Η Ελλάδα -πέραν όλων των άλλων- είναι και χώρα καθυστερήσεων. Ιδιαίτερα το ελληνικό κράτος λειτουργεί… βραδυφλεγώς. Από τη στιγμή που θα διατυπωθεί μια ιδέα που γενικά γίνεται αποδεκτή, μέχρι την κατάρτιση σχεδίου και την υλοποίησή της περνάει καιρός. Εάν το σχέδιο είναι μεγάλο περνούν χρόνια, ακόμη και δεκαετίες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα –λόγω συγκυρίας και επικαιρότητας- η αναζήτηση υδρογονανθράκων σε περιοχές όπου υπάρχει κυριαρχία της χώρας ή θεμελιώνονται κυριαρχικά δικαιώματα. Οι σχετικοί νόμοι και οι τυπικές διευθετήσεις (οικόπεδα κ.λπ.) υπάρχουν από το 2011 και το 2014. Αλλά στην ουσία ελάχιστα βήματα έχουν γίνει. Με δεδομένο ότι κατά μέσο όρο οι έρευνες διαρκούν 7 – 8 χρόνια, αν η δουλειά είχε ξεκινήσει έγκαιρα, τώρα θα είχαμε απαντήσεις και αποτελέσματα. Αν –όπως επιμένει η κυβέρνηση- οι έρευνες ξεκινήσουν άμεσα θα περιμένουμε πρακτικά αποτελέσματα γύρω στο 2030. Έστω κι έτσι, τουλάχιστον ας ξεκινήσουν. Η ιστορία αποδεικνύει με δραματικό τρόπο ότι όταν μια χώρα μπορεί να κάνει κάτι ώστε να αυτονομηθεί σε οποιοδήποτε επίπεδο καλό είναι να το κάνει, ακόμη κι αν τη δεδομένη στιγμή έχει τη δυνατότητα ευχερούς και οικονομικότερης προμήθειας από άλλες πηγές. Διότι –πολύ απλά- κανείς δεν ξέρει τι του ξημερώνει. Μόνη σταθερά στο παγκόσμιο γίγνεσθαι είναι ότι δεν υπάρχουν βεβαιότητες. Κουραστικό, αλλά απόλυτα πραγματικό.
Αλλαγή ισορροπιών στα ξενοδοχεία
Δεν είναι ικανοποιημένοι, μέχρι στιγμής, οι παραδοσιακοί ξενοδόχοι της Θεσσαλονίκης από την κίνηση που καταγράφεται εν όψει του προσεχούς Σαββατοκύριακου της τουριστικής έκθεσης Philoxenia. Όπως επισημαίνουν η κίνηση στα ξενοδοχεία του κέντρου της πόλης, σε σχέση τουλάχιστον με αντίστοιχες περιόδους των προ covid ετών, είναι φέτος περιορισμένη. Από την άλλη στη ΔΕΘ – Helexpo δεν καταγράφουν διαρροές εκθετών ή δυνητικών επισκεπτών. Εκείνο που παρατηρούν είναι μια σχετική εκλογίκευση των χώρων που καταλαμβάνουν οι διάφοροι φορείς –κυρίως Δήμοι και Περιφέρειες- για τις παρουσιάσεις τους, κάτι που στην πράξη σημαίνει μειωμένη χωροταξική παρουσία, δηλαδή μικρότερα σταντ, κατά 20% - 30%, προκειμένου να υπάρξει οικονομία στο ενοίκιο. Το πιθανότερο σενάριο, λοιπόν, σε ό,τι αφορά τη… θολή εικόνα που έχουν οι ξενοδόχοι του κέντρου, είναι ότι όσοι προγραμματίζουν να έρθουν στη Θεσσαλονίκη για τη Philoxenia, είτε ως εκθέτες είτε ως επισκέπτες, να έχουν βρει κατάλυμα σε κάποια από τα πολλά boutique hotels που έχουν ανοίξει την τελευταία τριετία. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, κάποιοι από αυτούς να βολεύτηκαν σε διαμερίσματα μέσω βραχυχρόνιων μισθώσεων. Τόσο για λόγους οικονομικούς όσο κι επειδή για κάποιους η διαμονή μέσω Airbnb αποτελεί συνειδητά τον τρόπο που εξυπηρετούν τις ανάγκες τους όταν απομακρύνονται από την έδρα τους.
