Έγκυες γυναίκες, βρέφη και ζευγάρια που προσπαθούν να γίνουν γονείς ήταν από τις πρώτες ομάδες στις οποίες η επιστημονική κοινότητα έστρεψε με προσοχή και με ανησυχία το βλέμμα της τον Μάρτιο, όταν η πανδημία του κορωνοϊού άγγιζε την Ελλάδα. Τότε, ελάχιστες ήταν οι γνώσεις και μεγάλη η αγωνία για τις ενδεχόμενες επιπτώσεις που μπορεί να είχε ο νέος ιός στις εν λόγω ομάδες. Ενδεικτικό της κατάστασης ήταν το γεγονός ότι στα μέσα Μαρτίου, οι κλινικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής έλαβαν την Οδηγία να ακυρώσουν κάθε εμβρυομεταφορά. Η απαγόρευση αυτή μάλιστα διήρκησε για δύο μήνες, μέχρι και τα μέσα Μαΐου. Παρότι δεν έχουν περάσει πολλοί μήνες από τότε, σήμερα, με την εμπειρία του πρώτου κύματος της πανδημίας, η ανησυχία για τις ομάδες αυτές έχει δώσει τη σκυτάλη της στην προσοχή και τη συγκρατημένη αισιοδοξία.
«Τότε ήταν πραγματικά αχαρτογράφητα νερά. Τώρα έχουμε τη γνώση ότι είναι σχετικά ασφαλείς οι εγκυμοσύνες και ότι ακόμα και μητέρα, θετική στον COVID-19, σπάνια θα γεννήσει ένα παιδί, θετικό στον κορωνοϊό. Ωστόσο, δεν γνωρίζουμε ακόμη, όλες τις μακροπρόθεσμες επιδράσεις. Καθησυχάζει η διαπίστωση ότι τα ωάρια και το σπέρμα δεν φέρουν κορωνοϊό- εκτός αν κάποιος είναι βαριά ασθενής», αναφέρει χαρακτηριστικά μιλώντας στη Voria.gr η Αλεξία Χατζηπαρασίδου, MSc. PMI-RMP, Σύμβουλος Κλινικής Εμβρυολογίας, Διευθύντρια Embryolab Academy & Συνιδρύτρια της Μονάδας Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, Embryolab.
Προσοχή στις κοινωνικές επαφές
Η βασική συμβουλή που δίνει η εμβρυολόγος στα ζευγάρια που είτε σε λίγους μήνες θα γίνουν γονείς, είτε προετοιμάζονται για αυτό, είναι η προσοχή. «Το ζευγάρι που ετοιμάζεται να αποκτήσει παιδί είτε in vitro είτε in vivo πρέπει να είναι πολύ ευαισθητοποιημένο σε σχέση με την κοινωνική του ζωή και τα μέτρα ασφαλείας που πρέπει να τηρεί», επισημαίνει και προσθέτει: «Δεν είναι εύκολο μια γυναίκα που είναι σε εγκυμοσύνη να νοσήσει όταν το ζευγάρι ξέρει ότι κάποιες φαρμακευτικές αγωγές αποκλείονται λόγω της κύησης. Συστήνεται να προσέχουν και οι δύο σύντροφοι και να προφυλάσσουν ο ένας τον άλλο. Δεν γίνεται ο ένας να προφυλάσσεται και ο άλλος να εκτίθεται».
Με βάση τις Οδηγίες της Ανεξάρτητης Αρχής Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής μάλιστα, η κ. Χατζηπαρασίδου υπογραμμίζει πως αν μια γυναίκα βρεθεί θετική στον κορωνοϊό πρέπει να διακόψει τη διαδικασία εμβρυομεταφοράς. Σύμφωνα με τις ίδιες Οδηγίες, είτε πρόκειται για ωοληψία είτε για εμβρυομεταφορά ή ακόμα και για σπερματέγχυση, χρειάζεται απαρέγκλιτα η επίδειξη αρνητικού μοριακού τεστ στον κορωνοϊό που έχει γίνει τις τελευταίες 48 ώρες.
Για τα ζευγάρια που θα θελήσουν να απευθυνθούν σε μια κλινική υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, κάθε ζευγάρι θα χρειαστεί να κάνει τη δική του έρευνα είτε με επίσκεψη στις υποψήφιες μονάδες είτε με διαδικτυακές συναντήσεις, προκειμένου να διαμορφώσουν μια ολοκληρωμένη άποψη πριν εμπιστευτούν μια Ομάδα και μια Μονάδα.
