Ήταν μια σπουδαία λογοτεχνική βραδιά στο Heimathafen στη συνοικία Νόικελν του Βερολίνου. Στις δύο σκηνές του θεάτρου ποιητές και πεζογράφοι παρουσίαζαν παράλληλα τα έργα τους στο κοινό. Παντού κρύβονταν εκπλήξεις. Ο τσετσενικής καταγωγής Γιάζρα Χάλεντ από την Αθήνα διάβαζε στο κοινό τα οργισμένα του ποιήματα ρίχνοντας τα βέλη του στην κοινωνική αδικία στη σύγχρονη Ελλάδα.Ο ποιητής Ντάλιμπορ Μάρκοβιτς, που ζει στη Φραγκφούρτη με εκπληκτική ταχύτητα μιλούσε εναλλάξ Γερμανικά, Αγγλικά, Κροατικά σε μια περφόρμανς spoken word, ενώ η Κατερίνα Ηλιοπούλου παρουσίαζε τον δικό της κύκλο ποιημάτων με μουσική υπόκρουση ήχους από διερχόμενο πλοίο.
Κάπως έτσι κύλησε το βράδυ της περασμένης Τετάρτης η εναρκτήρια εκδήλωση του ελληνογερμανικού λογοτεχνικού συμποσίου Syn_Εnergy Βerlin_Athens, που βρίσκεται σε εξέλιξη αυτές τις μέρες και μέχρι το αύριο, 20 Οκτωβρίου. Είκοσι συγγραφείς και ποιητές από την Ελλάδα, την Κύπρο, τη Γερμανία, την Αυστρία και την Ελβετία συμμετέχουν σε αυτή την ιδιαίτερη λογοτεχνική σύμπραξη.
Χτίζοντας λογοτεχνικές γέφυρες
Το Syn_Εnergy Βerlin_Athens είναι ένα τετραήμερο γεμάτο από λογοτεχνικές βραδιές που απευθύνονται σε ένα ευρύτερο κοινό και ειδικότερα πάνελ συζητήσεων που αφορούν τους ίδιους τους συγγραφείς. Πρόκειται κυρίως για συγγραφείς που είναι λιγότερο γνωστοί στο ευρύ κοινό, οι οποίοι αναζητούν νέες οδούς για να δημοσιεύσουν τα έργα τους αλλά και να τα κάνουν γνωστά στο εξωτερικό. Για την διοργανώτρια του συνεδρίου Μιχαέλα Πρίντσινγκερ αυτή ακριβώς η διάθεση για συνεργασία ήταν το κριτήριο επιλογής των συμμετεχόντων: «Με ενδιέφεραν συγγραφείς που εργάζονται συλλογικά, που σκέφτονται συνεργατικά. Συγγραφείς που δεν κάθονται μόνοι στα σιωπηρά δωμάτιά τους και γράφουν κείμενα για να μείνουν στο συρτάρι αλλά εκείνοι που είναι δεκτικοί να συμμετάσχουν στη διαδικασία σχηματισμού ομάδων», λέει η ίδια χαρακτηριστικά.
Η Μιχαέλα Πρίντσινγκερ ασχολείται με όλα αυτά εδώ και χρόνια. Η αναγνωρισμένη μεταφράστρια ελληνικής λογοτεχνίας στα γερμανικά εγκαινίασε το 2014 την επιτυχημένη ελληνογερμανική διαδικτυακή λογοτεχνική πλατφόρμα diablog.eu. Η αρχική ιδέα προέκυψε όταν είδε ότι οι μεγάλοι γερμανικοί εκδοτικοί οίκοι δεν ενδιαφέρονταν πολύ να εκδώσουν ελληνική λογοτεχνία. Στο diablog.eu μπορεί κανείς να βρει όχι μόνο μεταφρασμένα στα γεμανικά κείμενα ελλήνων λογοτεχνών αλλά και μεταφρασμένα στα ελληνικά κείμενα γερμανών συγγραφεών. Αναμφίβολη επιτυχία θεωρεί η Michaela Prinziger το γεγονός ότι οι εκδόσεις Romιosini του Βερολίνου εκδίδουν τώρα μια νέα ανθολογία ελληνικής ποίησης, με μεταφρασμένα κείμενα που πρωτοεμφανίστηκαν στο diablog.eu.
