Στην Ελλάδα της ιδιοτυπίας και των υπερβολών συχνά «χάνουμε τη μπάλα», ιδιαίτερα όταν πρόκειται για δημόσιες υποθέσεις.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι υπηρεσίες και οι λειτουργίες του δημοσίου, δηλαδή του κράτους, πεδίο που συχνά επικρατούν αντιφάσεις.
Τη στιγμή που ακόμη και σήμερα λειτουργούν οργανισμοί χωρίς αντικείμενο –είναι αμφίβολο εάν έχει ξεκαθαρίσει ο σχετικός κατάλογος με εκατοντάδες περιπτώσεις, τον οποίο συνέταξε οκτώ χρόνια πριν ο τότε αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Θόδωρος Πάγκαλος- και πληρώνονται διοικήσεις και προσωπικό επίσης χωρίς αντικείμενο, η σημερινή κυβέρνηση συρρικνώνει μέχρις εξαφανίσεως τα Ελληνικά Ταχυδρομεία. Χωρίς αμφιβολία το επόμενο –απόλυτα προβλεπτό- βήμα είναι το επίσημο λουκέτο.
Ένας οργανισμός που πρέπει να λειτουργεί πρωτίστως για λόγους πολιτισμού. Αλλά και για λόγους ουσίας, αφού παντού στην πολιτισμένη και ανεπτυγμένη Ευρώπη τα ταχυδρομεία συμμετέχουν ενεργά στην κοινωνική και οικονομική ζωή. Εάν στην Ελλάδα δεν συμβαίνει αυτό με έντονο τρόπο φταίνε μόνο όσοι κατά καιρούς διαχειρίζονται τα ΕΛΤΑ και οι πολιτικοί τους προϊστάμενοι. Διότι δεν υπάρχει περίπτωση –ακόμη και στην εποχή του ίντερνετ, του e-banking, του facebook και των λοιπών κοινωνικών δικτύων- οι άνθρωποι να μη χρειάζονται τις υπηρεσίες των ταχυδρομείων, τα οποία θα έπρεπε να κινούνται ανταγωνιστικά κατ’ αρχήν στην αγορά των ταχυμεταφορών. Αυτό που πληρώνει τώρα ο θεσμός των ταχυδρομείων στην Ελλάδα –όσοι εξυπηρετούνται και όσοι εργάζονται- είναι τα πολλά χρόνια αδράνειας και ενδεχομένως εφησυχασμού.
Δυστυχώς –ή ευτυχώς- στην εποχή μας τίποτα δεν είναι δεδομένο. Όλα οφείλουν να αποδεικνύουν τη χρησιμότητά τους. Δεν το κάνουν και την πληρώνουν οι αδύναμοι κρίκοι του συστήματος, όπως –για παράδειγμα- το 2013 η ΕΡΤ και τώρα τα ΕΛΤΑ. Ποτέ όσοι διοικούν ένα υπουργείο ή έναν δήμο δεν αισθάνθηκαν την ανάγκη να εξηγήσουν και να αποδείξουν την αναγκαιότητα ή τη χρησιμότητα τους. (Άλλο πράγμα ο απολογισμός, που γίνεται επί μίας ατζέντας που θεωρείται δεδομένη, αν και δεν θα έπρεπε). Κάπως έτσι η Ελλάδα θα καταντήσει να έχει υπουργείο Πολιτισμού, που δεν υπάρχει σχεδόν σε καμία άλλη χώρα του κόσμου, αλλά όχι ταχυδρομικές υπηρεσίες, που στο κάτω κάτω της γραφής –πέραν όλων των άλλων- καλύπτουν βασικές ανάγκες των απομακρυσμένων και απομονωμένων περιοχών, στις οποίες τα ιδιωτικά κούριερ είτε δεν πηγαίνουν, είτε το κάνουν με τόση καθυστέρηση και ταλαιπωρία για τους πελάτες, που είναι σα να μη το κάνουν. Καλά που υπάρχει το δίκτυο των ΚΤΕΛ, για να επικοινωνούν, τουλάχιστον, οι πόλεις μεταξύ τους.
