Skip to main content

Τα 12 μέτρα για τη μετάβαση της Δ. Μακεδονίας στη μετα-λιγνιτική εποχή

Τις πτυχές του σχεδίου απολιγνιτοποίησης ανακοίνωσε στην Πτολεμαΐδα ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης.

Επενδύσεις στο χώρο των ΑΠΕ, φορολογικά κίνητρα για την εγκατάσταση επιχειρήσεων στην περιοχή, ειδικά φορολογικά κίνητρα για τους κατοίκους που θα χάσουν την δουλειά τους και ειδικά κίνητρα για όσους θα συνδεθούν με τα δίκτυα του φυσικού αερίου που θα γίνουν στην περιοχή, ανακοίνωσε από την Πτολεμαΐδα ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης κατά τη διάρκεια της ημερίδας που πραγματοποιείται στην Πτολεμαΐδα με θέμα την απολιγνιτοποίηση της περιοχής.

Πιο συγκεκριμένα, ο υπουργός ανέφερε ότι: «με την τεράστια επένδυση στην εγκατάσταση των νέων φωτοβολταικών συστημάτων θα ξεκινήσουν το ταχύτερο όλες οι αναγκαίες χωματουργικές εργασίες και τα συναφή τεχνικά έργα έτσι ώστε εργαζόμενοι που δουλεύουν σήμερα σε υπεργολάβους να μπορέσουν να βρουν δουλειά χωρίς να δημιουργηθεί κενό μετάβασης στην ευρύτερη περιοχή».

Ανακοίνωσε ότι στις 17 Φεβρουαρίου στην Αθήνα «υπογράφεται συμφωνία μεταξύ των ΕΛΠΕ στην οποία το Δημόσιο έχει συμμετοχή, και μιας μεγάλης γερμανικής εταιρείας για την εγκατάσταση στην περιοχή της δυτικής Μακεδονίας ενός μεγάλου φωτοβολταϊκού πάρκου ισχύος 205ΜW».

Ακολουθούν τα 12 μέτρα για τη μεταλιγνιτική εποχή στη Δυτική Μακεδονία, όπως τα παρουσίασε ο υπουργός:

«Πρώτον, η ΔΕΗ σήμερα θα ανακοινώσει την γρήγορη εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών συνολικής ισχύος 2GW στη Δυτική Μακεδονία. Είναι μια τεράστια επένδυση!
 
Προσέξτε όμως, δεν θα επενδυθούν απλώς χρήματα στην εγκατάσταση των φωτοβολταϊκών που ούτως ή άλλως δεν μπορούν να καλύψουν τις χαμένες θέσεις εργασίας. Θα ξεκινήσουν το ταχύτερο όλες οι αναγκαίες χωματουργικές εργασίες και τα συναφή τεχνικά έργα έτσι ώστε εργαζόμενοι που δουλεύουν σήμερα σε υπεργολάβους να μπορέσουν να βρουν δουλειά χωρίς να δημιουργηθεί κενό μετάβασης στην ευρύτερη περιοχή.
 
Παράλληλα, ανακοινώνω σήμερα ότι στις 17 Φεβρουαρίου στην Αθήνα υπογράφεται συμφωνία μεταξύ μιας άλλης εταιρείας στην οποία το Δημόσιο έχει συμμετοχή- τα ΕΛΠΕ- και μιας μεγάλης γερμανικής εταιρείας. Συμφωνία για την εγκατάσταση στην περιοχή σας ενός μεγάλου φωτοβολταϊκού πάρκου ισχύος 205ΜW.
 
Δεύτερον, με βάση τον νόμο 4643/2019 για τη ΔΕΗ έχουμε θέσει τις βάσεις για να προχωρήσει η εθελούσια έξοδος των υπαλλήλων της ΔΕΗ, που θα είναι απολύτως αυτοχρηματοδοτούμενη, που σημαίνει ότι δεν θα υπάρχει επιβάρυνση ούτε για τον προϋπολογισμό ούτε για τα ασφαλιστικά ταμεία. Σε αυτά θα αναφερθεί στη συνέχεια με μεγαλύτερη λεπτομέρεια ο κ. Στάσσης.
 