Το Κυβερνείο και το Μουσείο
Ακόμη κι αν κάποιος δεν θέλει να γίνει μάντης κακών δεν μπορεί παρά να προβληματιστεί με το υπουργείο Οικονομικών, το οποίο επιμένει ότι θα σώσει αρχικά και θα αναδείξει στη συνέχεια το «Παλατάκι» στην Αρετσού, ίσως το πιο προνομιακό ακίνητο της Θεσσαλονίκης από την άποψη της θέσης του πάνω στη θάλασσα, με το να το μεταβιβάσει στην Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου. Ώστε να το μετατρέψει η ΕΤΑΔ σε χώρο πολιτισμού και αναψυχής. Η αλήθεια είναι ότι το Κυβερνείο, που κτίστηκε ως βασιλικό θέρετρο στη δεκαετία του 1950, τις τελευταίες δεκαετίες έχει εγκαταλειφθεί αδικαιολόγητα και… ρημάζει. Άρα είναι επιτακτική ανάγκη κάτι να γίνει. Από αυτό το σημείο μέχρι να περιμένουμε να το… αναστήσει η ΕΤΑΔ η απόσταση είναι μεγάλη. Το ερώτημα είναι ένα: ποιο ακίνητο του κράτους και πότε αξιοποίησε η Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου; Εκτός και αν ως αξιοποίηση νοείται η πώληση ή η ενοικίαση, κάτι που στην προκειμένη περίπτωση φαντάζει εξαιρετικά δύσκολο να συμβεί και –κυρίως- να γίνει αποδεκτό. Με δεδομένο –όπως αποδείχθηκε σε άλλες περιπτώσεις- ότι ο δήμος Καλαμαριάς δεν… δύναται, ίσως η μόνη λύση για το Κυβερνείο είναι να το αναλάβει το ίδιο το δημόσιο. Για παράδειγμα να παραχωρηθεί στο υπουργείο Πολιτισμού για να στεγαστεί το Μουσείο Μικρασιατικού Ελληνισμού, που για ανεξήγητους λόγους δεν έχει ακόμη δημιουργηθεί στη Θεσσαλονίκη, 100 χρόνια μετά τη Μικρασιατική καταστροφή. Κι επειδή πολλές φορές το αγώι ξυπνάει τον αγωγιάτη, ας αποτελέσουν το κτήριο, ο χώρος και το σημείο την αφορμή για να σχεδιαστεί και να υλοποιηθεί μια ιδέα, για την οποία είναι προφανές ότι κανείς στην πόλη και στη χώρα δεν μπορεί να έχει αντίρρηση. Η «πρωτεύουσα των προσφύγων» δικαιούται -και υποχρεούται- να φιλοξενεί ένα μουσείο για τη Μικρασία, στην πιο διακεκριμένη από τις τοποθεσίες της. Πάνω στη θάλασσα που έφερε τους πρόσφυγες. Τουλάχιστον με αυτόν τον τρόπο θα γλυτώσει το Κυβερνείο από τα χάλια των τελευταίων ετών, με τα ακαλαίσθητα τραπεζώματα της πλαστικής καρέκλας, τα θλιβερά πάρτι των υψηλών ντεσιμπέλ και των εκκωφαντικών εντάσεων και τα εξοργιστικά γαμήλια γλέντια, με σάουντρακ από σκυλάδικα.
Η φρίκη της ακρίβειας
Ο Μάνος Χατζιδάκις φοβόταν να μη συνηθίσουμε το πρόσωπο του τέρατος, το πρόσωπο της φρίκης. Στις μέρες μας φρικώδες είναι το πρόσωπο της ακρίβειας, αλλά αυτό ελάχιστα μας απομακρύνει από την κατανάλωση. Εδώ και 10 – 15 ημέρες η βενζίνη σκαρφάλωσε και πάλι «αθόρυβα» πάνω από τα 2 ευρώ το λίτρο. Κι όμως το θέμα δεν παίζει πια στα μέσα ενημέρωσης ανάμεσα στα πρώτα. Προηγούνται οι υποκλοπές, η εκλογολογία, οι αποτρόπαιοι παιδοβιασμοί, οι γυναικοκτονίες. Η κυκλοφορία των αυτοκινήτων στη Θεσσαλονίκη παραμένει σταθερή, τόσο τις καθημερινές όσο και τα Σαββατοκύριακα. Στα αυτοκίνητά τους οι Θεσσαλονικείς εξακολουθούν να είναι μόνοι τους, με εξαίρεση όσους συνωστίζονται στα λεωφορεία του θλιβερού ΟΑΣΘ. Ως φαίνεται, λοιπόν, έχουμε συνηθίσει το… τέρας της ακρίβειας. Στα καύσιμα, την ενέργεια και τα τρόφιμα πρωτίστως, αλλά και σε όλες τις άλλες πτυχές της καθημερινότητας. Δυστυχώς στην Ελλάδα το καταναλωτικό κίνημα δεν υπήρξε ποτέ –ούτε τώρα- κάτι περισσότερο από κάποιος διαμαρτυρόμενους στα όρια της γραφικότητας, οι οποίοι δεν έχουν καταφέρει να αποκτήσουν αξιοπιστία, άρα και σημαντική επιρροή. Εάν το καταναλωτικό κίνημα ήταν κραταιό και μπορούσε να πάρει δυναμικές πρωτοβουλίες (μποϊκοτάζ και τα σχετικά) ακόμη και στην παρούσα συγκυρία του εισαγόμενου πληθωρισμού τα πράγματα πιθανόν να ήταν καλύτερα. Διότι εάν υπήρχε σοβαρό καταναλωτικό κίνημα θα υποχρέωνε εδώ και χρόνια το κράτος να δημιουργήσει και να συντηρήσει αξιόπιστους και αποτελεσματικούς ελεγκτικούς μηχανισμούς της αγοράς. Σήμερα οι Έλληνες σε πολλούς τομείς είναι θύματα είτε μονοπωλίων, κυρίως από την πλευρά του κράτους, είτε –συνηθέστερα- ολιγοπωλίων, τα οποία διαμορφώνουν το τοπίο πάντα στα μέτρα τους.