Δυναμικά έχουν αποφασίσει να κινηθούν οι επιχειρήσεις της Θράκης προκειμένου να διεκδικήσουν από το ελληνικό κράτος οφειλές πολλών δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ, που καθυστερούν από το 2010 και σε μια περίοδο περιορισμένης ρευστότητας στην ελληνική οικονομία έχουν αφήσει βαθύ αποτύπωμα στην αποβιομηχάνιση της περιοχής.
Πρόκειται για τα κονδύλια του περίφημου 12% του εργοδοτικού κόστους, ποσοστό με το οποίο το ελληνικό δημόσιο είχε αναλάβει από το 2009 να στηρίξει παραγωγικές επιχειρήσεις σε παραμεθόριες περιοχές, με βασική αιτιολογία το υψηλό μεταφορικό κόστος. To 2016 η τότε κυβέρνηση ακύρωσε τις υπουργικές αποφάσεις που ενεργοποιούσαν τη σχετική νομοθεσία, χωρίς να ρυθμίσει τις οφειλές.
Διότι από το 2010, όταν η κρίση οδήγησε το ελληνικό κράτος στα όρια της χρεοκοπίας, η συγκεκριμένη υποχρέωση σταμάτησε να εξυπηρετείται. Κανείς, δηλαδή, δεν ακύρωσε τη διαδικασία ανάμεσα στο 2010 και στο 2016, με αποτέλεσμα το ποσό όχι μόνο να μεγαλώνει, αλλά να εγγράφεται στους ισολογισμούς των επιχειρήσεων και να φορολογείται ως έσοδο, αφού αυτός ήταν ο μοναδικός τρόπος για να κατοχυρώσουν τη διεκδίκησή του.
Αυτή η κατάσταση έχει ως αποτέλεσμα τη συσσώρευση υποχρεώσεων που υπολογίζονται σε 250 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων εκτιμάται ότι μόνο 80 – 100 εκατ. ευρώ μπορούν να διεκδικηθούν στην πράξη, επειδή οι επιχειρήσεις που τα δικαιούνται έχουν προσφύγει στα αρμόδια δικαστήρια.
Μετά από χρόνια οι αποφάσεις έχουν αρχίσει να εκδίδονται και να δικαιώνουν -τουλάχιστον σε πρώτο βαθμό- τις επιχειρήσεις, αν και όλοι αναγνωρίζουν ότι η διευθέτηση του θέματος δεν μπορεί παρά να είναι πολιτική. Η αλήθεια είναι ότι το ηθικό των εμπλεκομένων έχει αναθαρρήσει από την εξέλιξη του θέματος του ΦΠΑ στην υπόθεση χρεοκοπίας και κουρέματος πιστωτών των σούπερ μάρκετ «Μαρινόπουλος».
Ενώ η προηγούμενη κυβέρνηση είχε αρνηθεί την επιστροφή του 50% του ΦΠΑ -δηλαδή του ποσοστού του επίσημου κουρέματος των τιμολογίων που είχαν ήδη εκδώσει οι προμηθευτές του Μαρινόπουλου- πριν από λίγους μήνες το ζήτημα διευθετήθηκε, με βάση την απλή λογική.
Ήδη την προηγούμενη Παρασκευή το θέμα του «12%» συζητήθηκε στο πλαίσιο συνάντησης εργασίας που πραγματοποιήθηκε στα γραφεία της βιομηχανίας ξύλου AKRITAS στην Αλεξανδρούπολη, με πρωτοβουλία των επιχειρήσεων της περιοχής. Η συνάντηση είχε θέμα τον καθορισμό χάρτη δράσης «Θράκη 2020» για τη βιομηχανική ανάπτυξη, αλλά το θέμα των κρατικών οφειλών αναδείχθηκε σε κυρίαρχο, ενώ έγινε συζήτηση και για τα δάνεια με εγγύηση του ελληνικού δημοσίου, μία ακόμη «πονεμένη ιστορία’ για πολλές επιχειρήσεις της Θράκης.
Ποιοι συμμετείχαν
Στη σύσκεψη συμμετείχαν ο υφυπουργός Εσωτερικών (Μακεδονίας – Θράκης) Θεόδωρος Καράογλου και οι βουλευτές της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας Δ. Καιρίδης, Σ. Κελέτσης και Ευρ. Στυλιανίδης. Εκ μέρους διαφόρων φορέων ήταν παρόντες οι Δελίδης, (Εκ μέρους του Περιφερειάρχη Αν. Μακεδονία Θράκης κ Χ. Μέτιου), Δ. Πέτροβιτς, Αντιπεριφερειάρχης Ν. Έβρου, Κ. Χατζηκωνσταντίνου, Διευθύνων Σύμβουλος ΟΛΑ, Χ. Τοψίδης, Πρόεδρος Επιμελητηρίου Αλεξανδρούπολης, Β. Δαστερίδης, Αντιπρόεδρος ΣΒΕ, Π. Χασάπης, Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος ΣΕΒΕ, Μ. Μποζούδη, Senior Advisor ΣΕΒ, Γ. Μητσός, Senior Advisor ΣΕΒ.
