Skip to main content

Έρευνα του Reuters: Το διαδίκτυο κυρίαρχο μέσο ενημέρωσης στην Ελλάδα

Τα ευρήματα της ετήσιας έρευνας του Reuters Institute για τη ψηφιακή ενημέρωση στην Ελλάδα, που παρουσιάστηκε στην ΕΣΗΕΜ-Θ.

Το διαδίκτυο αποτελεί το κύριο μέσο αναζήτησης και ανάγνωσης ειδήσεων των Ελλήνων και με μεγάλη διαφορά σε σύγκριση με τα παραδοσιακά, έντυπα και ραδιοτηλεοπτικά μέσα, σύμφωνα με την ετήσια έρευνα του Reuters Institute for the study of Journalism, Oxford University για την ψηφιακή ενημέρωση στην Ελλάδα, η οποία παρουσιάστηκε και σχολιάστηκε σήμερα, στην ΕΣΗΕΜ-Θ.

Όπως προκύπτει από την έρευνα, που διενεργήθηκε σε δείγμα 2.036 χρηστών του διαδικτύου η συντριπτική πλειοψηφία (61%) ενημερώνεται κυρίως από ενημερωτικούς ιστοτόπους(34%) και μέσα  κοινωνικής δικτύωσης (27%). Στην τρίτη θέση βρίσκεται η τηλεόραση ως προτιμώμενη πηγή ειδήσεων(21%). Παρά τη σχετικά υψηλή της θέση στην κατάταξη, η τηλεόραση έχει απωλέσει την πρωτοκαθεδρία της. Το κοινό εμφανίζεται να αγνοεί σε πολύ μεγάλο βαθμό τα έντυπα μέσα και το ραδιόφωνο, καθώς συγκεντρώνουν 5% και 3% αντίστοιχα και καταλαμβάνουν τις τελευταίες θέσεις στη συγκεκριμένη κατηγορία.

Την έρευνα παρουσίασαν οι υπεύθυνοι της έκδοσης αποτελεσμάτων για την Ελλάδα, Νίκος Παναγιώτου και Δήμητρα Δημητρακοπούλου, από το τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ. Σύμφωνα με τα ευρήματα, οι Έλληνες ενδιαφέρονται για τις ειδήσεις σε σημαντικό βαθμό, καθώς το 66% δηλώνουν πολύ μεγάλο ή μεγάλο ενδιαφέρον για αυτές.  Ένας  στους τρεις εμφανίζεται ουδέτερος προς  την  επικαιρότητα, ενώ είναι αμελητέο το ποσοστό εκείνων που δεν εκφράζουν κανένα ενδιαφέρον για τις ειδήσεις.

Το υψηλό ενδιαφέρον για την επικαιρότητα συνδυάζεται με τακτική συχνότητα στην αναζήτηση ειδήσεων. Πάνω από τους μισούς συμμετέχοντες (56%) διαβάζουν ειδήσεις αρκετές φορές μέσα στην ημέρα, χρησιμοποιώντας τόσο παραδοσιακά όσο και νέα μέσα. Μικρότερη είναι η έκθεση στις ειδήσεις για το 30% των συμμετεχόντων, οι οποίοι ενημερώνονται μία φορά την ημέρα, συχνότητα όμως η οποία επιβεβαιώνει την καθημερινή πρόσβαση των Ελλήνων χρηστών σε οποιαδήποτε μορφή είδησης μέσα σε ένα 24ωρο. H Ελλάδα εμφανίζεται ανάμεσα στις πρώτες θέσεις σε 26 χώρες από όλο τον κόσμο, που καλύπτει η ετήσια έρευνα του Reuters Institute, ως προς τη χρήση του διαδικτύου: 93%  των συμμετεχόντων στην έρευνα μπαίνουν στο διαδίκτυο για επαγγελματικούς, προσωπικούς ή ψυχαγωγικούς λόγους μέσα από οποιαδήποτε ηλεκτρονική συσκευή(υπολογιστής, φορητός υπολογιστής, tablet ή κινητό τηλέφωνο).     

