Στη χώρα μας συχνά συνειδητοποιούμε ότι «Ελλάδα είναι μόνο η Αθήνα» και δεν μας αρέσει. Γι’ αυτό πολλές φορές υπάρχουν συνθήματα «Ελλάδα δεν είναι μόνο η Αθήνα», που συνοδεύονται από διαμαρτυρίες και αιτήματα, ιδίως από την Θεσσαλονίκη. Αντίστοιχα η Θεσσαλονίκη σε πολλές περιπτώσεις μονοπωλεί το ενδιαφέρον στη Βόρεια Ελλάδα, επισκιάζοντας τις υπόλοιπες πόλεις της περιοχής. Δυστυχώς η χώρα είναι διαρθρωμένη σαν πυραμίδα –με κεφάλι και πόδια- και όχι οριζόντια, αποκεντρωμένα και ισορροπημένα.
Και τώρα που πλησιάζει η εορταστική περίοδος είναι σαφές ότι για τη Θεσσαλονίκη Χριστούγεννα είναι η Αριστοτέλους. Ολόκληρος ο άξονας, από την πλατεία Αριστοτέλους στη θάλασσα, όπου θα στηθεί το χριστουγεννιάτικο δέντρο, μέχρι την πλατεία Δικαστηρίων πάνω από την Εγνατία, μέχρι τις παρυφές της Αρχαίας Αγοράς, όπου θα υπάρχουν μαγαζάκια και παιχνίδια (παγοδρόμιο, καρουζέλ, τρενάκι, ηλεκτρονικά). Με αυτό τον τρόπο ικανοποιείται ένα πάγιο τα τελευταία χρόνια αίτημα των εμπόρων του κέντρου της πόλης για χριστουγεννιάτικο στολισμό, που θα αποτελέσει κίνητρο για αύξηση της επισκεψιμότητας -άρα και των πωλήσεων- στην περιοχή.
Πέρα από την Αριστοτέλους και το υπόλοιπο εμπορικό κέντρο, ο φωτισμός του οποίου ενισχύεται και από τον φωτεινό διάκοσμο των πολυκαταστημάτων, στην περιφέρεια του πολεοδομικού συγκροτήματος δεν προβλέπεται κάποιος ιδιαίτερος στολισμός που θα στηρίξει τις τοπικές αγορές. Τα προηγούμενα χρόνια ο Εμπορικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης είχε «ζωντανέψει» την Τούμπα με το στήσιμο χριστουγεννιάτικου χωριού στην αλάνα του γηπέδου, αλλά μάλλον οι άνθρωποι του Συλλόγου το έχουν… μετανιώσει. Όπως έχουν κατ’ επανάληψη πει ούτε η περιοχή -πέραν των καταστηματαρχών- τους υποδέχθηκε με θέρμη, ούτε ο δήμος Θεσσαλονίκης τους διευκόλυνε, αντίθετα τους δημιούργησε πολλά προβλήματα. Στις υπόλοιπες γειτονιές στα Ανατολικά οι μικροπαρεμβάσεις των δήμων γίνονται περισσότερο από υποχρέωση, παρά με σχέδιο στήριξης των τοπικών αγορών, ενώ κάτι ανάλογο ισχύει και στα δυτικά. Κάποια δέντρα, που και που κάποια φάτνη και μερικές γιρλάντες δεν μπορούν να κάνουν τη διαφορά.
Ίσως αυτό που συμβαίνει να είναι ορθολογικό. Η Θεσσαλονίκη, μια πόλη του ενός εκατομμυρίου και κάτι, που επιπλέον προσελκύει και κάποιες χιλιάδες επισκεπτών από την υπόλοιπη Ελλάδα και το εξωτερικό, ίσως δεν μπορεί να έχει παρά μόνο ένα εμπορικό κέντρο. Αυτό ισχύει στην Ευρώπη, σε αγορές ανάλογου μεγέθους και ανάλογων χαρακτηριστικών. Μόνο που η Θεσσαλονίκη είναι ελληνική πόλη, με δύο εντελώς διαφορετικά χαρακτηριστικά:
Πρώτον, με υπερβολικά πολλές, μικρές εμπορικές επιχειρήσεις, που έχουν δικαίωμα στο όνειρο της επιβίωσης και των Χριστουγέννων. Και όσο πιο έντονο είναι το όνειρο, τόσο πιο επώδυνη η απογοήτευση.
Δεύτερον, η πρόσβαση στο κέντρο της Θεσσαλονίκης είναι διαχρονικά δύσκολη. Και τα τελευταία χρόνια ακόμη γίνεται δυσκολότερη επειδή τα χάλια των αστικών συγκοινωνιών είναι απερίγραπτα, ενώ η κίνηση στους έτσι κι αλλιώς λίγους και μικρούς δρόμους είναι επιβαρυμένη λόγων των έργων κατασκευής του μετρό. Για παράδειγμα, την Κυριακή πριν από τα Χριστούγεννα που η αγορά είναι ανοιχτή και η κίνηση στα μαγαζιά μεγαλύτερη από οποιαδήποτε άλλη ημέρα του χρόνου, η προσέγγιση του κέντρου της Θεσσαλονίκης μοιάζει πολύ με βασανιστήριο και εφιάλτη. Προφανώς αυτή η κατάσταση υπονομεύει την καταναλωτική διάθεση, αλλά ελλείψει ουσιαστικών εναλλακτικών διεξόδων, τελικά το κοντέρ των ταμειακών μηχανών των εμπορικών καταστημάτων καταγράφει θετικό πρόσημο. Το βέβαιον είναι ότι η προβληματική κατάσταση στην πρόσβαση του κέντρου, που -κακά τα ψέματα- θα λυθεί κάποτε μόνο με τη λειτουργία ενός ικανοποιητικού δικτύου του μετρό, πρώτα από τα ανατολικά και στη συνέχεια από τα δυτικά, δεν επιτρέπει και μεγάλη αισιοδοξία για την αύξηση του ρεύματος των επισκεπτών. Διότι τα νέα κυκλοφορούν!
Είναι βέβαιο ότι όποιος ξένος βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη κάποιες ιδιαίτερα επιβαρυμένες ημέρες (ΔΕΘ, γιορτές, μαραθώνιοι, ποδηλατάδες κ.λπ.) και μένει σε κατάλυμα εκτός του σκληρού πυρήνα του κέντρου, δηλαδή δεν μπορεί να μετακινείται με τα πόδια, βιώνει σε απευθείας μετάδοση την ταλαιπωρία, κάτι που τον αποτρέπει να επιστρέψει. Με αυτό το δεδομένο οι χώροι φιλοξενίας -ξενοδοχεία, boutique hotels, ενοικιαζόμενα διαμερίσματα, Airbnb κλπ- που δημιουργούνται ή προγραμματίζονται για τους επόμενους μήνες και χρόνια εντός του εμπορικού κέντρου έχουν πολύ καλές προοπτικές στη Θεσσαλονίκη των σημερινών συνθηκών.