Skip to main content

Ενενήντα χρόνια ΔΕΘ- Ιστορίες της έκθεσης: Ο οραματιστής Ν.Γερμανός

Από Voria.gr
Γνωστές και άγνωστες πτυχές της ΔΕΘ, όπως τις αφηγείται ο Κυριάκος Ποζρικίδης στην εξαιρετική έκδοση «Ιστορίες της Έκθεσης» για τα 90στά γενέθλιά της.

Στις 3 Οκτωβρίου του 1926 ανοίγει τις πύλες της η 1η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης και ταυτόχρονα αρχίζουν να γράφονται οι πρώτες σελίδες μίας μοναδικής ιστορίας που εξελίσσεται, εμπλουτίζεται και συνεχίζει να συναρπάζει μέχρι σήμερα, 90 χρόνια μετά. Ταυτισμένη με τη σύγχρονη ιστορία της Θεσσαλονίκης, που κοντά στα άλλα προσωνύμιά της απέκτησε και αυτό της εκθεσιούπολης, η ΔΕΘ καθιερώθηκε στη διάρκεια όλων αυτών των χρόνων μέσα από δύσκολες αλλά και δημιουργικές περιόδους σε έναν από τους πιο γνωστούς, δυναμικούς και αγαπημένους θεσμούς της χώρας. Έφερε καινοτομίες στην Θεσσαλονίκη και στην Ελλάδα, έγινε η μήτρα σημαντικών θεσμών, που καθιερώθηκαν στη συνέχεια, όπως το Φεστιβάλ Κινηματογράφου και το Φεστιβάλ Τραγουδιού, και ταυτίστηκε στη συνείδηση του κόσμου με μια μεγάλη γιορτή, στην επιστήμη, την επιχειρηματικότητα, την αναψυχή και τη διασκέδαση.

Η 90χρονη πορεία της Έκθεσης είναι γεμάτη από ιστορίες επιχειρηματικότητας, καινοτομίας και πολιτισμού, τις σημαντικότερες από τις οποίες συγκέντρωσε και κατέγραψε για τα γενέθλιά της ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΘ-Helexpo Κυριάκος Ποζρικίδης. Η Voria.gr, τιμώντας τη σημαντική αυτή επέτειο για τον εθνικό εκθεσιακό φορέα και τη Θεσσαλονίκη, από σήμερα θα σταχυολογεί και θα σας μεταφέρει γνωστές και άγνωστες πτυχές της ΔΕΘ, όπως τις αφηγείται ο Κυριάκος Ποζρικίδης στην εξαιρετική έκδοση «Ιστορίες της Έκθεσης».

Στις σελίδες της έκδοσης ζωντανεύουν ξανά οι τελετές εγκαινίων της ΔΕΘ, η καταστροφή του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και η αναγέννηση της Έκθεσης από τις στάχτες χάρη στο Σχέδιο Μάρσαλ, η ομιλία του Κωνσταντίνου Καραμανλή πριν τα εγκαίνια της 39ης ΔΕΘ στο Μακεδονία Παλλάς μπροστά σε 300.000 κόσμο και οι εκδηλώσεις λατρείας στον Ανδρέα Παπανδρέου. Παρακολουθούμε τα εγκαίνια του πρώτου σταθμού τηλεόρασης στις 3 Σεπτεμβρίου 1960, την ανακάλυψη του φραπέ, τη δημοπρασία για ένα χορό με την Αλίκη Βουγιουκλάκη, ανεβαίνουμε στον «Γύρο του θανάτου», θαυμάζουμε τον «Ιπτάμενο Ολλανδό» και το «Άνθρωπο-κανόνι», τους αμερικανούς και σοβιετικούς αστροναύτες, θυμόμαστε τις μεγάλες επιτυχίες του Φεστιβάλ Τραγουδιού και τα διάσημα καλλιτεχνικά σχήματα που εμφανίζονταν στη διάρκεια της έκθεσης στα δημοφιλή κέντρα της εποχής.

Ας πιάσουμε, όμως, την ιστορία από την αρχή και το όραμα του Νικόλαου Γερμανού για την ίδρυση της Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης, που έμελλε να αλλάξει την οικονομική και κοινωνική ζωή της πόλης.

 

Ο οραματιστής από το Βάβδο Χαλκιδικής

 

Το 1925 ήταν η εποχή που η Ελλάδα ταλανιζόταν από πολιτική και οικονομική αστάθεια. Η Θεσσαλονίκη προσπαθούσε να αναδιαταχθεί μετά τη μεγάλη πυρκαγιά του 1917 και την εγκατάσταση χιλιάδων προσφύγων το 1922, που αναζητούσαν μια νέα ευκαιρία και καλύτερη ζωή για τους ίδιους και τις οικογένειές τους.

Ο επιστήμονας και πολιτικός Νικόλαος Γερμανός όμως οραματίστηκε μια νέα προοπτική και έδωσε όλο τον εαυτό του για να την υλοποιήσει. Γεννημένος από φτωχή οικογένεια το 1862 στο Βάβδο Χαλκιδικής, σπούδασε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο Ινστιτούτο της Ιένας στη Γερμανία με κρατική υποτροφία.


