*του Σταύρου Κουμεντάκη
Είδαμε ήδη σε προηγούμενη αρθρογραφία μας όσα ισχύουν για την εργασία κατά το Σάββατο. Κάναμε, επ’ ευκαιρία, μια σύντομη ανασκόπηση στην εφαρμογή (από το 1910) της εξαήμερης απασχόλησης και στο σύστημα της (ισχύουσας από το 1975) πενθήμερης όμοιας.
Οι ανάγκες της επιχείρησης δεν περιορίζονται, πάντοτε, στο πλαίσιο της πενθήμερης (ή, κατά περίπτωση, εξαήμερης) απασχόλησης που κάθε μια υιοθετεί. Τι συμβαίνει όταν οι ανάγκες της επιβάλλουν απασχόληση και κατά την Κυριακή; Η απασχόληση είναι νόμιμη; Ποιες οι υποχρεώσεις της επιχείρησης και ποιοι οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει; Υπάρχουν (άλλες) λύσεις;
Το ρυθμιστικό πλαίσιο. Οι υποχρεώσεις της επιχείρησης.
Η Κυριακή αποτελεί ημέρα υποχρεωτικής αργίας. Ως εκ τούτου, η απασχόληση κατά την ημέρα αυτή είναι, κατά βάση, απαγορευμένη.
Οι ώρες εργασίας κατά την Κυριακή δεν προστίθενται στις ώρες και λοιπές ημέρες της εβδομάδος. Δεν λαμβάνονται υπόψη, επομένως, για τη διαπίστωση τυχόν υπέρβασης του συμβατικού ή νόμιμου ωραρίου. Η πέραν του οκταώρου όμως απασχόληση του εργαζόμενου κατά την Κυριακή, συνιστά υπερωριακή απασχόληση.
Η εργασία κατά την Κυριακή (νόμιμη ή παράνομη), αμείβεται με προσαύξηση 75% επί του νόμιμου (όχι καταβαλλόμενου) ωρομισθίου. Σε περίπτωση όμως που η απασχόληση υπερβαίνει τις 5 ώρες, ο εργαζόμενος δικαιούται αναπληρωματική ανάπαυση, διάρκειας 24 συνεχών ωρών, σε άλλη εργάσιμη ημέρα της «…αρξαμένης την Κυριακήν εβδομάδος».
Ανάλογα με τον τρόπο αμοιβής του εργαζομένου, οι αποδοχές του για την απασχόλησή του κατά την Κυριακή υπολογίζονται ως εξής:
Για όσους αμείβονται με ημερομίσθιο: Δικαιούνται να λάβουν, το συμφωνημένο ημερομίσθιο-όπως αυτό αντιστοιχεί στις ώρες που εργάσθηκαν κατά την Κυριακή. Επιπρόσθετα, προσαύξηση 75%, υπολογιζόμενη όμως επί του νομίμου.
Για όσους αμείβονται με μισθό: Δεν δικαιούνται, καταρχήν, άλλη αμοιβή πέραν της προσαύξησης. Προϋπόθεση, βέβαια, αποτελεί η παροχή της αναπληρωματικής 24ωρης ανάπαυσης σε άλλη εργάσιμη ημέρα της εβδομάδας που ακολουθεί την επίμαχη Κυριακή. Ειδάλλως, η παροχή εργασίας και τις πέντε (ή έξι αναλόγως του συστήματος εργασίας) εργάσιμες ημέρες της επόμενης εβδομάδας είναι παράνομη. Ο εργοδότης υποχρεούται, στην περίπτωση αυτή, να αποδώσει στον εργαζόμενο την ωφέλειά του. Κατά τη νομολογία: το 1/25 του καταβαλλόμενου μισθού του.
Οι σχετικές υποχρεώσεις έναντι του (κατά την Κυριακή) εργαζομένου που αμείβεται με μισθό, συνοψίζονται ως εξής: (α) Καταβολή προσαύξησης 75% επί του νομίμου ωρομισθίου του και (β) Παροχή υποχρεωτικής, 24ωρης, ανάπαυση την εβδομάδα που ακολουθεί-εναλλακτικά: πληρωμή του 1/25 του καταβαλλόμενου μισθού του.
Οι παραβάσεις των ανωτέρω διατάξεων επισύρουν ποινικές και διοικητικές κυρώσεις.
Με αφορμή το άρθρο μας για την απασχόληση κατά το Σάββατο (ως έκτη ημέρα απασχόλησης σε περιβάλλον πενθήμερης εργασίας) καταλήγαμε πως θα ήταν ευκταία η ένταξή του στο πλαίσιο της δυνατότητας διάχυσης/διευθέτησης του χρόνου απασχόλησης.
Ενδεδειγμένη, αντίστοιχα, η (έστω υπό προϋποθέσεις) ένταξη της εργασίας κατά την Κυριακή στο ίδιο αυτό σύστημα.
Αναζητούμε εργαλεία για την διαφύλαξη και ενίσχυση των θέσεων εργασίας. Για την ενίσχυση της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Για την ανάκαμψη και, στη συνέχεια, ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας. Οι ευρωπαϊκές και εθνικές ενισχύσεις έχουν πεπερασμένο χαρακτήρα.
Η αναζήτηση των ενδεδειγμένων λύσεων (απαλλαγμένοι από αγκυλώσεις του παρελθόντος) αποτελεί ευθύνη του καθενός από εμάς.
Η υιοθέτησή τους ευθύνη της πολιτείας.
Η ανάκαμψη όμως της οικονομίας αποτελεί εθνική υπόθεση.
Σταύρος Κουμεντάκης
Managing Partner
Koumentakis and Associates Law Firm
Σημ.: To παρόν άρθρο σε πλήρη μορφή