Τρίτον, η ΔΕΗ θα προχωρήσει με την αναγκαία ταχύτητα την αποκατάσταση των ορυχείων. Δεν είναι μόνο συμβατική υποχρέωση της ΔΕΗ. Είναι κυρίως υποχρέωση απέναντι στο περιβάλλον και τις τοπικές κοινωνίες. Η αποκατάσταση των ορυχείων θα είναι μια δραστηριότητα γέφυρα που θα βοηθήσει επίσης στην άμεση απορρόφηση θέσεων εργασίας. Αυτοί που μέχρι τώρα σκάβουν, τώρα θα σκεπάζουν για την αποκατάσταση, ανοίγοντας τον δρόμο για την αξιοποίηση των εδαφών με νέους τρόπους.
 
Τέταρτον, υπογραμμίζουμε την αυτονόητη απόφασή μας να μην υπάρξει κανένα απολύτως κενό σε σχέση με την τηλεθέρμανση της περιοχής! Δημιουργούμε λοιπόν τις προϋποθέσεις για την θέρμανση των περιοχών με άλλους τρόπους μετά το κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων.
 
Ειδικότερα, προωθούμε τις απαραίτητες αλλαγές στο κανονιστικό πλαίσιο ώστε να μην διακόπτεται η τηλεθέρμανση. Παράλληλα, έχουμε ενθαρρύνει τη ΔΕΔΑ να προσαρμόσει το πρόγραμμά της για την ανάπτυξη των δικτύων φυσικού αερίου στα νέα δεδομένα που δημιουργεί η απολιγνιτοποίηση. Ως αποτέλεσμα, το νέο business plan της εταιρείας δίνει προτεραιότητα στις περιοχές της Φλώρινας, της Κοζάνης και του Αμύνταιου. Το εάν οι πόλεις θα διαλέξουν την τηλεθέρμανση –με κάπως διαφορετικούς όρους βέβαια- ή θα στραφούν στη λύση του φυσικού αερίου είναι μια επιλογή που θα γίνει από τις ίδιες τις τοπικές κοινωνίες, αφού πρώτα τους παρουσιαστεί η σχέση κόστους/οφέλος της κάθε επιλογής.
 
Πέμπτον, προσαρμόζεται ο χωροταξικός σχεδιασμός ούτως ώστε να εξυπηρετηθεί η αναπτυξιακή προοπτική της περιοχής. Ειδικότερα, έχει ήδη επικαιροποιηθεί από τις υπηρεσίες του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας το Περιφερειακό Χωρικό Πλαίσιο της Δυτικής Μακεδονίας λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες της απολιγνιτοποίησης και θα εγκριθεί επισήμως τους αμέσως επόμενους μήνες.  Το σχέδιο αυτό είναι πολύτιμο εργαλείο για την ανάπτυξη καθώς αποσαφηνίζει ποια δραστηριότητα μπορεί να γίνει πού, προβλέποντας χρήσεις ακόμη και για τη ΒΙΠΕ, το Πανεπιστήμιο κλπ.
 
Έκτον, δεν θα υπάρξει καμία αλλαγή σε σχέση με το εκπτωτικό τιμολόγιο της ΔΕΗ (ΠΟΤ) για τις λιγνιτικές περιοχές!  Διότι αποτελεί σημαντική ενίσχυση για τους κατοίκους της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας και του Δήμου Μεγαλόπολης. Οι φήμες που κυκλοφόρησαν ήταν παντελώς ανυπόστατες! 
 
Έβδομον, θα αποδοθεί από τη ΔΕΗ στις λιγνιτικές περιοχές ο πόρος της τάξεως των 130 εκατ. ευρώ! Για 5 ολόκληρα χρόνια δεν αποδιδόταν ο πόρος αυτός στις λιγνιτικές περιοχές! Διότι τα χρήματα που έδωσε ο ΣΥΡΙΖΑ το 2019 αφορούσαν πόρο του 2014!
 