Με την επιστροφή του στην Ελλάδα ανακηρύσσεται υφηγητής Ζωολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και χρηματίζει βοηθός του καθηγητή Χρηστομάνου και μετέπειτα του καθηγητή Μητσόπουλου. Αργότερα κερδίζει νέα υποτροφία στο Πανεπιστήμιο της Ιένας της Γερμανίας και εκπονεί μελέτες στο διεθνές ενυδρείο της Νάπολης για τα θαλάσσια ζώα. Όταν επανήλθε στην Ελλάδα διορίστηκε καθηγητής της Φυσικής Ιστορίας στο διδασκαλείο Αθηνών.

Από το 1906 μέχρι το 1915 διατέλεσε υφηγητής και επιμελητής στο φυσιογραφικό μουσείο του Πανεπιστημίου. Tο 1902 ιδρύει με δωρεές ομογενών τον πρώτο ζωολογικό κήπο των Αθηνών στο Φάληρο, ο οποίος λειτούργησε μέχρι τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Tο 1915 εκλέγεται βουλευτής Θεσσαλονίκης με το αντιβενιζελικό ψηφοδέλτιο και προετοιμάζει το έδαφος για την ίδρυση της Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης. Στις 3 Οκτωβρίου 1926 βλέπει το όνειρο του να πραγματοποιείται αφού ανοίγει τις πύλες της η 1η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης στο πεδίο ασκήσεων του Γ’ Σώματος Στρατού (Πεδίον του Άρεως).

Στις 8 Οκτωβρίου 1930 ο Νικόλαος Γερμανός αναλαμβάνει καθήκοντα δημαρχεύοντος της Θεσσαλονίκης.

Ο Νικόλαος Γερμανός μαζί με συνεργάτες του

 

Το έργο θα συντελεσθή άλλως... θα αυτοκτονήσων

Ο Νικόλαος Γερμανός έδωσε όλη του την ζωή για την ανάπτυξη της έκθεσης και την εγκατάστασή της σε μόνιμο ιδιόκτητο χώρο. Μετά τη λήξη της 9ης ΔΕΘ το 1934 είχε δηλώσει: “όσον αφορά την αναγερθησιμένην εις την νέαν της θέσιν έκθεσιν ασφαλώς και το έργον αυτό θα συντελεσθή το 1936 άλλως… θα αυτοκτονήσων”.

Δυστυχώς δεν πρόλαβε να δει τη ΔΕΘ να λειτουργεί στις νέες της εγκαταστάσεις. Τον Ιανουάριο του 1935 φεύγει από τη ζωή. Τέσσερις ώρες πριν από τον θάνατό του, είχε πετύχει την οριστική παραχώρηση του γηπέδου των νέων εγκαταστάσεων της ΔΕΘ. Tο τηλεγράφημα θανάτου στους οικείους του έφθασε πριν αυτό της επιτυχίας του για τη ΔΕΘ το οποίο ανέφερε: “Ζήτημα ετελείωσε σήμερον. Αύριον παραλαμβάνω έγγραφα χείρας μου, αναχωρώ Κυριακήν. Γερμανός”.

Η σορός του εκτέθηκε στους χιονισμένους λόγω βαρυχειμωνιάς χώρους της ΔΕΘ, η οποία υπό την μουσική του Παπαφείου μεταφέρθηκε στον ιερό ναό της Αγίας Σοφίας, όπου ο Πρόεδρος της ΔΕΘ Τσίτσης εκφώνησε τον επικήδειο.

Μετά τον θάνατο του Ν. Γερμανού την Γενική Διεύθυνση της ΔΕΘ ανέλαβε ο Αχιλλέας Καλεύρας.

Το πρωινό της Κυριακής 11ης Σεπτεμβρίου 1960, η Διοίκηση της ΔΕΘ τίμησε τον ιδρυτή της Ν. Γερμανό, με τα αποκαλυπτήρια της προτομής του έξω από την είσοδο του κτιρίου Διοίκησης, υπό την παρουσία του Υπουργού Βορείου Ελλάδος Θεολογίτη και της χήρας του αειμνήστου Ν. Γερμανού, Χαρίκλειας Γερμανού. Η επιμνημόσυνη δέηση καθώς και οι ομιλίες πραγματοποιήθηκαν εντός του κτηρίου διοίκησης λόγω ραγδαίας βροχής.

Ο Δήμος Θεσσαλονίκης για να τιμήσει τον ιδρυτή της έκθεσης ονόμασε οδό πλησίον της πύλης ΧΑΝΘ ως οδό Νικολάου Γερμανού. Σήμερα η προτομή του υποδέχεται εκθέτες και επισκέπτες της έκθεσης στη βόρεια πύλη της. Το πνεύμα του Νικολάου Γερμανού ζει και σήμερα και θα ζει όσο η ΔΕΘ αποτελεί την καρδιά της πόλης.