Σύμφωνα με τα ευρήματα 55% των χρηστών καταφεύγει στα Μέσα κοινωνικής δικτύωσης όταν αναζητά ενημέρωση στο διαδίκτυο, με κυρίαρχο προορισμό το facebook (68%). Σε  μικρότερα ποσοστά οι χρήστες επιλέγουν να έχουν απευθείας πρόσβαση μέσω συγκεκριμένης εφαρμογής σε έναν ή περισσότερους ειδησεογραφικούς ιστοτόπους(44%) ή χρησιμοποιούν μηχανές αναζήτησης για να εντοπίσουν το όνομα ενός συγκεκριμένου ιστοτόπου (41%) ή μια συγκεκριμένη είδηση(33%). Περίπου ένας στους δύο κοινοποιεί σε Μέσα κοινωνικής δικτύωσης τις ειδήσεις που διαβάζει και τις συζητά με πρόσωπα του περιβάλλοντός του. Οι Έλληνες χρήστες είναι με αυτήν την έννοια ενεργοί καταναλωτές προϊόντων ενημέρωσης σε ποσοστό 73% (έναντι 66% στις ΗΠΑ).

Πολύ χαμηλή εμπιστοσύνη στις ειδήσεις και τους δημοσιογράφους

Ωστόσο, μόλις 20% των Ελλήνων χρηστών εμπιστεύονται τις ειδήσεις που διαβάζουν(έναντι 65% των χρηστών στη Φινλανδία, του υψηλότερου ποσοστού που κατέγραψε η έρευνα) και μόλις 11% εμπιστεύονται τους δημοσιογράφους (51% στη Φινλανδία).

Είναι αξιοσημείωτο ότι τα επίπεδα εμπιστοσύνης στις ειδήσεις στην Ελλάδα είναι χαμηλά για όλο το φάσμα των ηλικιακών ομάδων. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία (44+) δείχνουν περισσότερη εμπιστοσύνη προς το ειδησεογραφικό περιεχόμενο των ΜΜΕ από ό,τι οι μικρότερες ηλικίες, αν και τα δικά τους ποσοστά είναι αρκετά χαμηλά). Αντίθετα στις μικρότερες ηλικίες(18-34) η εμπιστοσύνη προς τις ειδήσεις δεν ξεπερνά το 20%.

Το εύρημα αυτό συνδέεται με το αντίστοιχο φαινόμενο της κρίσης εμπιστοσύνης προς όλους τους θεσμούς. Η έλλειψη εμπιστοσύνης στις ειδήσεις είναι πολύ χαμηλή στο δείγμα ανεξαρτήτως πολιτικού  προσανατολισμού, επιπέδου εκπαίδευσης, εισοδήματος ή και φύλου, γεγονός που σύμφωνα με τους ερευνητές, καταδεικνύει το βάθος της κρίσης των ΜΜΕ που διατρέχει κάθετα την ελληνική κοινωνία και επηρεάζει τη στάση της προς αυτά και τους δημοσιογράφους. Τα χαμηλά ποσοστά εμπιστοσύνης που παρατηρούνται ιδιαίτερα στις νέες ηλικίες είναι εύρημα με σημαντικές μελλοντικές κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές προεκτάσεις ειδικά για τα παραδοσιακά ΜΜΕ.

Ενδιαφέρον για τοπικές ειδήσεις

Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον των χρηστών συγκεντρώνουν οι τοπικές ειδήσεις, οι ειδήσεις σχετικά με την υγεία και την εκπαίδευση αλλά και οι ειδήσεις για την επιστήμη και την τεχνολογία. Αντίθετα, συγκριτικά με άλλες χώρες, οι Έλληνες δηλώνουν πως δεν ενδιαφέρονται για ειδήσεις lifestyle.  

Παράλληλα, μόλις 7% των Ελλήνων χρηστών είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν για να έχουν πρόσβαση σε ειδησεογραφικό περιεχόμενο.

Μέσω κινητού ενημερώνονται οι νέοι

Το έξυπνο κινητό τηλέφωνο είναι το κυρίαρχο μέσο για την πρόσβαση σε διαδικτυακό περιεχόμενο ενημέρωσης για την πλειοψηφία των ερωτώμενων νέων ηλικίας 18-24 ετών(74%). Η χρήση του κινητού τηλεφώνου προσπερνά ακόμη και τη χρήση Η/Υ για τους νέους(61%) που είναι χαρακτηριστικό της ολοένα και αυξανόμενης εξατομικευμένης χρήσης και πρόσβασης στην ενημέρωση και πληροφόρηση. Επιπλέον,τo 83% των νέων χρησιμοποιεί πάνω από μία συσκευή για ενημέρωση.

Το επόμενο βήμα, για το οποίο η ΕΣΗΕΜ-Θ και το τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ θα συνεργαστούν, είναι η αξιοποίηση των ευρημάτων και της συζήτησης που αναπτύσσεται γύρω από αυτά, ώστε να καταρτιστεί στρατηγική για την βελτίωση των όρων παραγωγής ενημέρωσης, με τη συμμετοχή και των ίδιων των Μέσων.