Άλλωστε, πλέον και ο ίδιος ο κρατικός μηχανισμός έχει προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα και τα ζευγάρια που ζητούν κρατική επιχορήγηση για διαδικασίες υποβοηθούμενες αναπαραγωγής, δεν χρειάζεται να επισκεφθούν κάποια υπηρεσία αλλά αρκεί να στείλουν τους φακέλους τους.
Πέραν του ίδιου του ζευγαριού, βέβαια, είναι αυτονόητο ότι και οι κλινικές οφείλουν να ακολουθούν αυστηρά πρωτόκολλα ασφάλειας. Αναφερόμενη συγκεκριμένα στην εμπειρία της Εmbryolab, η κ. Χατζηπαρασίδου περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο η κλινική ανέπτυξε ένα covid task force με ανθρώπους γνώστες του αντικειμένου, που σχεδίασαν και δημιούργησαν μια σειρά από προστατευτικά μέτρα και πρωτόκολλα για τη διαχείριση εμβρύων, τα ζευγάρια αλλά και τους συνεργάτες τους.
Covid Shield
Το Embryolab είναι η πρώτη Μονάδα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής στην Ελλάδα που έλαβε την πιστοποίηση Covid Shield από την TUV Austria. Τα πρωτόκολλα ξεκινούν ήδη από την υποδοχή του ζευγαριού και τη μετακίνησή του μέσα στον χώρο. «Έχουμε δημιουργήσει ένα περιβάλλον ασφαλές για τα ζευγάρια και το προσωπικό μας» επισημαίνει η εμβρυολόγος. Ποια είναι όμως η διαδικασία; Το ζευγάρι φθάνει στην κλινική και το υποδεχόμαστε στην είσοδο του κτιρίου με θερμομέτρηση και απολύμανση χεριών. Η χρήση μάσκας είναι υποχρεωτική καθ' όλη τη διάρκεια παραμονής των ατόμων στους χώρους της Μονάδας. Η είσοδος επιτρέπεται σε περιορισμένο αριθμό ατόμων για λόγους πρόληψης και μεγαλύτερης ασφάλειας. Επισκέπτες που είναι συνοδοί, περιμένουν σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο ενώ και το άλλο μέλος του ζευγαριού μπορεί να περιμένει την ή τον σύντροφό του σε ασφαλή χώρο. Στην αίθουσα αναμονής, τα καθίσματα είναι τοποθετημένα σε απόσταση ασφαλείας, με ενδιάμεσα διαχωριστικά και συνεχή καθαριότητα και απολύμανση επιφανειών. Η κυρία παραλαμβάνει ένα μπίπερ, με την είσοδό της στο χώρο, το οποίο την καλεί διακριτικά όταν είναι η σειρά της να επισκεφθεί τον γιατρό ή να ακολουθήσει μια διαδικασία και ένας συνεργάτης της Embryolab την οδηγεί στον αντίστοιχο χώρο, ο οποίος απολυμαίνεται σχολαστικά μετά από κάθε επίσκεψη.
Embryolab Connect: Η δύναμη του διαδικτύου
Το Embryolab έχει αναπτύξει τη δική του πλατφόρμα τηλεϊατρικής που ονομάζεται Embryolab Connect. Μια πρωτοποριακή ιδιωτική και ασφαλή διαδικτυακή πλατφόρμα σύνδεσης για 2 ή περισσότερους χρήστες, ώστε άμεσα και με ασφάλεια, σε ζωντανή σύνδεση, τα ζευγάρια να μπορούν να συμβουλευτούν τον γιατρό τους, τον εμβρυολόγο, την ψυχολόγο και τη γενετική σύμβουλο.
