Ήταν αναμενόμενη, ωστόσο προκάλεσε σοκ. Στις 31 Μαρτίου το συμβούλιο του Ιδρύματος, το προεδρείο και η καλλιτεχνική διεύθυνση του Φεστιβάλ Μπαϊρόιτ πήραν την απόφαση να αναβάλουν τη φετινή διοργάνωση για το 2021. “Φυσικά και είμαστε λυπημένοι, επειδή χαιρόμασταν για τη νέα, πολλά υποσχόμενη νέα παραγωγή του κύκλου “Το Δαχτυλίδι του Νιμπελούνγκεν”, σχολίασε την απόφαση η διευθύντρια του Φεστιβάλ Καταρίνα Βάγκνερ. Παραδοσιακά το Φεστιβάλ ξεκινά στις 25 Ιουλίου και οι παραστάσεις διαρκούν μέχρι το τέλος Αυγούστου. “Ελπίζω τουλάχιστον ότι ο κόσμος θα αντιληφθεί ότι σε αυτήν την περίοδο παίρνουμε αποφάσεις με γνώμονα την υγεία” πρόσθεσε η δισέγγονη του Ρίχαρντ Βάγκνερ.
Ανθεκτικό στις κρίσεις το Φεστιβάλ
Για τον κόσμο της σοβαρής μουσικής η ακύρωση των παραστάσεων ισοδυναμεί με σκληρό χτύπημα. Όχι μόνο διότι το ¨προσκύνημα” στον “Πράσινο λόφο” του Μπαϊρόιτ έχει γίνει παράδοση για τις εγχώριες και ξένες διασημότητες ή επειδή η έναρξη του φεστιβάλ αποτελούσε ευκαιρία για την καγκελάριο Μέρκελ να εμφανιστεί επιτέλους με μακριά τουαλέτα και όχι με το συνηθισμένο παντελόνι. Αλλά ούτε επειδή το Φεστιβάλ είναι ένα από τα πιο σημαντικά πολιτιστικά γεγονότα στην Ευρώπη, κυρίως όταν πρόκειται για νέα παραγωγή του κύκλου όπερας “Το Δαχτυλίδι του Νιμπελούνγκεν”.
Με την μετάθεση για του χρόνου έπεσε άλλο ένα πολιτιστικό οχυρό στον αγώνα κατά του κορωνοϊού, ακόμη κι αν πρόκειται για προσωρινό μέτρο. Το Φεστιβάλ Μπαϊρόιτ κατάφερε να ξεπεράσει στο παρελθόν κι άλλες κρίσεις. Το πρότζεκτ που επέλεξε ο ίδιος ο Ρίχαρντ Βάγκνερ για ένα Φεστιβάλ με αποκλειστικά δικά του έργα, ήδη τον πρώτο χρόνο, το 1876, οδηγήθηκε στην χρεοκοπία, αλλά κατάφερε να αναγεννηθεί το 1882. Αλλά και οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι και η μεγάλη ύφεση του 1930 άφησαν το αποτύπωμά τους. Από το 1882 μέχρι το 1944 το Φεστιβάλ ακυρώθηκε 16 φορές.
Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο υπήρξαν κυρίως πολιτικοί λόγοι που το Φεστιβάλ δεν έγινε επί 6 χρόνια. Έπρεπε να βγει και να απελευθερωθεί από την φαιά σκιά του εθνικοσοσιαλιστικού παρελθόντος και τον φιλικό εναγκαλισμό της προέδρου του Φεστιβάλ Βίνιφρεντ Βάγκνερ με τον Αδόλφο Χίτλερ. Και το 1951, ως αναδυόμενο από τη στάχτη του, γεννήθηκε το λεγόμενο νέο Μπαϊρόιτ. Οδήγησε στην σύγχρονη εποχή, που σφραγίζει κάθε χρόνο την εικόνα της Γερμανίας μέχρι σήμερα. Η αναβολή των παραστάσεων για του χρόνου ήταν χωρίς εναλλακτική. Για τους καλλιτέχνες η κατάσταση δεν είναι λιγότερο σοβαρή. Θεωρητικά θα ήταν δυνατόν με αλλαγές στη σκηνοθεσία να εξασφαλιστούν συνθήκες δέουσας απόστασης ανάμεσα στους τραγουδιστές, όχι όμως και ανάμεσα στα μέλη της ορχήστρας και με τον μαέστρο. Η θερμοκρασία στον υπόγειο χώρο κάτω από τη σκηνή, όπου παίζει η ορχήστρα, είναι συνήθως υψηλή, ο αέρας βαρύς, με λίγα λόγια πρόκειται για συνθήκες, που ευνοούν την εξάπλωση του κορωνοϊού.
Για το 2022 η νέα σκηνοθεσία
Η νέα σκηνοθεσία του κεντρικού έργου του Βάγκνερ, της τετραλογίας “Το Δαχτυλίδι του Νιμπελούνγκεν”, είναι πάντα το πιο σημαντικό γεγονός του Φεστιβάλ Μπαϊρόιτ. Γίνεται κάθε έξι με δέκα χρόνια και φέτος θα ήταν η 15η φορά σε ολόκληρη την ιστορία του Φεστιβάλ. Γι’ αυτό και οι φίλοι της όπερας περίμεναν πώς και πώς να δουν δύο νέους καλλιτέχνες, τον Αυστριακό σκηνοθέτη Βάλεντιν Σβαρτς, ηλικίας μόλις 31 χρονών, και τον 39χρονο Φινλανδό μαέστρο Πιετάρι Ινκίνεν. Οι πρόβες είχαν προγραμματιστεί για την 1η Απριλίου. Τώρα οι δύο καλλιτέχνες πρέπει να περιμένουν δύο χρόνια για το ντεμπούτο τους. Γιατί η νέα σκηνοθεσία της τετραλογίας μεταφέρθηκε το 2022. Αλλά γιατί τότε και όχι το 2021, θα αναρωτιούνται ορισμένοι.
“Επειδή εξαρτάται από τις πρόβες μιας σκηνοθεσίας διαστάσεων μαμούθ” εξηγεί η Καταρίνα Βάγκνερ. “Του χρόνου το Δαχτυλίδι του Νιμπελούνγκεν θα ήταν επανάληψη παλαιότερης σκηνοθεσίας που θα σήμαινε ότι οι καλλιτέχνες θα μπορούσαν να έρθουν αργότερα για τις πρόβες. Πολλοί από αυτούς όμως έχουν άλλες υποχρεώσεις για την άνοιξη του 2021, πράγμα που σημαίνει ότι δεν θα μπορούσαν να έρθουν νωρίτερα για τις πρόβες της νέας σκηνοθεσίας. Τις οικονομικές επιπτώσεις από την αναβολή του Φεστιβάλ δεν ήταν ακόμη σε θέση να εκτιμήσουν οι υπεύθυνοι, όπως είπε στη DW, το γραφείο τύπου του Φεστιβάλ. Για την πόλη του Μπαϊρόιτ, που υποδέχεται κάθε καλοκαίρι χιλιάδες φίλους της όπερας και του έργου το Βάγκνερ, θα είναι ασφαλώς μεγάλο οικονομικό πλήγμα.
Αναστασία Μπούτσκο
Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου
Πηγή: Deutsche Welle