Το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 2000 το γεγονός που καθόρισε τον Σύνδεσμο Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος και τα μέλη του θα θυμούνται για πάντα δεν ήταν επιχειρηματικό ή οικονομικό, αλλά βαθειά ανθρώπινο. Το βράδυ της Δευτέρας 9 Ιουνίου 2008, µετά το πέρας των εργασιών του Συνεδρίου «Κοινωνικώς Επιχειρείν», διεξήχθη µια πρωτοφανής ενέργεια, κατά της ζωής του Προέδρου του Συνδέσµου, Γεωργίου Μυλωνά. Πολυπληθής σπείρα, µε επικεφαλής τον Βασίλη Παλαιοκώστα, τον απαγάγουν και τον κρατούν όµηρο, σε κρησφύγετο στη Σουρωτή Θεσσαλονίκης. Συγκλονισµένοι από την αποτρόπαια πράξη της απαγωγής του Προέδρου, η ∆ιοίκηση και οι επιχειρήσεις – µέλη του ΣΒΒΕ µε ανακοίνωση τους εξέφρασαν την αµέριστη συµπαράστασή τους στον Πρόεδρο και στην οικογένεια του. Μετά από 13 ηµέρες οµηρίας, οι απαγωγείς αφήνουν ελεύθερο τον κ. Μυλωνά, ο οποίος επιστρέφει στα καθήκοντα του Προέδρου στον Σύνδεσµο.
Ζώνη Καινοτομίας
Αξίζει να σημειωθεί ότι η εκλογή του Γιώργου Μυλωνά στην ηγεσία του ΣΒΒΕ είχε αντιμετωπιστεί από την πρώτη στιγμή ως εξαιρετικά επιτυχημένη επιλογή κύρους. Επρόκειτο για εν ενεργεία μάχιμο βιομήχανο, ο οποίος λόγω του εύρους των δραστηριοτήτων του ομίλου επιχειρήσεων που ο ίδιος είχε δημιουργήσει ήξερε καλά και από πρώτο χέρι τις αδυναμίες και τα προβλήματα του συστήματος. Γι’ αυτούς ακριβώς τους λόγους η γνώμη του ήταν βαρύνουσα πολύ πριν εκλεγεί πρόεδρος του ΣΒΒΕ, κάτι που εντάθηκε όταν έφτασε να κατέχει θεσμική θέση. Δεν είναι τυχαίο ότι 0ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής αποδέχθηκε σχεδόν αυτούσιες δύο προτάσεις του ΣΒΒΕ, τις οποίες του μετέφερε ο Γ. Μυλωνάς.
Κατ’ αρχήν τη δηµιουργία της «Ζώνης Καινοτοµίας Θεσσαλονίκης», που θα καθιστούσε τη Θεσσαλονίκη τεχνολογικό επίκεντρο της Ν.Α. Ευρώπης. Ένα πρότζεκτ που αγωνίζεται να παραμείνει ζωντανό και στο οποίο εξακολουθεί τόσα χρόνια μετά να πιστεύει ο Γ. Μυλωνάς, ο οποίος είναι μέχρι σήμερα μέλος του ΔΣ της Αλεξάνδρειας Ζώνης Καινοτομίας ΑΕ.
Επίσης ο ΣΒΒΕ πρότεινε την αναδιάρθρωση των περιφερειών της χώρας, προκειµένου να υποστηριχθεί η περιφερειακή ανάπτυξη και η άµβλυνση των ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων, αλλά και η ενίσχυση τη εξωστρέφειας των επιχειρήσεων της περιφέρειας. Όπως σημειώνεται στην έκδοση για τα 100 χρόνια του ΣΒΒΕ ελάχιστα από τα θέµατα αυτά δροµολογήθηκαν το επόμενο διάστημα, αλλά αυτό σίγουρα δεν είναι ευθύνη του Συνδέσμου, αλλά όσων εξαγγέλλουν χωρίς να υλοποιούν.
