Με ενστάσεις από παρατάξεις της αντιπολίτευσης αλλά και εκπροσώπους οργανώσεων της αντίστασης και διεκδίκησης των γερμανικών αποζημιώσεων εγκρίθηκε από το δημοτικό συμβούλιο Θεσσαλονίκης η παραχώρηση της Βίλας Πετρίδη στο Ελληνογερμανικό Ίδρυμα Νεολαίας.
Κατά τη σημερινή συνεδρίαση του σώματος αποφασίστηκε να παραχωρηθεί δωρεάν το κτήριο της οδού Αναγεννήσεως μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2027 με δυνατότητα παράτασης με απόφαση δημοτικού συμβουλίου, προκειμένου να αποτελέσει την έδρα του ιδρύματος. Σύμφωνα με την απόφαση το Ελληνογερμανικό Ίδρυμα Νεολαίας θα αναλάβει όλες τις λειτουργικές δαπάνες, καθώς και τις δαπάνες συντήρησης του ακινήτου, ενώ υποχρεούται να διαθέτει στην Β’ δημοτική κοινότητα τους χώρους του κτηρίου για την διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων και δράσεων που αφορούν στην νεολαία.
Οι ενστάσεις που εκφράστηκαν αφορούσαν κυρίως στην καταλληλότητα του κτηρίου και στη στέρηση ενός χώρου πολιτισμού από τη Β' δημοτική κοινότητα, αλλά και για το ενδεχόμενο η λειτουργία του ιδρύματος να λειτουργήσει σε βάρος των διεκδικήσεων των γερμανικών αποζημιώσεων και της ιστορικής μνήμης της γερμανικής κατοχής.
Στην τοποθέτησή του, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνος Ζέρβας, ανέφερε ότι πολλές πόλεις της Ελλάδας διεκδικούσαν το κτήριο, το οποίο, όπως είπε, κοσμοτέχνημα αλλά δεν μπορεί να στεγάσει πολλές χρήσεις, οι δε εκδηλώσεις που φιλοξενούσε ήταν χαμηλής προσέλευσης. «Στόχος μας ήταν να βρει αυτό το τόσο σημαντικό κτήριο μια σωστή χρήση και να προσφέρει μόνο ωφέλειες και όχι ζημίες για την πόλη και τον δήμο. Και προς αυτή την κατεύθυνση λειτουργήσαμε», ανέφερε. Σε ό,τι αφορά τους προβληματισμούς για τις διεκδικήσεις των αποζημιώσεων είπε: «Νομίζω ότι πάνω στο μίσος δεν οικοδομείται τίποτε υγιές. Όλοι κρατάμε τις μνήμες μας. Δεν απεμπολούμε κανένα δικαίωμα στη μνήμη και σε όποια ηθική ή υλική αξίωση, αλλά φροντίζουμε όλοι μας -και πιστεύω με τη μέγιστη δυνατή συμφωνία- για το καλύτερο της πόλης μας, της πατρίδα μας και αυτού του χώρου που όλοι αγαπάμε και στον οποίο όλοι προσβλέπουμε, που είναι η Ευρώπη μας. Σε αυτό αποσκοπεί η πρότασή μας, σε αυτήν την κατεύθυνση αποσκοπούν όλες μας οι προσπάθειες».
Στη συνεδρίαση τοποθετήθηκαν για το θέμα εκπρόσωποι φορέων που εξέφρασαν τις αντιδράσεις τους στην παραχώρηση του κτηρίου στο ίδρυμα. «Η παραχώρηση βρίσκεται σε αντίθεση με πολεμικές επανορθώσεις που δεν διεκδικούν οι ελληνικές κυβερνήσεις και οι γερμανικές κυβερνήσεις αρνούνται να δώσουν», ανέφερε ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης – Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας – παράρτημα Κεντρικής Μακεδονίας, Νίκος Βάγιας.
Από την πλευρά του, ο συν-γραμματέας Εθνικής Επιτροπής διεκδίκησης των οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα, Αριστομένης Συγγελάκης, τόνισε πως η Θεσσαλονίκη είναι η πιο μαρτυρική πόλη μετά τη Βαρσοβία και εξέφρασε την εκτίμηση ότι ο ίδρυμα δεν έχει πραγματικό σκοπό τη συμφιλίωση της νεολαίας των δύο χωρών αλλά να εξυπηρετήσει τη γερμανική πολιτική, ώστε να υπονομευτεί το κίνημα διεκδίκησης. Είναι ζήτημα αξιοπρέπειας να μην επιτρέψουμε τη δημιουργία τέτοιων ιδρυμάτων», είπε χαρακτηριστικά.