Παράλληλα όμως οφείλω να πω ότι και αυτά τα χρήματα του 2014 δεν έχουν ακόμα απορροφηθεί όλα! Και εδώ θέλω να σημειώσω ιδιαίτερα τις ευθύνες της προηγούμενης διοίκησης της περιφέρειας της Δυτικής Μακεδονίας η οποία δεν έδειξε την αναγκαία ταχύτητα. Δεν αρκεί να αποδίδονται τα χρήματα, πρέπει και να τα απορροφάτε! Η Επιτροπή Κατανομής του εν λόγω πόρου συγκροτήθηκε και συνεδριάζει την Πέμπτη για να ξεμπλοκάρει τα κεφάλαια αυτά. Το μεγάλο στοίχημα εδώ είναι η ταχεία δέσμευσή τους σε project υψηλής προστιθέμενης αξίας για τις λιγνιτικές περιοχές, κάτι που- ας είμαστε ειλικρινείς- δεν ήταν ο κανόνας στο παρελθόν.
 
Όγδοον, οι λιγνιτικές περιοχές θα συνεχίσουν να λαμβάνουν χρηματοδότηση από τους πλειστηριασμούς δικαιωμάτων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέσω του Πράσινου Ταμείου. Υπολογίζουμε ότι στις λιγνιτικές περιοχές αναλογεί από το Πράσινο Ταμείο ένα ποσό γύρω στα 60 εκ. € που αφορούν σε χρήματα του 2018 και του 2019. Και θα γίνουν όλες οι ενέργειες για να αξιοποιηθούν τα κονδύλια αυτά με το βέλτιστο τρόπο!
 
Ένατον, χαιρετίζουμε και στηρίζουμε τα σχέδια που διαμορφώνονται από τον τοπικό ΦΟΔΣΑ και εκείνον της Κεντρικής Μακεδονίας για τη δημιουργία μονάδας παραγωγής ενέργειας από τα απορρίμματα (waste-to-energy). Είναι ακόμη μια πράσινη δράση που σχεδιάζουμε στην Κοζάνη, με σημαντικά οικονομικά οφέλη και νέες θέσεις εργασίας.
 
Δέκατον, το Πανεπιστήμιο της Δυτικής Μακεδονίας θα αποκτήσει ένα διαφορετικό αναπτυξιακό ρόλο στην περιοχή. Μην ξεχνάμε ότι τα πανεπιστήμια του εξωτερικού συνεργάζονται τα ίδια με τις τοπικές επιχειρήσεις. Δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας. Δεν είναι μόνο χώροι μάθησης, είναι τοπικοί πόλοι ανάπτυξης.
 
Βήματα έχουν ήδη γίνει προς αυτή την κατεύθυνση με την επιδότηση από τον TAP των διδάκτρων των 2 μεταπτυχιακών προγραμμάτων στον τομέα της ενέργειας που παρέχει το πανεπιστήμιο. Και είμαι βέβαιος ότι το πανεπιστήμιο, με τη στήριξη του υπουργείου Παιδείας μπορεί να έχει ένα τελείως διαφορετικό ρόλο από αυτό που έχουμε συνηθίσει να έχουν τα πανεπιστήμια στην πατρίδα μας για πολλές δεκαετίες.
 
Ενδέκατο, σε συνεννόηση με το υπουργείο Οικονομικών, μπορώ να σας ανακοινώσω 3 ακόμη πράγματα:
·         Το πρώτο είναι ότι θα ζητήσουμε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να κηρύξει τις λιγνιτικές περιοχές ως ειδικές φορολογικές ζώνες με ειδικά φορολογικά κίνητρα στο πλαίσιο της Δίκαιης Μετάβασης για τη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη.
·         Το δεύτερο είναι ειδικά φορολογικά κίνητρα για τη θέρμανση π.χ. σε σχέση με το φόρο φυσικού αερίου.
·         Και το τρίτο είναι μια ειδική φορολογική μεταχείριση για όσους χάνουν τη δουλειά τους και μέχρι να προσληφθούν σε νέα και να απασχολούνται κανονικά ξανά.
 
