Με ερώτηση προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας που κατέθεσαν σήμερα εννέα βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, με πρωτοβουλία του Τομεάρχη Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ Β΄ Θεσσαλονίκης, Σωκράτη Φάμελλου, επισημαίνουν τη μη ορθή λειτουργία του ΧΥΤΑ Μαυροράχης, η οποία έχει ως αποτέλεσμα την περιβαλλοντική υποβάθμιση της περιοχής.
Σύμφωνα με τους βουλευτές, ο ΧΥΤΑ Μαυροράχης αποτελεί ένα έργο κοινής ωφέλειας και επειδή είναι ο μοναδικός ΧΥΤΑ της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης, δέχεται όλα τα απορρίμματα των Δήμων που υπάγονται σε αυτή, ενώ συχνά εξυπηρετεί και γειτονικούς ΟΤΑ. Συχνά τα προηγούμενα χρόνια παρουσιάζονταν προβλήματα στη λειτουργία του, τα οποία οδήγησαν σε ελέγχους, επιβολή προστίμων και στην υπογραφή σχεδίου συμμόρφωσης με πρόβλεψη διορθωτικών έργων.
«Σήμερα, έχουν κατατεθεί νέες καταγγελίες από φορείς της περιοχής που διαμαρτύρονται για την περιβαλλοντική υποβάθμιση της περιοχής τους εξαιτίας της μη ορθής λειτουργίας του ΧΥΤΑ Μαυροράχης. Οι καταγγελίες συνοδεύονται από φωτογραφικό υλικό με λύματα/στραγγίδια σκούρου χρωματισμού στον αποδέκτη/ρέμα απορροής», τονίζουν.
«Η σημερινή εικόνα του ΧΥΤΑ αποδεικνύει ότι δεν έγινε ορθή υλοποίηση του σχεδίου συμμόρφωσης από τον ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας και επιπλέον ότι οι ενέργειες του από το 2016 εγκεκριμένου Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) δεν προχώρησαν ώστε να μειωθεί δραστικά ο όγκος των απορριμμάτων που οδηγούνται στον ΧΥΤΑ Μαυροράχης», προσθέτουν.
Οι βουλευτές επισημαίνουν ότι εκτός από τη χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ, με 3,7 εκατομμύρια ευρώ, των μελετών για τα νέα σύγχρονα έργα απορριμμάτων που θα στηρίξουν τη διαλογή στην πηγή, κάτι που αποτέλεσε πρωτοβουλία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, δεν υπήρξε καμία αλλαγή και αναβάθμιση της διαχείρισης απορριμμάτων στο νομό Θεσσαλονίκης και στον ΧΥΤΑ Μαυροραχης. Αντίθετα υπάρχουν καταγγελίες για υποβάθμιση και προβλήματα στη λειτουργία του.
Με βάση τα παραπάνω δεδομένα ερωτάται ο κ. Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας:
1. Σε ποιο στάδιο βρίσκονται τα διορθωτικά έργα που προβλέπονται στο σχέδιο συμμόρφωσης του ΧΥΤΑ Μαυροράχης, τα όποια θα έπρεπε να έχουν περατωθεί, βάσει του χρονοδιαγράμματος που αναφέρεται στο σχέδιο και υπογράφηκε από τον ΦοΔΣΑ;
2. Με δεδομένο το έντονο πρόβλημα με την επεξεργασία των διασταλλαζόντων του ΧΥΤΑ και την ρύπανση που προκαλεί στον περιβάλλοντα χώρο, για ποιο λόγο ο ΦοΔΣΑ αποφασίζει να μεταφέρει επιπλέον στραγγίσματα στον ΧΥΤΑ Μαυροράχης;
3. Σε ποιες ενέργειες έχει προβεί ο ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας ώστε να υλοποιήσει τον ΠΕΣΔΑ, εκτός των χρηματοδοτήσεων για την εκπόνηση των μελετών για τις 2 ΜΕΑ και τις 7 ΜΕΒΑ και με δεδομένο το μεγάλο αποθεματικό που διαθέτει, με στόχο τη δραστική μείωση των απορριμμάτων που μεταφέρονται στον ΧΥΤΑ, αλλά και την επίτευξη των στόχων ανακύκλωσης;
4. Έχουν γίνει έλεγχοι στο ΧΥΤΑ και τις απορροές από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας αλλά και του ΥΠΕΝ μετά τις νέες καταγγελίες των κατοίκων; Αν ναι ποια τα ευρήματα τους;
5. Σε ποιες ενέργειες πρόκειται να προβεί το Υπουργείο με βάση τα ανωτέρω ώστε να εξασφαλιστεί η ορθή κατά την ΑΕΠΟ λειτουργία του ΧΥΤΑ αλλά και η μείωση της ποσότητας και της βλαπτικότητας των διατιθέμενων απορριμμάτων στον ΧΥΤΑ;
6. Ποιοι άλλοι έλεγχοι έχουν γίνει σε ρυπογόνες δραστηριότητες του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα που απορρίπτουν επεξεργασμένα ή μη λύματα στο ρέμα του Μπογδάνα που καταλήγει στη λίμνη Κορώνεια;
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της Ερώτησης
Προς τον κ. Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας
ΘΕΜΑ: «Κακή λειτουργία ΧΥΤΑ Μαυροράχης»
Ο ΧΥΤΑ Μαυροράχης είναι έργο κοινής ωφελείας και ο μοναδικός ΧΥΤΑ της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης με αποτέλεσμα να δέχεται όλα τα απορρίμματα των Δήμων που υπάγονται σε αυτή, ενώ συχνά εξυπηρετεί και γειτονικούς ΟΤΑ, σε παραβίαση του ΠΕΣΔΑ ΠΚΜ που προβλέπει την λειτουργία αντίστοιχης μονάδας Νοτιοανατολικά. Ο ΧΥΤΑ Μαυροράχης περιλαμβάνει τέσσερις κυψέλες εναπόθεσης αστικών απορριμμάτων και τα συνοδά έργα αυτών.
