Η είδηση είναι χθεσινή και παρουσιάζει αυτονόητο ενδιαφέρον για τη Θεσσαλονίκη, παρά το γεγονός ότι προέρχεται από τα ανατολικά και όχι από τα δυτικά της πόλης και της χώρας. Ο Μητροπολιτικός Δήμος της Κωνσταντινούπολης επιδιώκει εταιρικές σχέσεις, με διεθνείς επενδυτές, για έργα που θα χρειαστούν δισεκατομμύρια δολάρια σε κεφάλαια, για τα επόμενα πέντε χρόνια. Η εμπορική πρωτεύουσα της Τουρκίας, ανακοίνωσε τη σύσταση ενός Οργανισμού Επενδύσεων. Στόχος του είναι να προσελκύσει στρατηγικούς ή χρηματοοικονομικούς επενδυτές σε έργα όπως χερσαίες και θαλάσσιες μεταφορές, επεξεργασία αποβλήτων, ασύρματες επικοινωνίες και τεχνολογικούς κόμβους. Ο Οργανισμός προσκάλεσε δια των τεχνοκρατών που τον διοικούν τοπικούς και διεθνείς επενδυτές, αλλά και διεθνείς τράπεζες, μεταξύ των οποίων η Goldman Sachs και η Societe Generale. Η London & Partners, το διεθνές εμπορικό, επενδυτικό και διαφημιστικό πρακτορείο της πρωτεύουσας του Ηνωμένου Βασιλείου, έκανε μια παρουσίαση σχετικά με το πώς προσέλκυσε εταιρείες στην πόλη, όπως η Twitter, η Alibaba, η Tesla και η Airbnb. Τα σχέδια που έχουν προγραμματιστεί για την πόλη έως το 2024 περιλαμβάνουν την επέκταση του υπόγειου δικτύου μετρό σε 550 χιλιόμετρα από 320 χιλιόμετρα, αύξηση του μεριδίου της θαλάσσιας μεταφοράς στο 10% του συνολικού δικτύου μεταφορών, από 4%, υπερδιπλασιασμό της χωρητικότητας στάθμευσης αυτοκινήτων σε 195.000 μονάδες από 95.000 μονάδες, αύξηση της αναλογίας των ανακυκλωμένων αποβλήτων στο 50% από 16% και ενίσχυση της ισχύος που παράγεται από ανακυκλωμένα απόβλητα στα 250 megawatt από 72 megawatt, σύμφωνα με τον Narin.
Πρόκειται για έναν εντυπωσιακό σχεδιασμό, που αφορά μία πόλη 15,5 εκατ. κατοίκων και πραγματικό οικονομικό και παραγωγικό κέντρο μιας χώρας 85 εκατ. κατοίκων, με ΑΕΠ 734 δισ. δολ. Οι συγκρίσεις μεγεθών με την Ελλάδα και τη Θεσσαλονίκη είναι αδόκιμες, αλλά η μέθοδος έχει αξία. Οι γείτονες, που παραμένουν εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης κι έχουν ανοίξει οι ίδιοι πολλά μέτωπα γύρω τους, αντιλαμβάνονται ότι στην πραγματικότητα χωρίς την βοήθεια των ξένων δεν θα τα καταφέρουν. Στην εποχή μας οι ξένοι δεν έχουν μόνο οπλικά συστήματα και επιρροή λόγω της πολιτικής και στρατιωτικής τους ισχύος. Διαθέτουν κεφάλαια, τα οποία αναζητούν κερδοφόρες διεξόδους. Αυτό και (προσπαθούν να) τους προσφέρουν. Χωρίς κόμπλεξ. Χωρίς αστερίσκους. Με βάση τη διεθνή πρακτική και με τη συνδρομή ανθρώπων της αγοράς και όχι κομματικών και παραταξιακών μελών.