«Η συνεργασία και η συμφιλίωση είναι πολύ ωραία, για να είναι όμως ειλικρινής πρέπει να βασίζεται στην ισονομία», σημείωσε ο καθηγητής Ιστορίας στο τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, Γιώργος Μαργαρίτης, υποστηρίζοντας ότι η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας θέλει συμφιλίωση με τους δικούς της όρους, ώστε να ξεχαστεί η κατοχή, το δίκαιο των αποζημιώσεων και η επιστροφή του δανείου που έδωσε η χώρα στη Γερμανία. Ο καθηγητής τόνισε πως Θεσσαλονίκη είναι μαρτυρική πόλη που με αποκλειστική ευθύνη της Γερμανίας έχασε το ένα τέταρτο του πληθυσμού της και χαρακτήρισε αφύσικο και προκλητικό το «να συμβάλει σε αυτά τα σχέδια λήθης και προσαρμογής της ιστορίας και ακύρωσης αυτών των δίκαιων αιτημάτων».
Αντίθετος με την παραχώρηση δήλωσε ο πρώην βουλευτής Θεσσαλονίκης, Λευτέρης Κωνσταντινίδης, ο οποίος ανέφερε πως «δεν είναι μόνο οι ζωντανοί που ζητούν δικαίωση, αλλά και οι αδικοχαμένοι».
Απαντώντας στους προβληματισμούς που εκφράστηκαν, η γενική γραμματέας Ελληνογερμανικού Ιδρύματος Νεολαίας, Μαρία Σαρηγιαννίδου, διευκρίνισε ότι η προεδρία ασκείται από κοινού από τα υπουργεία των δύο χωρών, οπότε υπάρχει ισότιμη συμμετοχή. Όπως είπε στόχος του ιδρύματος είναι η διατήρηση της ιστορικής και πρόσθεσε πως θα συσταθεί ομάδα εργασίας ειδικά γι’ αυτόν τον σκοπό. «Είναι ένας εντελώς νέος φορέας, ένας διεθνής ανεξάρτητος μη κυβερνητικός οργανισμός και είναι στο χέρι μας να λειτουργήσει προς όφελος των δύο χωρών», είπε και πρόσθεσε πως επιπλέον είναι ένας τρόπος για να προβληθεί η πόλη.
Η αντιπολίτευση
Ενστάσεις για την επιλογή του χώρου εξέφρασε η επικεφαλής της παράταξης «Θεσσαλονίκη Μαζί», Κατερίνα Νοτοπούλου, η οποία υποστήριξε ότι ο δήμος έχει εγκαταλείψει τη Βίλα Πετρίδη και κάλεσε τον δήμαρχο να απαντήσει πού θα στεγαστούν οι πολιτιστικές δράσεις του δήμου.
Την εκτίμηση ότι η Βίλα Πετρίδη δεν είναι η καλύτερη επιλογή, δεδομένου ότι έχει και στατικά προβλήματα εξέφρασε ο επικεφαλής της παράταξης «ΠΟΛΗχρωμη Θεσσαλονίκη», Σπύρος Βούγιας, ο οποίος δήλωσε υπέρ της ελληνογερμανικής συνεργασίας.
«Σήμερα ο καθένας μας αναμετριέται με την ιστορία», ανέφερε ο επικεφαλής της Λαϊκής Συσπείρωσης, Σωτήρης Ζαριανόπουλος, ο οποίος υποστήριξε ότι το ίδρυμα επιδιώκει τη λήθη για τη ναζιστική κατοχή. Την ίδια εκτίμηση έκανε και ο επικεφαλής της παράταξης «Μένουμε Θεσσαλονίκη», Γιώργος Ρακκάς, ο οποίος επισήμανε ότι το αίτημα για διεκδίκηση των γερμανικών αποζημιώσεων δεν είναι μόνο των φορέων που τοποθετήθηκαν, αλλά εντάσσεται στην εθνική στρατηγική.
«Ύβρι για την ιστορία της πόλης», χαρακτήρισε την απόφαση ο επικεφαλής της παράταξης «Η Πόλη Ανάποδα», Κώστας Ξενόπουλος, επισημαίνοντας παράλληλα ότι ο χώρος φτιάχτηκε με έξοδα του δήμου και θα έπρεπε να αξιοποιείται προς όφελος των δημοτών.
Από την πλευρά του, ο επικεφαλής της παράταξης «Θεσσαλονίκη Υπεύθυνα», Βασίλης Γάκης, ανέφερε ότι θα ήταν ευχής έργον θα ήταν να δοθεί κάποιος άλλος χώρος, ωστόσο ψήφισε θετικά υπό την προϋπόθεση να δίνεται για χρήση στη Β’ δημοτική κοινότητα.