Skip to main content

Επέτειος ΕΒΕΘ: Το Επιμελητήριο αντιμετωπίζει την πείνα της Κατοχής

Από Voria.gr
Η επίταξη του κτηρίου του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, η παραίτηση της διοίκησης, η μαύρη αγορά και τα παιδικά συσσίτια .

Τα χρόνια της ναζιστικής κατοχής ήταν σκληρά για τους Έλληνες. Η Θεσσαλονίκη υπέφερε πολλά από την πείνα και τις κακουχίες των κατακτητών. Πολύ περισσότερο που στην πόλη ζούσε μια ακμάζουσα εβραϊκή παροικία, που έδινε τον τόνο στην οικονομία, και ξεκληρίστηκε σε πολύ μεγάλο ποσοστό.

Το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο –δηλαδή οι άνθρωποι του, η διοίκηση, οι εργαζόμενοι και τα μέλη- βίωσε τη σκληρότητα των κατακτητών πολλαπλώς. Και φυσικά βοήθησε όσο μπορούσε και όπου μπορούσε.

Στις 7 Ιουλίου 1941, τρεις μήνες μετά την κατάληψη της Θεσσαλονίκης, οι κατοχικές αρχές ανακοινώνουν στο Επιμελητήριο ότι επιτάσσουν το κτήριο του, εκτός από τον πρώτο όροφο και τα δύο καταστήματα, όπου τελικών μεταφέρονται όλες οι υπηρεσίες του. Ένα μήνα μετά, στις 5 Αυγούστου, ακολουθούν μαζικές παραιτήσεις από το ΔΣ και στις 16 Σεπτεμβρίου 1941 αναλαμβάνει πρόεδρος ο Αλ. Κράλλης, η θητεία του οποίου θα διαρκέσει μέχρι την απελευθέρωση.

Όπως σημειώνεται στην έκδοση για τα 100 χρόνια του ΕΒΕΘ, η Κατοχή επέφερε προοδευτικά μεγάλα προβλήματα στον λαό της Θεσσαλονίκης, στην αντιμετώπιση των οποίων δεν ήταν δυνατόν να μην αναμειχθεί ενεργά το ΕΒΕΘ: ελλείψεις ειδών βιοτικής ανάγκης και γενική ανεπάρκεια αγαθών, αυξήσεις τιμών, αδυναμία των μισθωτών να αντεπεξέλθουν στα προς το ζην, διαρκής μεγάλη αύξηση του πληθωρισμού. Και μέσα σε όλη αυτή την κατάσταση να εκτυλίσσονται κορυφαία ιστορικά γεγονότα, όπως η εκτόπιση του Ισραηλιτικού πληθυσμού της πόλης, η ελεγχόμενη από τις Αρχές Κατοχής διαχείριση των Ισραηλιτικών περιουσιών, η πολιτική επιστράτευση εμποροβιομηχάνων και γενικά εργοδοτών για την εκτέλεση έργων, η πολιτική μεταβολή με την οποία επεκτάθηκε η παρουσία του Βουλγαρικού Στρατού γύρω από τη Θεσσαλονίκη, οι βομβαρδισμοί των Συμμάχων με καταστροφές και θύματα, η έναρξη του αντάρτικου και της Αντίστασης στη Μακεδονία και πολλά άλλα.

Οι πρώτες ελλείψεις

Οι πρώτες «ανησυχίες» των Αρχών Κατοχής για ελλείψεις ειδών και αυξήσεις στις τιμές τους καταγράφονται ήδη από την 1η Οκτωβρίου 1941. Ο τότε Γερμανός διοικητής Κέσλερ παρατηρεί ότι οι τιμές των διαφόρων ειδών και δη της πρώτης ανάγκης αυξάνονται καθημερινά και δημιουργούνται μεγάλες ελλείψεις. Ο ίδιος ζήτησε αυστηρό έλεγχο των τιμών, υποχρεωτική ανάρτηση πινακίδων τιμών κλπ και τόνισε ότι χρειάζεται αυστηρότητα και επιβολή ποινών μέχρι και της θανατικής τοιαύτης. Και η απειλή του προχώρησε παραπέρα, προσθέτοντας ότι «στην Κροατία επιβάλλεται η ποινή του θανάτου και επί των αγορανομικών παραβάσεων».

Τα παιδικά συσσίτια

Από το χειμώνα του 1941 η έλλειψη ειδών διατροφής είναι έντονη στη Θεσσαλονίκη. Την ίδια περίοδο εμφανίζονται οι μαυραγορίτες, οι οποίοι εκμεταλλεύονται την πείνα για να πλουτίσουν. Όπως καταγγέλλουν εκείνη την περίοδο μέλη του ΔΣ του ΕΒΕΘ, μεγαλύτερος μαυραγορίτης είναι το ίδιο το Κράτος που, για παράδειγμα, παρά το ότι διαθέτει το μονοπώλιο του άλατος, το αλάτι δεν υπάρχει και διαρρέει στη μαύρη αγορά. Έτσι, από τις 22 Μαρτίου 1942 το Επιμελητήριο ιδρύει τα πρώτα παιδικά συσσίτια σε δυο εστίες, στον Συνοικισμό Αμπελοκήπων και στη διασταύρωση των οδών Φιλίππου και Αγίας Σοφίας με 500 παιδιά η κάθε μία. Ασφαλώς πολλά από τα 1000 αυτά παιδιά κρατήθηκαν στη ζωή χάρη στα συσσίτια του Επιμελητηρίου, κάτι που διηγούνταν τις επόμενες δεκαετίες στα παιδιά και στα εγγόνια τους. Την ίδια εποχή οι υπάλληλοι του ΕΒΕΘ διεκτραγωδούν την οικονομική τους κατάσταση και επικαλούνται το ενδιαφέρον του Επιμελητηρίου, ενώ οι Εμποροϋπάλληλοι ζητούν συσσίτια εις είδος και χορήγηση τροφίμων και καύσιμου ύλης στις οικογένειες τους. Τα δύο αιτήματα θα τα αντιμετωπίσει θετικά το ΕΒΕΘ λίγο αργότερα.