Σε φάση εφαρμογής έχει εισέλθει από την αρχή της εβδομάδας η συμφωνία για την αναβάθμιση των 85 μαχητικών αεροσκαφών F – 16 της ελληνικής αεροπορίας. Ήδη τις προηγούμενες ημέρες συναντήθηκαν κατ’ επανάληψη στην Αθήνα παράγοντες από τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις, την αμερικανική κυβέρνηση και την κατασκευάστρια εταιρεία Lockheed Martin προκειμένου να καθορίζουν το χρονοδιάγραμμα των εργασιών. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα 1,528 εκατ. δολ., που θα ολοκληρωθεί το 2026 – 2027. Η ανάπτυξη της αναβαθμισμένης διαμόρφωσης του «νέου» F – 16, δηλαδή ενός πρωτοτύπου, θα ολοκληρωθεί το 2020 και τα πρώτα αεροσκάφη θα ενταχθούν στην ΕΑΒ για την εγκατάσταση των νέων τους συστημάτων στα τέλη εκείνης της χρονιάς.
Το μείζον οικονομικό θέμα της υπόθεσης αφορά στην ελληνική συμμετοχή στο πρόγραμμα και στα οφέλη που θα προκύψουν. Δηλαδή το πόσα από αυτά τα χρήματα θα «επιστρέψουν» ως δουλειές στην Ελλάδα, αφενός μέσα από τα περίφημα αντισταθμιστικά οφέλη και αφετέρου μέσα από υπεργολαβικές αναθέσεις σε ελληνικές επιχειρήσεις. Το ζήτημα συζητήθηκε αρκετά στο πλαίσιο της επίσκεψης πολιτικών προσώπων, αλλά και επιχειρηματιών στο περίπτερο Lockheed Martin στην 83η ΔΕΘ, όπου είχαν εγκατασταθεί δύο προσομοιωτές πιλοτηρίων του F – 16 και του F – 35, κάτι που όπως είναι φυσικό προκάλεσε μεγάλο ενδιαφέρον. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, από την πλευρά της αμερικανικής εταιρείας η εμπλοκή της ΕΑΒ στην εγκατάσταση των Kits αναβάθμισης είναι της τάξεως των 175 εκατ. δολ.
Το υπολειπόμενο κόστος του 1,353 δισ. δολ. Χωρίζεται σε δύο κατηγορίες. Η πρώτη αφορά αυτήν καθαυτήν την αναβάθμιση (ανάπτυξη, επίγειες και πτητικές δοκιμές, πρωτότυπα αεροσκάφη και αγορά όλων των συσκευών και ηλεκτρονικών για τα 85 αεροσκάφη) που ανέρχεται σε 1,003 δισ. δολ. Η δεύτερη κατηγορία αφορά το πακέτο των ανταλλακτικών αρχικής υποστήριξης που είναι απόλυτα αναγκαίο για την ομαλή ένταξη των αεροσκαφών στην Πολεμική Αεροπορία και την πτητική τους διαθεσιμότητα τα πρώτα χρόνια και ανέρχεται σε 350 εκατ. δολ.
Η αμυντική βιομηχανία
Η ελληνική αμυντική βιομηχανία πρόκειται να υλοποιήσει όλες τις φάσεις του προγράμματος στην Ελλάδα –τα 85 αεροσκάφη που θα αναβαθμιστούν δεν θα φύγουν από τη χώρα- πλην της σχεδίασης και προμήθειας των επί μέρους ηλεκτρονικών συσκευών, αλλά και της ανάπτυξης του απαιτούμενου λογισμικού που θα πραγματοποιηθούν στις ΗΠΑ. Όπως υπολογίζει η Lockheed Martin, το 20% του συνόλου των κονδυλίων που θα διατεθούν για την αναβάθμιση –περί τα 300 εκατ. δολ.- θα επιστρέψουν στη χώρα και ειδικότερα στην αμυντική βιομηχανία. Επίσης, από την πώληση των παλαιών συστημάτων που θα αφαιρεθούν από τα 85 αεροσκάφη F-16, που θα αναβαθμιστούν ενδέχεται να εισπραχθούν 80 – 150 εκατ. δολ. Παράλληλα –επισημαίνει η εταιρεία- η χώρα θα ωφεληθεί μέσω των Αντισταθμιστικών Ωφελημάτων, κυρίως από την δυνατότητα ανάπτυξης σύγχρονων τεχνολογιών στην ΕΑΒ και σε αρκετές ιδιωτικές εταιρίες.
Για τη Βόρεια Ελλάδα το ζητούμενο είναι αν υπάρχουν επιχειρήσεις που θα ωφεληθούν. Υπάρχουν, αλλά ο αριθμός τους είναι μικρός. Άλλωστε, η γενικότερος μαρασμός της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας έχει συμπαρασύρει την άλλοτε μεγάλη Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων. Τα 15 τελευταία χρόνια η ΕΛΒΟ ταλαιπωρείται και σήμερα βρίσκεται μεταξύ εκκαθάρισης, πώλησης σε στρατηγικό επενδυτή και τεμαχισμού, ώστε να πωληθούν ευκολότερα τα τιμάρια της. Άλλωστε στη σύγχρονη εποχή οι πόλεμοι διεξάγονται –κερδίζονται ή χάνονται- στον αέρα, ενώ κρίσιμο στοιχεία είναι το τεχνολογικό επίπεδο των οπλικών συστημάτων που χρησιμοποιούνται. Εάν σε αυτό το σκηνικό συνυπολογίσει κανείς ότι το χρεοκοπημένο ελληνικό κράτος προσπαθεί –όπως είναι λογικό- να περικόψει αμυντικές δαπάνες, αντιλαμβάνεται ότι στην παρούσα φάση, αλλά και στο εγγύς μέλλον, δουλειές αμυντικής βιομηχανίας μπορούν να αναμένουν κατά βάσιν επιχειρήσεις που μπορούν να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες της αεροπορίας, συμπεριλαμβανομένων και των εταιριών υψηλής τεχνολογίας.