Την ψηφιακή «αποκατάσταση» και απεικόνιση του Βαροσίου, της παραδοσιακής συνοικίας της πρωτεύουσας της Πέλλας, έχει ξεκινήσει ο δήμος Έδεσσας.
Η παρέμβαση που έχει στόχο να αναδείξει την αρχιτεκτονική κληρονομιά της Έδεσσας αλλά και την ιστορία του τόπου, περιλαμβάνει την αναπαράσταση του συνόλου των κτηρίων του Βαροσίου τη χρήση νέων τεχνολογιών, αλλά και τη δημιουργία ειδικής εφαρμογής (application) επαυξημένης πραγματικότητας για κινητά και tablet, που θα δώσουν τη δυνατότητα στους κατοίκους και στους επισκέπτες της πόλης να δουν πώς ήταν η περιοχή πριν από μερικές δεκαετίες.
Η ακρόπολη της Έδεσσας
Το Βαρόσι είναι η ακρόπολη της Έδεσσας από τα ελληνιστικά χρόνια, όταν η πόλη εκτεινόταν στον Λόγγο. Κατά τους βυζαντινούς χρόνους η ζωή στην κάτω πόλη φθίνει και οργανώνεται σε οικισμό στην ακρόπολη, μετά την άλωση της πόλης το 1389 το επονομαζόμενο και «κάστρο των Βοδενών» καταστρέφεται και ο οικισμός επεκτείνεται έξω από τα τείχη.
«Το Βαρόσι είναι η παραδοσιακή χριστιανική συνοικία της Έδεσσας από την οθωμανική αυτοκρατορία. Εκεί έγινε ο μακεδονικός αγώνας, εκεί υπάρχουν τα σημαντικότερα μνημεία της πόλης. Το Βαρόσι ήταν η ακρόπολη -μάλιστα ακόμα σώζονται υπολείμματα των τειχών- που κατοικείται σχεδόν 3.000 χρόνια αδιάλειπτα. Επειδή είναι χαρακτηρισμένο ως παραδοσιακή συνοικία έχει παραμείνει αναλλοίωτο, αλλά με τη φθορά του χρόνου. Κάποια σπίτια έχουν πέσει, κάποια έχουν υποστεί σημαντικές φθορές, κάποια όμως έχουν υποστυλωθεί και επαναχρησιμοποιηθεί», εξήγησε στη Voria.gr ο ειδικός σύμβουλος του δημάρχου Έδεσσας, Γιώργος Μπλάγας.
Τα σπίτια του οικισμού ήταν χτισμένα με την παραδοσιακή μακεδονίτικη αρχιτεκτονική, ενώ κάποια από αυτά έχουν στοιχεία εκλεκτικιστικού στιλ. «Η Έδεσσα έχει κάποια ξεχωριστά χαρακτηριστικά. Μέσα από αυτά τα παλιά σπίτια περνούσε ένα ρυάκι που ήταν η ύδρευση κι ένα άλλο που ήταν η αποχέτευση. Αυτό ήταν κάτι μοναδικό πριν από 100 χρόνια. Κυριαρχεί η μακεδονίτικη αρχιτεκτονική αλλά κάποια σπίτια έχουν στοιχεία εκλεκτικιστικού στιλ, γιατί η Έδεσσα αξιοποίησε τα νερά από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι τη δεκαετία του ’60 και δημιούργησε μία βιομηχανία εδώ. Υπήρχαν πέντε μεγάλες βιομηχανικές μονάδες και μάλιστα λεγόταν ότι η πόλη ήταν το Μάντσεστερ της Ανατολής, γιατί είχε πολλούς βιομηχανικούς εργάτες σε σχέση με τις γύρω πόλεις. Αυτό σήμαινε ότι κάποιοι είχαν αστική κουλτούρα, οπότε έφεραν τα στοιχεία αυτά από τη Δύση και τα προσάρμοζαν στην τοπική αρχιτεκτονική», σημείωσε ο κ. Μπλάγας.