Αρχικά είχαν κατασκευασθεί και είχαν τεθεί σε λειτουργία οι δύο από τις τέσσερις κυψέλες, καθώς και η μονάδα επεξεργασίας των υγρών αποβλήτων. Σύμφωνα με την απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ), η λειτουργία της μονάδας πρέπει να εξασφαλίζει την διάθεση των επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων σε κατάλληλη ποιότητα με βάση τα χαρακτηριστικά του αποδέκτη αλλά και για άρδευση στους υπόλοιπους ελεύθερους χώρους του ΧΥΤΑ.
Στις 4/11/2019 ο Περιβαλλοντικός Σύλλογος Ασσήρου «Φίλοι της Γης» κατέθεσε καταγγελία προς όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες (ΥΠΕΝ, Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, Φορέας Διαχείρισης Κορώνειας) με την οποία διαμαρτύρεται για την περιβαλλοντική υποβάθμιση της περιοχής τους λόγω κακής λειτουργίας του ΧΥΤΑ Μαυροράχης, καταγγελία που συνοδεύεται από φωτογραφικό υλικό με λύματα/στραγγίδια σκούρου χρωματισμού στον αποδέκτη/ρέμα απορροής.
Η καταγγελία αυτή έρχεται να προστεθεί σε παλιότερες καταγγελίες αλλά και σε δικαστικές καταδίκες, που υποχρέωσαν τον ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας σε υπογραφή σχεδίου συμμόρφωσης για την πραγματοποίηση των απαραίτητων διορθωτικών έργων. Παρόλα αυτά η κατάσταση του ΧΥΤΑ παραμένει άσχημη και οι καταγγελίες συνεχίζονται.
Είχαν προηγηθεί έλεγχοι από τις αρμόδιες υπηρεσίες, από τους οποίους διαπιστώθηκαν προβλήματα από το 2012 και μετά κατά τη λειτουργία του ΧΥΤΑ. Δυστυχώς η κακή λειτουργία των πρώτων χρόνων του ΧΥΤΑ, με υπερβάσεις στο όγκο των απορριμμάτων και ανακυκλοφορία μεγάλης ποσότητας διασταλλαζόντων στο απορριμματογενές σώμα του ΧΥΤΑ, είχε σαν συνέπεια φθορές και σε μερικές περιπτώσεις ολική καταστροφή των σωληνώσεων για την συλλογή του βιοαερίου αλλά και σε διαρροές διασταλαζόντων από το σώμα των κυττάρων του ΧΥΤΑ. Αυτά τα λάθη της πρώτης περιόδου οδήγησαν σε σοβαρά και δυσεπίλυτα προβλήματα στη διαχείριση των στραγγιδίων του ΧΥΤΑ, που χρειάστηκαν πολύ χρόνο για να διορθωθούν.
Όμως παρά την παρέλευση ικανού χρόνου από την υπογραφή του σχεδίου συμμόρφωσης και σύμφωνα με μαρτυρίες των κατοίκων της περιοχής η δυσοσμία από τον ΧΥΤΑ είναι καθημερινή και αποπνικτική, υποβαθμίζοντας την ποιότητα ζωής τους. Τα χαρακτηριστικά των απορροών από τον ΧΥΤΑ βεβαιώνουν ότι η επεξεργασία διασταλαζόντων δεν λειτουργεί με επάρκεια και δεν επεξεργάζεται ως οφείλει τα διασταλλάζοντα.
Την ίδια στιγμή ο ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας έχει αποφασίσει την μεταφορά επιπλέον στραγγισμάτων στον ΧΥΤΑ Μαυροράχης. Πιο συγκεκριμένα έχει αποφασιστεί η μεταφορά στραγγισμάτων από τον ΣΜΑ Βορειοδυτικού Πολεοδομικού Συγκροτήματος Νομού Θεσσαλονίκης στη Μονάδα Επεξεργασίας Στραγγισμάτων του ΧΥΤΑ Μαυροράχης (3.000 tn/έτος) και από το Περιβαλλοντικό Πάρκο Δερβενίου στην Μονάδα Επεξεργασίας Στραγγισμάτων του ΧΥΤΑ Μαυροράχης (10.000 tn/έτος).
Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τον ΠΕΣΔΑ Κεντρικής Μακεδονίας που εγκρίθηκε στον Δεκέμβριο 2016, προβλέπονταν μία σειρά έργων που θα μειώνανε δραστικά τον όγκο των απορριμμάτων που οδηγούνται στον ΧΥΤΑ Μαυροράχης για τα οποία όμως ο ΦΟΔΣΑ έκανε ελάχιστες ενέργειες.
Για το λόγο αυτό εγκρίθηκε χρηματοδότηση για τις μελέτες για τις Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων Δυτικού και Ανατολικού Τομέα, καθώς και των 7 Μονάδων Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων από τη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Κανένα άλλο έργο δεν έχει ωριμάσει εν τω μεταξύ και δεν λειτουργεί για την Ενότητα Θεσσαλονίκης και ακόμα και η εξαγγελία για παροχή υπηρεσιών επεξεργασίας βιοαποβλήτων στη Μαυροράχη από 1/1/2019 για να καλύψει τη διαχείριση του καφέ κάδου των ΟΤΑ, δεν έχει γίνει πράξη. Επιπλέον δεν έχει γίνει καμία ενέργεια ενθάρρυνσης και καθοδήγησης των ΟΤΑ η οποία είναι υποχρεωτική από το νομοθετικό πλαίσιο από το 2018, ώστε να προχωρήσει η χωριστή συλλογή του οργανικού κλάσματος των απορριμμάτων.
Στην ίδια κατεύθυνση δεν έχει ακόμα προετοιμαστεί, ως όφειλε και όπως προβλέπεται νομοθετικά, η νέα τιμολογιακή πολιτική για την δημιουργία κινήτρων για την ανακύκλωση, με αποτέλεσμα να μην μειώνεται η ποσότητα των διατιθέμενων στερεών αποβλήτων στο ΧΥΤΑ Μαυροράχης αλλά και να μην μειώνεται το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα.
Τέλος, η περιβαλλοντική υποβάθμιση της περιοχής ενισχύεται από την απόρριψη, επεξεργασμένων ή μη, λυμάτων και από λοιπές δραστηριότητες του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα στο ρέμα του Μπογδάνα το οποίο καταλήγει στη λίμνη Κορώνεια.
Κατόπιν των παραπάνω ερωτάται ο κ. Υπουργός:
1. Σε ποιο στάδιο βρίσκονται τα διορθωτικά έργα που προβλέπονται στο σχέδιο συμμόρφωσης του ΧΥΤΑ Μαυροράχης, τα όποια θα έπρεπε να έχουν περατωθεί, βάσει του χρονοδιαγράμματος που αναφέρεται στο σχέδιο και υπογράφηκε από τον ΦοΔΣΑ;
2. Με δεδομένο το έντονο πρόβλημα με την επεξεργασία των διασταλλαζόντων του ΧΥΤΑ και την ρύπανση που προκαλεί στον περιβάλλοντα χώρο, για ποιο λόγο ο ΦοΔΣΑ αποφασίζει να μεταφέρει επιπλέον στραγγίσματα στον ΧΥΤΑ Μαυροράχης;
3. Σε ποιες ενέργειες έχει προβεί ο ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας ώστε να υλοποιήσει τον ΠΕΣΔΑ, εκτός των χρηματοδοτήσεων για την εκπόνηση των μελετών για τις 2 ΜΕΑ και τις 7 ΜΕΒΑ και με δεδομένο το μεγάλο αποθεματικό που διαθέτει, με στόχο τη δραστική μείωση των απορριμμάτων που μεταφέρονται στον ΧΥΤΑ, αλλά και την επίτευξη των στόχων ανακύκλωσης;
4. Έχουν γίνει έλεγχοι στο ΧΥΤΑ και τις απορροές από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας αλλά και του ΥΠΕΝ μετά τις νέες καταγγελίες των κατοίκων; Αν ναι ποια τα ευρήματα τους;
5. Σε ποιες ενέργειες πρόκειται να προβεί το Υπουργείο με βάση τα ανωτέρω ώστε να εξασφαλιστεί η ορθή κατά την ΑΕΠΟ λειτουργία του ΧΥΤΑ αλλά και η μείωση της ποσότητας και της βλαπτικότητας των διατιθέμενων απορριμμάτων στον ΧΥΤΑ;
6. Ποιοι άλλοι έλεγχοι έχουν γίνει σε ρυπογόνες δραστηριότητες του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα που απορρίπτουν επεξεργασμένα ή μη λύματα στο ρέμα του Μπογδάνα που καταλήγει στη λίμνη Κορώνεια;
Οι Ερωτώντες Βουλευτές
Φάμελλος Σωκράτης
Βέττα Καλλιόπη
Γιαννούλης Χρήστος
Μάλαμα Κυριακή
Μαμουλάκης Χαράλαμπος (Χάρης)
Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος
Νοτοπούλου Κατερίνα
Πούλου Γιώτα
Τριανταφυλλίδης Αλέξανδρος