Απεργίες στα λιµάνια
Οι κινητοποιήσεις στα δύο µεγάλα λιµάνια της χώρας που σηµειώθηκαν το 2006 έπληξαν σοβαρά την παραγωγική βάση της Μακεδονίας και της Θράκης. Οι µεγάλες καθυστερήσεις στη φορτοεκφόρτωση των εµπορευµάτων οδήγησε τις βιοµηχανίες σε δραστική µείωση της παραγωγής τους, αφού δεν ήταν δυνατή η τροφοδοσία τους µε πρώτες ύλες και η συνέχιση της εξαγωγικής τους δραστηριότητας. Πολύ χειρότερα έγινα τα πράγματα για τις επιχειρήσεις δύο χρόνια αργότερα, το 2008, όταν οι κινητοποιήσεις των εργαζομένων στην ΟΛΘ ΑΕ –αποχή από τις υπερωρίες και την εργασία του Σαββατοκύριακου- κράτησαν έναν ολόκληρο χρόνο. Δεδομένης της σημασίας του λιμανιού της Θεσσαλονίκης για τη βιομηχανία του ελληνικού Βορρά ο Σύνδεσμος προσπάθησε πολλές φορές να λειτουργήσει ως «γέφυρα» προκειμένου η ΟΛΘ ΑΕ να εργάζεται και να εξυπηρετεί κανονικά, αλλά –ως γνωστόν- στις διαμάχες μεταξύ του ελληνικού κράτους και των εργαζομένων του δημοσίου τομέα οι ευαισθησίες που αφορούν την πραγματική οικονομία είναι λίγες και λαμβάνονται υπόψιν σπάνια. Κάτι που συνειδητοποίησαν οι πάντες –ακόμη και οι πιο δύσπιστοι- στα χρόνια της ύφεσης από το 2009 μέχρι σήμερα.
Η φωνή µας δεν εισακούσθηκε!
Το Μάιο του 2007 ανακοινώθηκαν τα αποτελέσµατα µεγάλης έρευνας που πραγµατοποίησε ο ΣΒΒΕ για τη βιοµηχανία στην Ελλάδα και το µέλλον της. Στα κυριότερα ευρήµατα περιλαµβάνεται η διαπίστωση ότι η βιοµηχανία είχε συρρικνωθεί, µε αποτέλεσµα το 2007 να βρίσκεται σε χειρότερη κατάσταση από ό,τι πριν από µία δεκαετία. Διαπιστώθηκε επίσης ότι οι κυβερνητικές πολιτικές δεν παρείχαν την αναγκαία βοήθεια στη µεταποιητική δραστηριότητα και αν δεν εφαρµοζόταν µία διαφορετική βιοµηχανική πολιτική, το µέλλον της µεταποίησης ήταν αβέβαιο. Με βάση την ίδια έρευνα, η συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων πίστευε ότι η βιοµηχανία κατείχε µειονεκτική θέση στο πλαίσιο της εφαρµοσµένης οικονοµικής πολιτικής. Οι αιτίες αυτών των εξελίξεων ανάγονταν στην πρακτική του κράτους, τις συνθήκες που επικρατούσαν στο εξωτερικό περιβάλλον των επιχειρήσεων, τους όρους ανταγωνισµού, χωρίς να αποκλείονταν οι αποφάσεις των ίδιων των επιχειρήσεων. Όπως ανέφερε ο Πρόεδρος του ΣΒΒΕ Γ. Μυλωνάς στη Γενική Συνέλευση εκείνου του Μαϊου «…η απουσία της Θεσσαλονίκης από τις ευνοϊκές διατάξεις των προηγούµενων αναπτυξιακών νόµων και η µικρή βελτίωση των άλλων αναπτυξιακών συντελεστών οδήγησε στο µαρασµό της τοπικής βιοµηχανίας. Η φωνή µας δεν εισακούσθηκε και φθάσαµε σε οριακό σηµείο. Προ διµήνου επεξεργασθήκαµε στοιχεία ισολογισµών από 335 επιχειρήσεις-µέλη του ΣΒΒΕ, τις κατά τεκµήριο «µεγάλες» και «υγιείς» επιχειρήσεις της περιοχής. Το αποτέλεσµα µας απογοήτευσε: η κερδοφορία των επιχειρήσεών µας είναι κάτω από τα όρια του πληθωρισµού για το 2005, ενώ ο κύκλος των εργασιών στα επίπεδα του 2002. Επίσης, και αυτό θα πρέπει να µας προβληµατίσει για τις πολιτικές που θα εφαρµοσθούν από τώρα και στο εξής, ότι µία στις πέντε επιχειρήσεις µε έδρα τις τέσσερις περιφέρειες του βορειοελλαδικού τόξου παρουσίασε ζηµίες το 2005. Και ανάπτυξη µε ζηµίες, όπως όλοι ξέρουµε, δεν υπάρχει». Ο ίδιος σκιαγράφησε τα πέντε προαπαιτούµενα για τη µελλοντική βελτίωση της ανταγωνιστικότητας:
1. Τον περιορισµό του δηµόσιου τοµέα και τη µείωση της γραφειοκρατίας.