Nα γίνει η ελληνική ποίηση γνωστή στο εξωτερικό
Και η ποιήτρια Κατερίνα Ηλιοπούλου βλέπει τον εαυτό της σαν γεφυροποιό. Μαζί με άλλους έξι ποιητές έχει ιδρύσει το εξαμηνιαίο ποιητικό περιοδικό «Φάρμακο», όπου δημοσιεύονται όχι μόνο ελληνικά ποιήματα αλλά και μεταφράσεις ξένων ποιητών. Η ίδια θεωρεί ακόμη σημαντικό να γίνουν γνωστοί στο εξωτερικό οι έλληνες συγγραφείς. Έτσι ίδρυσε το 2009 μαζί με άλλους και τη διαδικτυακή πλατφόρμα greekpoetrynow. Όπως αναφέρει η Κ. Ηλιοπούλου: «Με αυτόν τον τρόπο προσπαθήσαμε να κάνουμε γνωστή την ελληνική ποίηση στο εξωτερικό και να έρθουμε σε επαφή με άλλους ποιητές ανά τον κόσμο, να επικοινωνήσουμε μαζί τους. Όπως και έγινε. Ακολούθησαν πολυάριθμες λογοτεχνικές συναντήσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό».
Γερμανική ποίηση μεταφρασμένη στα ελληνικά μπορεί κανείς να βρει και στο περιοδικό «Tεφλόν», όπου γράφουν μεταξύ άλλων συγγραφείς από τον χώρο του φεμινιστικού κινήματος και του άντεργκραουντ. Στο Βερολίνο βρίσκονται οι δύο εκδότες του περιοδικού, η Αθηναία ποιήτρια Kyoko Kishida και Γιάζρα Χάλεντ, τα ποιήματα του οποίου έχουν ήδη μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Εδώ και αρκετά χρόνια διατηρούν επαφές με ποιητές το Ανατολικού Βερολίνου που άνηκαν στην εποχή της πάλαι ποτέ Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας στους αντιφρονούντες. Οι μεν μεταφράζουν κείμενα των δε και τα δημοσιεύουν.
Τέλος ξεχωριστή ήταν η παρουσία στο Syn_Εnergy Βerlin_Athens του Γεράσιμου Μπέκα, ο οποίος δεν χρειάζεται να αναζητήσει εναγωνίως γερμανούς εκδότες. Τα έχει ήδη καταφέρει μιας και το πρώτο του μυθιστόρημα με τίτλο «Alle Guten waren tot» (Όλοι οι καλοί είχαν πεθάνει) κυκλοφορεί τέλη Νοεμβρίου από τον μεγάλο γερμανικό εκδοτικό οίκο Rowohlt. «Ο εκδοτικός οίκος πείστηκε από την κεντρική ιδέα του βιβλίου» αναφέρει ο ίδιος. «Ένα ζευγάρι Γερμανών υιοθετεί ένα παιδί από την Ελλάδα, προκειμένου να εξιλεωθεί για το ναζιστικό παρελθόν της οικογένειας τους.». Βέβαια πέρα από το θέμα του βιβλίου στην επιλογή του Μπέκα από τον γερμανικό εκδοτικό οίκο συνέβαλε και ότι κατέχει άπταιστα τη γερμανική γλώσσα, μιας και η μητέρα του είναι Γερμανίδα. Έπειτα, δεν είναι εντελώς άγνωστος στη λογοτεχνική σκηνή της Γερμανίας. Το 2014 είχε κερδίσει το λογοτεχνικό βραβείο Open Mike, που συγκαταλέγεται στα δύο σημαντικότερα βραβεία γερμανόφωνης λογοτεχνίας για νέους συγγραφείς.
Παναγιώτης Κουπαράνης, Βερολίνο
Πηγή: Deutsche Welle
Το Syn_Εnergy Βerlin_Athens διοργανώνει το diablog.eu και το Lettrétage. To συμπόσιο χρηματοδοτήθηκε από το Hauptstadtkulturfond του Βερολίνου και το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Χορηγός επικοινωνίας είναι η Deutsche Welle. Περισσότερες πληροφορίες εδώ: http://syn-energy.lettretage.de/.