτική συνοχής».
Οι μεγάλες προκλήσεις, σύμφωνα με τον περιφερειάρχη, είναι:
-Η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση.
-Η κοινωνική ένταξη και δικαιοσύνη.
-Η ανάκαμψη και η ανθεκτικότητα των τοπικών κοινωνιών.
Ο κ. Τζιτζικώστας αναφέρθηκε και στην ανάγκη για τη «νέα Ευρώπη» των τριών διαστάσεων κι όχι των δύο, όπως είναι σήμερα. «Η Ευρώπη δεν θα μπορέσει να κοιτάξει με σιγουριά και ασφάλεια το μέλλον, αν τα εθνικά κράτη αναδιπλωθούν πίσω από τα σύνορά τους. Η επανεκκίνηση για μια νέα Ευρώπη, μια Ευρώπη της αυτοπεποίθησης, της εξωστρέφειας, της βιώσιμης ανάπτυξης, είναι η συνεργασία, η συλλογική προσπάθεια, το άθροισμα όλων των δυνάμεων. Η Ευρώπη των δύο διαστάσεων, που είναι επικεντρωμένη στις Βρυξέλλες και τις Εθνικές Πρωτεύουσες έδειξε τα όρια της. Είναι ένα μοντέλο που δεν μπορεί να δώσει απαντήσεις σε έναν κόσμο νέων προκλήσεων. Γι' αυτό και η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να αλλάξει με ουσιαστικό τρόπο και αυτός ο ουσιαστικός τρόπος είναι η νέα Ευρώπη των Τριών Διαστάσεων, όπου οι Ευρωπαϊκοί Θεσμοί, μαζί με τα Κράτη – Μέλη και τις Περιφέρειες και τους Δήμους, δουλεύουν όλοι μαζί για να βελτιώσουν την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής όλων των πολιτών. Είναι αυτό που έχω πει πολλές φορές και για τη χώρα μας, ότι τώρα είναι η ώρα της Μετάβασης από την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση στην Περιφερειακή Διακυβέρνηση. Γιατί η Ευρωπαϊκή Ένωση συνολικά, αλλά και το κάθε Κράτος – Μέλος ξεχωριστά, θα καταφέρουν να ανακάμψουν, όταν ανακάμψουν οι τοπικές κοινωνίες. Οι Περιφέρειες, μπορούν να αποτελέσουν τους θεσμικούς εκφραστές ενός νέου μοντέλου λειτουργίας για την Ελλάδα, για τα Κράτη – Μέλη, για την Ευρωπαϊκή Ένωση, μπορούν να είναι το σημείο επανεκκίνησης για μια νέα Ευρώπη, που θα βρίσκεται πιο κοντά στους πολίτες της», σημείωσε ο περιφερειάρχης.
Φερέιρα
Η κ. Φερέιρα αναφέρθηκε σε κονδύλια ύψους 1,7 δισεκατομμυρίων ευρώ, τα οποία θα διατεθούν στη χώρα για τη διαδικασία της απολιγνιτοποίησης, πόροι που όπως είπε είναι ικανοί να συνδράμουν αποφασιστικά στην επίτευξη του στόχου της χώρας για απαλλαγή από το λιγνίτη ως το τέλος του 2027.
«Η Ελλάδα θα βοηθηθεί σημαντικά από τα κονδύλια που θα λάβει από το Ταμείο Συνοχής για να προωθήσει τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και τη στρατηγική για την ψηφιακή και πράσινη μετάβαση της οικονομίας της», τόνισε.
Είπε επίσης ότι η ελληνική κυβέρνηση έδειξε πολύ σημαντική ευελιξία στην υγειονομική κρίση και ανταποκρίθηκε στα προβλήματα που προκλήθηκαν, ενώ κάλεσε σε έγκαιρο σχεδιασμό της αξιοποίησης των κονδυλίων τόσο του Ταμείου Ανάκαμψης, όσο και του νέου ΕΣΠΑ.