Για τη Θεσσαλονίκη –και την ευρύτερη περιοχή- το κλείσιμο των ταχυδρομικών γραφείων –έστω αρκετών ταχυδρομικών γραφείων- και ο περιορισμός του ωραρίου κάποιων άλλων συνιστά υποβάθμιση της φυσιογνωμίας της πόλης και κάποιων γύρω περιοχών, όπου επίσης τα ΕΛΤΑ βάζουν λουκέτο. Προφανώς οι λόγοι αυτής της εξέλιξης είναι περισσότερο οικονομικοί και λιγότερο οργανωτικοί. Μόνο που στην οικονομική διαχείριση –ας μην τα ξαναλέμε- εκτός από τα έξοδα υπάρχουν και τα έσοδα. Διότι ακόμη και σήμερα υπάρχει αλληλογραφία που διακινείται από τους ταχυδρόμους. Μπορεί να είναι, πλέον, περισσότερο μαζική (λογαριασμοί, ειδοποιήσεις κ.λπ.) και λιγότερο προσωπική (κάρτες, επιστολές, βιβλία και τα σχετικά), αλλά όλοι όσοι βρίσκονται στην αγορά γνωρίζουν καλά ότι ένα δίκτυο έχει δυνατότητες να βγάλει λεφτά. Το κάνουν με επιτυχία τα σούπερ μάρκετ –πέραν των βασικών ειδών που έχουν στα ράφια τους- και τα ΠΡΟ-ΠΟτζίδικα –πέραν των παιχνιδιών του ΟΠΑΠ-, και δεν μπορούν να το κάνουν τα ΕΛΤΑ;
Σε κάθε περίπτωση το ζήτημα των ταχυδρομείων και των υπηρεσιών που προσφέρουν κυριολεκτικά επί αιώνες, είναι θέμα κοινωνικού πολιτισμού. Όπως οι αστικές συγκοινωνίες, που στις κανονικές χώρες και πόλεις συνδέουν τους ανθρώπους – άσχετο που αυτή την περίοδο στη Θεσσαλονίκη ο ΟΑΣΘ συμβάλλει στον εκνευρισμό και στην κακοκεφιά τους, δεν πρόκειται για κανονική κατάσταση. Όπως οι εφημερίδες, που στις ανεπτυγμένες χώρες δεν καταργούνται λόγω του ίντερνετ και του facebook, αλλάζουν και δυναμώνουν με τρόπο που συμβάλλουν στην αναβάθμιση των αναγνωστών τους. Κάτι που δεν ισχύει στη Θεσσαλονίκη.
ΥΓ. Στη χώρα της αρχαιολατρείας, που εννοείται ότι πάντα συνδέεται με προσόδους, πολλοί «κλαίνε» για τα αρχαία, που δεν ακύρωσαν το μετρό της Θεσσαλονίκης, αλλά και για το ναό της Αφροδίτης στην πλατεία Αντιγονιδών. Σχεδόν κανείς δεν ενδιαφέρεται ενεργά για σύγχρονες καταστάσεις που υποχωρούν και καταργούνται, υποβαθμίζοντας το σύγχρονο κοινωνικό περιβάλλον κι την καθημερινότητα των ανθρώπων. Ίσως επειδή στα ΕΛΤΑ, στις αστικές συγκοινωνίες, στις εφημερίδες και αλλού εργάζονται άνθρωποι της διπλανής μας πόρτας. «Ας τρέξουν εκείνοι που έχουν -τρόπον τινά- έννομο συμφέρον», σου λέει ο άλλος.
ΥΓ2. Αν το κράτος δεν μπορεί να διαχειριστεί και να συντηρήσει τα ταχυδρομεία ας τα ιδιωτικοποιήσει με συγκεκριμένους όσους, προϋποθέσεις και κανόνες, όσο είναι καιρός.