Τις επιχειρήσεις εκπροσώπησαν Λ. Σαράντη (Πρόεδρος και ΔΣ AKRITAS), Ε. Κωνσταντόπουλος, (Γενικός Διευθυντής AKRITAS), Κ. Αυγερινός (Γενικός Διευθυντής ΑΥΓΗ), Τ. Αυγερινός (Διευθυντής Παραγωγής ΑΥΓΗ), Γ. Γούναρης (Οικονομικός Διευθυντής ΒΕΡΓΙΝΑ), Δ. Αμπατζής (Αντιπρόεδρος ΜΥΛΟΙ ΘΡΑΚΗΣ), Γ. Ζαγκλιβερινός (Πρόεδρος και ΔΣ DIAXON), Β. Κατσάνος (Γενικός Διευθυντής LIFE T), Χ. Γκοτσίδης ( Γενικός Διευθυντής LUCHEON MEAT), Χ. Γιορδαμλής (Διευθύνων Σύμβουλος PRISMA ELECTRONICS), Χ. Αργυρόπουλος (Γενικός Διευθυντής SCHUR FLEXIBLES), Ε. Παπαδάκης (Διευθύνων Σύμβουλος YTONG/THRAKON).
Προβλήματα - προοπτικές
Όπως ειπώθηκε στη σύσκεψη της Αλεξανδρούπολης η περιοχή της Θράκης οφείλει να αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα για την Ελλάδα. Η οικονομική κρίση των προηγούμενων ετών σε συνδυασμό με τα ενδογενή προβλήματα της παραμεθορίου έχουν δημιουργήσει συνθήκες αποβιομηχανοποίησης και έντονων κοινωνικών ανισορροπιών στην περιοχή, φαινόμενα που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν με βασικά εργαλεία τα κοινοτικά προγράμματα τόσο του υφιστάμενου, όσο -κυρίως- του επόμενου ΕΣΠΑ 2021 – 2027.
Στη σύσκεψη ως βασικά προβλήματα της μεταποίησης στην περιοχής κωδικοποιήθηκαν τα ακόλουθα:
Πρώτον, η έλλειψη υποδομών για συνδυασμένες μεταφορές (λιμάνι και σιδηρόδρομος) και επάρκειας οδικών αξόνων. Οι συνέπειες της υφιστάμενης κατ΄στασης αφορούν το αυξημένο και μη ανταγωνιστικό μεταφορικό κόστος, που δυσχεραίνει το μοντέλο λειτουργίας των εταιριών, το μεγάλο περιβαλλοντικό αποτύπωμα και την αδυναμία προσέγγισης εξαγωγικών προορισμών.
Δεύτερον, το υψηλό ενεργειακό κόστος που συνδυάζεται με ιδιαίτερα προβληματικό δίκτυο. Ως αποτέλεσμα υπάρχει αυξημένο και μη ανταγωνιστικό κόστος ενέργειας/λειτουργίας, αλλά πρόσθετη επιβάρυνση από τις συχνές διακοπές / βυθίσεις τάσης και κίνδυνο βραχυκυκλωμάτων.
Τρίτον, το ανεπαρκές πλάνο ψηφιακής αναβάθμισης της περιοχής, που επίσης έχει ως συνέπεια το αυξημένο και μη ανταγωνιστικό κόστος λειτουργίας. Παράλληλα περιορίζει τις δυνατότητες ψηφιακής αναβάθμισης του μοντέλου λειτουργίας των εταιριών.
Τέταρτον, οι περιορισμένες δυνατότητες εξεύρεσης και διατήρησης καταρτισμένου ανθρώπινου δυναμικού, κάτι που έχει ως αυτονόητες συνέπειες το αυξημένο μισθοδοτικό και μη κόστος, την αδυναμία στελέχωσης θέσεων εργασίας, αλλά και την αποδυναμωμένη δεξαμενή στελεχιακού δυναμικού.
Πέμπτον, η αδυναμία ελέγχου συνοριακών και τελωνειακών ροών, κάτι που συνεπάγεται αφενός αθέμιτο ανταγωνισμό για τις επιχειρήσεις και αφετέρου κινδύνους για τους καταναλωτές λόγω μη τήρησης προδιαγραφών.
Τι μπορεί να γίνει
Για την επίλυση αυτών των προβλημάτων προτείνονται δράσις για τη στήριξη της βιομηχανίας και της βελτίωσης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Ιδιαίτερο βάρος δίνουν οι τοπική φορείς στη στήριξη του κόστους λειτουργίας των επιχειρήσεων με τα εξής μέσα:
- Την προώθηση έξυπνων ενεργειακών συστημάτων, δικτύων και εξοπλισμού αποθήκευσης σε τοπικό επίπεδο.
- Τη χρηματοδότηση και παροχή κινήτρων προαγωγής χρήσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
- Την επιδότηση κόστους εργασίας/προώθησης προγραμμάτων απόκτησης νέων δεξιοτήτων εργαζομένων στη βιομηχανία.