Τριάντα χρόνια πριν κάποιοι στη Θεσσαλονίκη αντιδρούσαν στην κατασκευή της Περιφερειακής Οδού, επειδή έπρεπε να κοπούν δένδρα. Ορισμένα δένδρα όντως κόπηκαν, αλλά εδώ και πολύ καιρό κανείς δεν μπορεί να φανταστεί την πόλη χωρίς την Περιφερειακή.
Είκοσι χρόνια πριν κάποιοι νοσταλγοί ενός θολού, γενικού κι αόριστου παρελθόντος, δεν ήθελαν να κατεδαφιστεί το παλιό Βασιλικό Θέατρο. Κι ας είχε στατικά προβλήματα. Κι ας μην υπέγραφε κανείς για να μπούνε άνθρωποι, να παίξουν στη σκηνή και να παρακολουθήσουν από την πλατεία. Κι ας υπήρχαν τα κονδύλια για να χτιστεί στη θέση του ένα σύγχρονο θέατρο. Τελικά το βράδυ μιας 14ης Αυγούστου το παλιό κτήριο κατεδαφίστηκε, στο περιθώριο της μεγάλης εξόδου του Δεκαπενταύγουστου και σήμερα η Θεσσαλονίκη διαθέτει τον πιο λειτουργικό θεατρικό χώρο στην Ευρώπη.
Πριν από λίγα χρόνια η υστερία ορισμένων στη Θεσσαλονίκη έβαλε στόχο το μετρό της πόλης, το οποίο όταν ολοκληρωθεί –ή εν πάσει περιπτώσει προχωρήσει αρκετά και λειτουργήσει- είναι βέβαιο ότι θα αλλάξει το ρυθμό του κέντρου της Θεσσαλονίκης. Θα δώσει βαθιές ανάσες. Διευκολύνει τη ζωή και την καθημερινότητα σε ολόκληρο το πολεοδομικό συγκρότημα.
Είναι μάλλον βέβαιο ότι σε μια δεκαετία δεν θα μπορούμε καν να φανταστούμε τη ζωή στη Θεσσαλονίκη χωρίς το μετρό.
Σήμερα ο παραλογισμός ορισμένων παραγόντων της Θεσσαλονίκης, που είναι κολλημένοι είτε στο συμφέρον τους, είτε στον μικρόκοσμό τους έβαλε στο στόχαστρο τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Τα 180 στρέμματα του εκθεσιακού κέντρου, τα οποία θα αναπλαστούν, ώστε αφενός να δημιουργηθούν σύγχρονες υποδομές και αφετέρου να αποτελέσουν λειτουργικό κομμάτι του κέντρου. Σήμερα τα περίπτερα που υπάρχουν συνιστούν πολυτελή εκδοχή παράγκας, ενώ –με εξαίρεση λίγες ημέρες το χρόνο- η ΔΕΘ τα βράδια είναι θεοσκότεινη και αποτελεί ένα αόρατο σύνορο ανάμεσα σε δύο πλευρές της Θεσσαλονίκης, στο κέντρο και στα κεντροανατολικά.
Οι ενστάσεις που ακούγονται αφορούν τρία επίπεδα.
Πρώτον, ότι στη θέση του σημερινού εκθεσιακού κέντρου να δημιουργηθεί μητροπολιτικό πάρκο. Εννοείται με διασφάλιση της λειτουργίας του εκθεσιακού κέντρου. Για κάποιους τα 180 στρέμματα είναι μεγάλη έκταση, ενώ η Θεσσαλονίκη έχει λίγο πράσινο.
Δεύτερον, ότι κάποια από τα περίπτερα –συγκεκριμένα ο 1, το 2 και ένα τρίτο χωρίς αριθμό- θα πρέπει να διατηρηθούν, διότι αποτελούν δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής κληρονομιάς. Το ότι δεν τηρούν εκθεσιακές προδιαγραφές, δεν δείχνει να λαμβάνεται υπόψιν απ’ όσους έχουν ενστάσεις. Ούτε ότι στελέχη της ΔΕΘ – Helexpo έχουν καταδικαστεί στα δικαστήρια, διότι στα συγκεκριμένα περίπτερα δεν μπορούν να εφαρμοστούν τα απαιτούμενα μέτρα πυρασφάλειας ενδιαφέρει τους αντιρρησίες. Ορισμένοι, μάλιστα, από αυτούς κόπτονται και για τα γραφεία διοίκησης, που δεν κτίστηκαν καν με αρχιτεκτονικό σχέδιο, αλλά με το μεράκι και τις εμπνεύσεις των μαστόρων του κατασκευαστικού συνεργείου!