2. Τον µετασχηµατισµό του εκπαιδευτικού συστήµατος, ώστε να παράγονται στελέχη που θα µπορούσαν να εργαστούν άµεσα και παραγωγικά στις ελληνικές επιχειρήσεις.
3. Την ευελιξία στην αγορά εργασίας.
4. Την αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων για την παραγωγή καινοτοµικών προϊόντων και διαδικασιών.
5. Την ενίσχυση της διεθνοποίησης και της εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων».
Το αν έγινε κάτι απ’ όλα αυτά –στην πραγματικότητα ελάχιστα- και υπό ποίες συνθήκες –υπό την πίεση της τρόικας στα χρόνια της κρίσης- όλοι το γνωρίζουμε. Και το έχουμε αποδεχθεί.
Άνοιγμα στη Σμύρνη
Στα τέλη Σεπτεµβρίου 2007 εκπρόσωποι 40 επιχειρήσεων από κλάδους της υψηλής τεχνολογίας και της µεταποίησης, εγκατεστηµένων στην Κεντρική Μακεδονία, συµµετείχαν σε επιχειρηµατική αποστολή στη Σµύρνη, την οποία συνδιοργάνωσαν ο ΣΒΒΕ και ο Ελληνικός Οργανισµός Εξωτερικού Εµπορίου. Σκοπός της επίσκεψης ήταν η προβολή της τοπικής βιοµηχανίας και η ανάπτυξη συνεργασιών ανάµεσα σε τοπικές επιχειρήσεις και σε επιχειρήσεις της Σµύρνης. Συµµετείχαν επίσης εκπρόσωποι φορέων της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και του Υπουργείου Μακεδονίας-Θράκης. Ο λόγος που αναφέρεται η συγκεκριµένη επιχειρηµατική αποστολή, ως παράδειγµα ανάµεσα σε δεκάδες άλλες που πραγµατοποιήθηκαν την τελευταία εικοσαετία, είναι αφενός η πολιτική σηµασία της, και αφετέρου η ιδιαιτερότητά της, διότι συνέδεσε κατά τον πλέον απτό τρόπο την εξωστρέφεια µε την τεχνογνωσία. Όπως επισήµανε ο Πρόεδρος του ΣΒΒΕ Γ. Μυλωνάς, ήταν δεδοµένο ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν µπορούσαν να είναι ανταγωνιστικές στην αγορά της Τουρκίας, εξαιτίας του χαµηλού εργατικού κόστους που απολαµβάνουν οι τουρκικές επιχειρήσεις. Όµως κρίθηκε ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις θα µπορούσαν να διαθέσουν τεχνογνωσία στις τουρκικές για την παραγωγή προϊόντων υψηλής προστιθέµενης αξίας, τα οποία ήταν σχεδόν άγνωστα στην περιοχή της Σµύρνης. Πράγµατι, οι δώδεκα προκαταρκτικές συµφωνίες που συνήφθησαν είχαν ως αντικείµενο την παροχή τεχνογνωσίας εκ µέρους ελληνικών επιχειρήσεων στις τουρκικές, για την παραγωγή προϊόντων στους κλάδους χηµικών προϊόντων, κατασκευής ηλεκτρικών µηχανών, δοµικών υλικών και προϊόντων από µέταλλο. Ας σηµειωθεί ότι η Σµύρνη διαθέτει δύο ζώνες «ελεύθερων συναλλαγών» και ότι ως εµπόδιο στην ανάπτυξη των επιχειρηµατικών σχέσεων Θεσσαλονίκης-Σµύρνης προέκυψε η έλλειψη απευθείας αεροπορικής σύνδεσης -το ταξίδι απαιτούσε ενδιάµεσες ανταποκρίσεις στην Αθήνα και την Κωνσταντινούπολη. Όπως ακριβώς και σήμερα.
Στην κεντρική φωτογραφία: Στιγμιότυπο από την υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας του ΣΒΒΕ με τιο Βιομηχανικό Επιμελητήριο Σμύρνης, κατά τη διάρκεια επιχειρηματικής αποστολής του Συνδέσμου το0ν Σεπτέμβριο του 2007.