Η ψηφιακή απεικόνιση
Το έργο της ψηφιακής απεικόνισης του οικισμού έχει υλοποιεί εδώ και 3,5 χρόνια ομάδα εργασίας που αποτελείται από αρχιτέκτονα, ο οποίος έχει κάνει την επίπονη πρωτογενή έρευνα, ιστορικός ώστε να υπάρχει επιστημονική τεκμηρίωση, 3D developers και προγραμματιστές. Πριν από την αποτύπωση διενεργήθηκε έρευνα, κατά την οποία εντοπίστηκαν παλιά σχέδια και φωτογραφίες των σπιτιών και της περιοχής.
«Καταρχάς γίνεται η τρισδιάστατη απεικόνιση των κτηρίων. Όλα αυτά μπαίνουν στο συνολικό τοπογραφικό και στη συνέχεια σε μία εφαρμογή για κινητά και tablet. Έτσι θα μπορούμε να περπατάμε στον οικισμό και με γεωαναφορά όπου γυρίζουμε το κινητό μας θα βλέπουμε πώς ήταν το κτήριο πριν από 80 χρόνια. Δεδομένου ότι για την χρήση της εφαρμογής απαιτείται πρόσβαση στο διαδίκτυο, το έργο περιλαμβάνει εγκατάσταση συστήματος δωρεάν WiFi. Παράλληλα, θα αξιοποιήσουμε ένα σπίτι, το σπίτι του Βαροσίου, στο οποίο θα μπουν οθόνες αφής και προτζέκτορες οπίσθιας προβολής, όπου θα δείχνουμε ντοκιμαντέρ για την Έδεσσα, θα προβάλλουμε ένα εκπαιδευτικό παιχνίδι που θα δείχνει την εφαρμογή κι ένα εικονικό ταξίδι στο Βαρόσι. Με τον τρόπο αυτό θέλουμε να δημιουργήσουμε έναν ακόμα επισκέψιμο χώρο δίπλα στους υπόλοιπους τέσσερις στους Μύλους», τόνισε ο κ. Μπλάγας, ο οποίος εξέφρασε την εκτίμηση ότι το έργο θα είναι έτοιμο στο σύνολό του τον Ιούνιο.
(σταδιακή απεικόνιση σε επαυξημένη πραγματικότητα χαρακτηριστικών κτηρίων στον οικισμό Βαρόσι)
Η αναπαράσταση αφορά το τμήμα του οικισμού, συνολικά 80 σπίτια και δύο ναοί, που διασώθηκε μετά το 1944, όταν οι Ναζί έκαψαν το μεγαλύτερο μέρος της συνοικίας, επειδή λόγω της θέσης της χρησίμευε ως κέντρο των αντιστασιακών που εύκολα θα μπορούσαν να διαφύγουν στον κάμπο. Πέρα από την ανάδειξη της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της πόλης, στόχος είναι και η προβολή της ιστορίας της περιοχής. «Εμείς αναδεικνύουμε και την ιστορία. Παρουσιάζουμε το αρχαίο τείχος, τα στοιχεία του μακεδονικού αγώνα, αναφερόμαστε στο μισό Βαρόσι που κάηκε από τους ναζί ως αντίποινα, γιατί ο αρχηγός των SS δολοφονήθηκε από αντιστασιακούς Έλληνες. Στην εφαρμογή θα υπάρχει διαβαθμισμένη πληροφορία και πατώντας ένα κουμπί ο επισκέπτης θα μπορεί να δει περισσότερα στοιχεία αλλά και σχέδια για το κάθε σπίτι. Όλες οι πληροφορίες, εξάλλου, θα μπουν σε ένα πόρταλ, το οποίο θα μπορούμε να βλέπουμε από όποια πλευρά του πλανήτη κι αν βρισκόμαστε», πρόσθεσε ο κ. Μπλάγας, ο οποίος σημείωσε ότι δεν έχει γίνει άλλο τέτοιο έργο προβολής επαυξημένης πραγματικότητας σε τέτοια κλίμακα.
Η δράση εντάσσεται στο έργο CINECULTURE, στο οποίο συμμετέχει ο δήμος Έδεσσας ως επικεφαλής εταίρος και χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα διακρατικής συνεργασίας Interreg. Στο πλαίσιο του έργου γίνεται και η ανανέωση του εξοπλισμού του θερινού κινηματογράφου της Έδεσσας, που βρίσκεται πολύ κοντά στο Βαρόσι.