Και εξετάσεις μέσω κινητού: My Embryolab
My Embryolab, πρόκειται για μια εφαρμογή για κινητά που επιτρέπει στους χρήστες να αποθηκεύουν με ασφάλεια τα αποτελέσματα των ιατρικών και διαγνωστικών εξετάσεων, να επικοινωνούν σε πραγματικό χρόνο με την κλινική, τη μαία και τον γιατρό σχετικά με τη θεραπεία τους, να λαμβάνουν ειδοποιήσεις για τα ραντεβού τους και να έχουν πάντα άμεση πρόσβαση στον ιατρικό τους φάκελο. Η εφαρμογή My Embryolab διατίθεται δωρεάν στο App Store και στο Google Play για ζευγάρια που έχουν ξεκινήσει τη θεραπεία τους στο Embryolab. Έτσι αποφεύγουμε περιττές μετακινήσεις και άσκοπες αναμονές αλλά και πιθανή έκθεση στον ιό. Το μήνυμα των επιστημόνων άλλωστε είναι ξεκάθαρο: Η εποχή επιβάλλει την απομάκρυνσή μας από όποιες αφορμές μπορούν να μας μεταδώσουν τον ιό.
Κλειδί τα αφανή μέτρα και τα συχνά τεστ
Τα παραπάνω μέτρα ωστόσο είναι μόνο αυτά που μπορούν να δουν όσοι επισκέπτονται την Embryolab. Υπάρχουν πολλά «αφανή» μέτρα και πρωτόκολλα τα οποία ακολουθεί η Μονάδα και ελέγχει τακτικά να τηρούνται. Τα έμβρυα κρυοσυντηρούνται σε ειδικά δοχεία όλη αυτή την περίοδο ώστε να είναι πλήρως ασφαλή. Υπάρχουν UV φίλτρα στα συστήματα εξαερισμού, τα οποία απολυμαίνουν τον αέρα στους χώρους της κλινικής ενώ υπάρχει και ένα ειδικό σύστημα απολύμανσης στους χώρους και τις επιφάνειες που χρησιμοποιούνται συχνά, όπως τα χερούλια.
Κατά την είσοδο τους στην Embryolab, οι εργαζόμενοι λαμβάνουν ένα kit με μια μπλε και μια πράσινη χειρουργική μάσκα, ώστε στο μέσο της εργασιακής τους ημέρας να τις αλλάζουν. Τα χρώματα χρησιμεύουν ώστε να υπάρχει και ο έλεγχος της ανανέωσης της μάσκας. Ακόμα, η κλινική κάνει εβδομαδιαία τεστ στα μέλη της τα οποία παραλαμβάνουν δύο φορές την εβδομάδα σχετικά ερωτηματολόγια για τον κορωνοϊό. Αν κάποιο μέλος έχει πάει σε κοινωνική εκδήλωση ή επιστρέφει από άδεια, κάνει και τότε το τεστ και μόνο με την επίδειξη αρνητικού αποτελέσματος, επιστρέφει στα καθήκοντα του.
Τηρούμε τα μέτρα: Οδηγός τα όνειρα, όχι ο φόβος
Παρότι στην αρχή μπορεί να φάνταζαν περίεργα, πλέον όλα αυτά τα μέτρα έχουν μπει στην καθημερινότητα μας και τώρα πια θεωρούνται αυτονόητα. «Η ζωή μας πρέπει να συνεχίζεται. Κάθε εποχή έχει τα δικά της χαρακτηριστικά. Εμείς πρέπει να προσαρμοστούμε σε αυτά και να συνεχίσουμε», τονίζει η κ. Χατζηπαρασίδου, συμπυκνώνοντας σε μια φράση τη φιλοσοφία της κλινικής και των μέτρων και πρωτοκόλλων που ακολουθεί για την προστασία όλων των ανθρώπων της. Το ίδιο συμβουλεύει και τα ζευγάρια που θέλουν να βιώσουν τη μητρότητα και την πατρότητα στη δύσκολη αυτή περίοδο και ίσως διστάζουν ή έχουν δεύτερες σκέψεις: «Δεν επιτρέπεται να βάλουμε στη ζωή μας οδηγό τον φόβο του άγνωστου. Βάζουμε οδηγό τα όνειρά μας και προσπαθούμε να βρούμε τον τρόπο να τα πραγματοποιήσουμε. Όσον αφορά στο θέμα του παιδιού, δεν θα ήθελα να βλέπω φοβισμένες γυναίκες, θα ήθελα να βλέπω γυναίκες που διαχειρίζονται τις δυσκολίες, αναγνωρίζουν τα εμπόδια αλλά συγκεντρώνονται στον προορισμό, δηλαδή τη μητρότητα».