Σκυλακάκης
Ο κ. Σκυλακάκης επισήμανε ότι «το στοίχημα που έχουμε μπροστά μας για το Ταμείο Ανάκαμψης είναι μεγαλύτερο ακόμη κι από αυτό των Ολυμπιακών Αγώνων».
Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών εξήγησε τον τρόπο με τον οποίο θα απορροφηθούν οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης, που είναι διαφορετικός από εκείνον του ΕΣΠΑ, με αυστηρότερους όρους και πιο πιεστικά χρονοδιαγράμματα.
«Το Ταμείο Ανάκαμψης δουλεύει στη βάση συγκεκριμένων έργων και προγραμμάτων. Κλειδί του είναι ο χρόνος. Δεν έχει ιδιαίτερη ευελιξία για την απορροφητικότητα των κονδυλίων. Ο διαθέσιμος χρόνος είναι πέντε έτη. Το Ταμείο Ανάκαμψης δεν δουλεύει απολογιστικά. Δεν πληρώνεται με βάση τα τιμολόγια, αλλά με βάση ορόσημα και στόχους. Μόνον εφόσον επιτευχθούν αυτά γίνονται πληρωμές. Αν στο τρίτο τρίμηνο του 2026 δεν έχουν επιτευχθεί και τα τελευταία ορόσημα και οι στόχοι που θα θέσουμε με τον προγραμματισμό μας, τα χρήματα χάνονται και για να ολοκληρωθούν τα έργα θα πρέπει να βρει το κράτος δικούς του πόρους. Οι όροι είναι πολύ σκληροί. Δεν μπορεί να συνεχιστεί η ελληνική συνήθεια να καθυστερούν τα έργα μεταξύ αρχικού σχεδιασμού και τελικού αναδόχου 23 μήνες και άλλους 28 μήνες για την ολοκλήρωσή τους. Οι 51 μήνες για ένα έργο είναι πολλοί για τις προϋποθέσεις του Ταμείου Ανάκαμψης. Θα χρειαστεί να κάνουμε μια επανάσταση σε σχέση με τον τρόπο που δουλεύουμε», δήλωσε ο κ. Σκυλακάκης.
Λασέτ
Ο κ. Λασέτ αναφερόμενος στα ζητήματα ενέργειας, με αφορμή την απολιγνιτοποίηση, υπογράμμισε ότι είναι στρατηγικής σημασίας για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ.
Ο κ. Λασέτ μίλησε με εξαιρετικά επαινετικά λόγια για τον κ. Τζιτζικώστα και το ρόλο του ειδικά στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών.
Αναφερόμενος στο προσφυγικό – μεταναστευτικό ζήτημα υπογράμμισε ότι είναι αναγκαίο η ΕΕ να στηρίξει και να βοηθήσει την Ελλάδα στην προστασία των εξωτερικών συνόρων, αλλά και στην εφαρμογή μιας αποτελεσματικής μεταναστευτικής πολιτικής. «Πρόσφυγες και μετανάστες όταν πατούν το πόδι τους στην Ελλάδα, αυτόματα πατούν ευρωπαϊκό έδαφος», είπε χαρακτηριστικά.
Για την πανδημία του κορωνοϊού σημείωσε ότι σε αυτή τη φάση όλοι προσπαθούν να αποφύγουν ένα γενικό lockdown, γι' αυτό και είναι αναγκαία η επιβολή δραστικών μέτρων σε τοπικό επίπεδο. Σημείωσε δε ότι πέρα από την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων που έχει η πανδημία σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, είναι αναγκαία η αναθεώρηση της πολιτικής της ΕΕ για τα συστήματα υγείας. «Η πανδημία χτύπησε ιδιαίτερα τον ευρωπαϊκό Νότο. Γι' αυτό οφείλουμε να ενισχύσουμε ειδικά τις χώρες του Νότου και να πάρουμε αποφάσεις από κοινού για τη θωράκισή μας από υγειονομικούς και άλλους κινδύνους, για το μέλλον της ίδιας της Ευρώπης», τόνισε ο κ. Λασέτ.