Τρίτον, ότι δεν πρέπει στη ΔΕΘ να δημιουργηθούν ούτε εμπορικό κέντρο, ούτε ξενοδοχείο. Διότι –λέει- θα λειτουργήσουν ανταγωνιστικά τόσο προς την αγορά, όσο και προς τα υφιστάμενα ξενοδοχεία. Λες και καθεμιά από τις υφιστάμενες επιχειρήσεις –εμπορικές, ξενοδοχειακές και άλλες- όταν άνοιξε δεν λειτούργησε ανταγωνιστικά προς όσες ήδη λειτουργούσαν!
Το σκηνικό που δημιουργείται γύρω από την ανάπλαση της ΔΕΘ δικαιώνει υπουργό της κυβέρνησης Σημίτη, ο οποίος στη δεκαετία του 1990 αναφέρθηκε στη ΔΕΘ ως «το κόμπλεξ της Θεσσαλονίκης». Ήταν τότε που η προσπάθεια να αποκρατικοποιηθεί η Helexpo, ώστε να αποκτήσει νέα δυναμική και διεθνή εμβέλεια και να καταστεί περιφερειακό εκθεσιακό κέντρο στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, προσέκρουσε στην άρνηση άλλου Θεσσαλονικού υπουργού να υπογράψει, παρά το ότι από την ιδιωτικοποίηση εξαιρούνταν το ακίνητο, το οποίο παρέμενε στην ιδιοκτησία του δημοσίου. Ένα «κόμπλεξ» ανεξήγητο και εντελώς αδικαιολόγητο στη σύγχρονη εποχή. Διότι η ΔΕΘ - Helexpo σήμερα δεν είναι τίποτε λιγότερο και τίποτε περισσότερο από μια επιχείρηση –ασφαλώς δημοσίου χαρακτήρα και με κοινωνικές ευαισθησίες- που θα πρέπει να δουλέψει παραγωγικά, προκειμένου να προσφέρει στην τοπική και εθνική οικονομία.
Άρα χρειάζεται σύγχρονες εγκαταστάσεις, αλλά και οτιδήποτε που θα αυξήσει την αποδοτικότητα της. Το γεγονός ότι το μετρό θα κάνει στάση στην πύλη της ασφαλώς θα διευκολύνει την πρόσβαση και θα αυξήσει την επισκεψιμότητα του χώρου, ο οποίος θα πρέπει να λειτουργεί όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες την ημέρα, επί 365 ημέρες ετησίως.
Εννοείται ότι κατά τη διάρκεια της μετάβασης στη νέα εποχή η ΔΕΘ – Helexpo οφείλει να τηρεί την πολεοδομική και περιβαλλοντική νομοθεσία, που προφανώς διασφαλίζουν το κοινωνικό συμφέρον. Όλα τα υπόλοιπα –όσα λέγονται, όσα ακούγονται, όσα υπονοούνται- είναι αποτέλεσμα ιδεοληψιών ή συμφερόντων. Δηλαδή εκ του πονηρού, άρα περιττά. Το μόνο που θα καταφέρουν οι αντιδρώντες «στα τυφλά» είναι να καθυστερήσουν κάτι που είναι βέβαιον ότι στο τέλος θα γίνει. Μια καθυστέρηση που θα κοστίσει σε αξία, αλλά και σε ποιότητα αστικού περιβάλλοντος. Ήδη η συγκεκριμένη παρέμβαση άργησε δεκαετίες!
ΥΓ. Ο πολιτισμός είναι μια πολύ σημαντική έννοια στη ζωή κάθε ανθρώπου. Στη καθημερινότητά του, όχι μόνο στα μουσεία και στα μνημεία. Υπ’ αυτή την έννοια ότι προάγει τη σημερινή καθημερινότητα στη Θεσσαλονίκη, ότι διευκολύνει και ότι ελαφραίνει και ότι ομορφαίνει τη ζωή των ανθρώπων αξίζει να προχωρήσει.