Υπό άλλες, κατά κάποιον τρόπο φυσιολογικές, συνθήκες σήμερα θα συζητούσαμε για τις εκπτώσεις στην αγορά της Θεσσαλονίκης, που ημερολογιακά άρχισαν χθες. Πώς πήγε η κίνηση σε Τσιμισκή, Μητροπόλεως, Εγνατίας και τους κάθετους δρόμους την πρώτη μέρα. Τι τιμές υπάρχουν. Εάν καταγράφονται περιπτώσεις εκπτώσεων – μαϊμού και όλα τα σχετικά.
Ακόμη και για τη χρησιμότητα του θεσμού των εκπτώσεων σε μια ελεύθερη και πλήρως απελευθερωμένη αγορά θα επιχειρηματολογούσαμε, για να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι η λέξη «εκπτώσεις» συγκινεί ακόμη μεγάλο μέρος των καταναλωτών. Αυτές θα ήταν οι κουβέντες των ημερών –μαζί με τον χειμωνιάτικο βροχερό καιρό που φέτος άργησε να έρθει- στο «καφέ Αριστοτέλους» τον Ιανουάριο του 2021, εάν δεν είχε μεσολαβήσει ο κορωνοϊός και η πανδημία που κρατάει την αγορά κλειστή και ως εκ τούτου τη Θεσσαλονίκη ημιλιπόθυμη.
Παρά την κίνηση των αυτοκινήτων στους δρόμους –χθες το πρωί λόγω βροχής και της επανεμφάνισης των σχολικών το μποτιλιάρισμα στους βασικούς άξονες ήταν κανονικότατο- η απουσία των κοινωνικών και οικονομικών δραστηριοτήτων στα πεζοδρόμια της πόλης, επειδή είναι κλειστά τα καφέ και τα εμπορικά καταστήματα, αφαιρεί από την ταυτότητα της καθημερινότητας της Θεσσαλονίκης ορισμένα από τα βασικά της χαρακτηριστικά.
Πέρα όμως από αυτές τις… έως συναισθηματικές προσεγγίσεις υπάρχει η σκληρή πραγματικότητα. Η καραντίνα, το lockdown, οι σβηστές βιτρίνες, τα κατεβασμένα στόρια, τα μαζεμένα τραπεζοκαθίσματα. Όλα αυτά διηγούνται ιστορίες επιχειρήσεων που παραμένουν κλειστές, ενώ είναι φτιαγμένες για να δουλεύουν. Επιχειρηματιών που θέλουν να κερδίσουν, αλλά υποχρεώνονται να συμβιβάζονται με εκπτώσεις στα ενοίκια, χαμηλότοκα δάνεια και αναβολές σε φόρους και επιταγές. Αλλά και εργαζομένων, οι οποίοι παρέμεναν στο πόστο τους, εισέπρατταν τον μισθό τους και ταυτόχρονα διεκδικούσαν ενεργητικά κάτι καλύτερο και τώρα είναι υποχρεωμένοι να σιωπούν και να περιμένουν μοιρολατρικά τις εξελίξεις.
Ασφαλώς δεν είναι όλες οι περιπτώσεις ίδιες, ούτε ανάλογες. Για παράδειγμα πολλά καφέ κάπως μπορούν να συντηρηθούν μέσω του take away, ίσως και του delivery, κάτι που δεν ισχύει για τις μικρές εμπορικές επιχειρήσεις, που δεν έχουν διέξοδο. Χθες ο Άδωνις Γεωργιάδης, στον οποίο κανείς δεν μπορεί να προσάψει άγνοια της αγοράς, δήλωσε ότι η κυβέρνηση γνωρίζει πως τη μεγαλύτερη ζημία ανάμεσα στα εμπορικά καταστήματα έχουν πάθει τα ρούχα και τα παπούτσια –γενικότερα ότι δεν… τολμάει να αγοράσει κάποιος εάν δεν το δοκιμάσει, εάν δεν το δει επάνω του.
Και ακόμη, σύμφωνα με τον υπουργό Ανάπτυξης, ότι κάτι συγκεκριμένο θα κάνει η κυβέρνηση γι’ αυτά τα καταστήματα. Μακάρι, διότι ιδιαίτερα τα μικρότερα –τα μεμονωμένα- είναι τα πιο ευάλωτα, καθώς τα περισσότερα απέχουν από σύγχρονους τρόπους προώθησης και πωλήσεων, όπως είναι τα κοινωνικά δίκτυα και τα e-shop. Σε αυτό σίγουρα ευθύνονται οι έμποροι που επιμένουν σε ένα κακώς εννοούμενο κλασικό –και εντελώς παλαιομοδίτικο- στιλ, αλλά πρέπει να τους δοθεί μια ευκαιρία. Ή έστω κάτι λιγότερο.
Μια ανάσα, που αν τη διαχειριστούν σωστά ίσως να σταθεροποιήσει αρχικά και αργότερα να επιταχύνει τον σφυγμό τους. Τα τελευταία 20 – 30 χρόνια αυτές οι μικρές εμπορικές επιχειρήσεις έχασαν πολλές ευκαιρίες, στον βαθμό που οποιαδήποτε εξέλιξη ή αλλαγή στην αγορά και τις καταναλωτικές συνήθειες να μοιάζει κομμένη και ραμμένη στα μέτρα των πιο μεγάλων, ενώ δεν είναι έτσι εξ’ ορισμού. Είναι θέμα δυνατοτήτων, ευελιξίας, προσαρμοστικότητας και οργάνωσης, στοιχεία που ίσως να έχουν κυρίως οι μεγάλοι, αλλά μπορούν να καλλιεργήσουν και οι μικρότεροι.
Ιδιαίτερα τα ρούχα και τα παπούτσια συνιστούν σε σημαντικό βαθμό τη ραχοκοκαλιά του τοπικού εμπορίου στη Θεσσαλονίκη και οι εκπτώσεις είναι διαχρονικά η εποχή τους. Μια κάποια ιδέα θα ήταν να δοθεί η δυνατότητα να ανοίξουν με click away ή με click inside και συγκεκριμένους κανόνες ασφαλείας σε πρώτη φάση μόνο τα μικρά καταστήματα, ας πούμε μέχρι 200 – 250 τμ. Γίνεται αυτό σε άλλες χώρες. Όχι στην εποχή του κορωνοϊού, αλλά από παλαιότερα, και αφορά -για παράδειγμα- το άνοιγμα τις Κυριακές. Για να δούμε…