Δωδέκατο, ξεκινάει αμέσως η επεξεργασία του νέου αναπτυξιακού προγράμματος των λιγνιτικών περιοχών με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ, από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, εργαλεία όπως το InvestEU (το λεγόμενο Πακέτο Γιούνκερ), εθνικούς και ιδιωτικούς πόρους. Η στήριξη αυτή ανέρχεται όπως ήδη σημείωσα, με βάση εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε ένα ποσό μεταξύ 3,7 και 4,4 δισ. ευρώ. Χρήματα που δεν πρέπει μόνο να απορροφήσουμε αλλά και να αξιοποιήσουμε σωστά.

Ο κ. Χατζηδάκης ενθάρρυνε τα σχέδια της ΔΙΑΔΥΜΑ Δυτικής Μακεδονίας  και του ΦΟΣΔ της Κεντρικής Μακεδονίας για τη δημιουργία μονάδας παραγωγής ενέργειας από τα απορρίμματα. Όπως τόνισε είναι μια πράσινη δράση που σχεδιάζουμε στην Κοζάνη, με σημαντικά οικονομικά οφέλη και νέες θέσεις εργασίας. Τέλος μίλησε με θερμά λόγια για το ρόλο του πανεπιστημίου δυτικής Μακεδονίας και εξέφρασε την βεβαιότητα σημείωσε ότι με τη στήριξη του υπουργείου Παιδείας μπορεί να έχει ένα τελείως διαφορετικό ρόλο από αυτό που έχουμε συνηθίσει να έχουν τα πανεπιστήμια στην πατρίδα μας για πολλές δεκαετίες.

Κλείνοντας την ομιλία του τόνισε ότι περιοχή μπορεί να έχει μέλλον και θα έχει σίγουρα μέλλον και μετά το λιγνίτη και διαβεβαίωσε ότι το μέλλον αυτό θα το χτίσουμε όλοι μαζί καθότι είναι δέσμευση του πρωθυπουργού, της κυβέρνησης και είναι υποχρέωσή μας απέναντι στους πολίτες αυτής της ακριτικής ελληνικής περιφέρειας.

Στην ημερίδα έχουν προσκληθεί και συμμετέχουν η Παγκόσμια Τράπεζα, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, οι οποίες  συνεισφέρουν με πόρους και τεχνογνωσία. Επίσης είναι παρούσα και συμμετέχει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δια της αρμόδιας Επιτρόπου Ελίζας Φερεϊρα και εκπρόσωποι του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης.

Νωρίτερα, στην είσοδο του χώρου όπου πραγματοποιείται η ημερίδα, δημιουργήθηκε ένταση και μικροεπεισόδια όταν εκπρόσωποι φορέων, περιφερειακοί σύμβουλοι και πολίτες που ήταν συγκεντρωμένοι επιχείρησαν να εισέλθουν στο χώρο αλλά εμποδίστηκαν από την αστυνομία που έκανε και χρήση χημικών. Οι δύο βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Καλλιόπη Βέττα από την Κοζάνη και Πέτη Πέρκα από την Φλώρινα εισήλθαν στην αίθουσα και κατήγγειλαν το γεγονός. Τέλος δήλωσαν ότι αποχωρούν από το συνέδριο σε ένδειξη διαμαρτυρίας ο πρόεδρος της ΓΕΝΟΠ, Γιώργος Αδαμίδης, ο επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης στο περιφερειακό συμβούλιο Θόδωρος Καρυπίδης, η περιφερειακή σύμβουλος και επικεφαλής της παράταξης ΕΛΠΙΔΑ Γεωργία Ζεμπιλιάδου και ο πρόεδρος του δικτύου Ενεργειακών δήμων της χώρας, δήμαρχος Φλώρινας Βασίλης Γιαννάκης.