Η Ελλάδα δεν είναι Τουρκία και η Θεσσαλονίκη δεν είναι Κωνσταντινούπολη. Έχουν όμως –τόσο η χώρα, όσο και η πόλη- μεγάλες επενδυτικές ανάγκες σε όλους τους σύγχρονους κλάδους της οικονομίας. Χωρίς επενδύσεις δεν υπάρχει μέλλον, κάτι που, πλέον, το αντιλαμβάνονται όλοι στη χώρα. Ακόμη και οι… αυταπατηθέντες. Ειδικά η Θεσσαλονίκη, ένα πολεοδομικό συγκρότημα 13 δήμων, που έχουν 13 δημάρχους, 13 δημοτικά συμβούλια και 13 αντιπολιτεύσεις, τις τελευταίες δεκαετίες χάνει τη μία ευκαιρία μετά την άλλη. Είτε λόγω του συγκεντρωτικού χαρακτήρα του ελληνικού κράτους, είτε για λόγους απουσίας εσωτερικής συνοχής και συνεννόησης, είτε λόγω της υπαρκτοσοσιαλιστικής νοοτροπίας μιας κοινωνίας που έμαθε να περιμένει τα πάντα από το κράτος και να ποινικοποιεί το επιχειρηματικό κέρδος, είτε για όλα αυτά μαζί. Οι λόγοι της ήττας και της αποτυχίας έχουν σχετική σημασία και μόνο εφόσον οδηγούν τα επόμενα βλήματα σε διαφορετική κατεύθυνση. Εκείνο που μετράει είναι το αρνητικό αποτέλεσμα και η αναζήτηση μεθόδου για την αναστροφή της παρακμιακής κατάστασης. Η Κωνσταντινούπολη και ο δήμαρχος Ιμάμογλου δείχνουν έναν κάποιο τρόπο, που ενδεχομένως θα μπορούσε να προσαρμοστεί στα ελληνικά και ευρωπαϊκά θεσμικά πλαίσια.
Διότι η Θεσσαλονίκη μπορεί να μην έχει για μικροπολιτικούς λόγους –κακώς, κάκιστα- μητροπολιτικό δήμο με δυνατότητα ευρύτερου σχεδιασμού, αλλά έχει Περιφέρεια –και μάλιστα με αιρετή, δηλαδή με εκλεγμένη διοίκηση. Από εκεί και πέρα χρειάζεται θάρρος για να σπάσεις αβγά και ακόμη περισσότερο θράσος για να λειτουργήσεις «έξω από το κουτί». Πώς αλλιώς παρά μόνο με την εμπλοκή ιδιωτών, οι οποίοι προφανώς θα θέλουν να αποκομίσουν κέρδη, θα υλοποιηθούν σε ορατό χρόνο και στην παρούσα ζωή μεγαλόπνοοι σχεδιασμοί όπως –για παράδειγμα- η αξιοποίηση του θαλασσίου μετώπου της πόλης, η δημιουργία ενός μεγάλου Τεχνολογικού Πάρκου και η επέκταση του μετρό μέχρι το αεροδρόμιο και προς τα δυτικά; Η Κωνσταντινούπολη δείχνει ένα δρόμο, που ίσως να μην είναι ο μοναδικός ή ακόμη και να μην είναι ο πιο αποτελεσματικός. Είναι, πάντως, καλύτερος από τον… κανένα δρόμο. Ή από τον ένα και μοναδικό δρόμο που εδώ και πολλά χρόνια ξέρουμε στην Ελλάδα και στην Θεσσαλονίκη, τα –συχνά κακοσχεδιασμένα και κατασπαταλημένα- κοινοτικά κονδύλια.
ΥΓ. Ακριβώς πριν ένα μήνα συναντήθηκαν στις όχθες του Βοσπόρου ο δήμαχρος Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου και ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος Ζέρβας. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, οι δυο τους συμφώνησαν να συνεργαστούν στα πεδία του τουρισμού, της χρήσης και αξιοποίησης νέων τεχνολογιών (smart cities) και περιβάλλοντος, καθώς, όπως επισημάνθηκε, οι αστικές προκλήσεις είναι παρεμφερείς για κάθε πόλη. Μεταξύ άλλων, συζητήθηκε και η ανταλλαγή καλών πρακτικών σε θέματα αντισεισμικής προστασίας και προετοιμασίας των πόλεων σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών καθώς και ζητήματα πολιτικής προστασίας. Ο κ. Ζέρβας πρότεινε τη δημιουργία ομάδων εργασίας (working groups) μεταξύ αντιδημάρχων και αξιωματούχων των δύο πόλεων που θα αναλάβουν να προχωρήσουν στην υλοποίηση και εφαρμογή αυτών των προτάσεων με τον κ. Ιμάμογλου να διάκειται θετικά σε μία τέτοια εξέλιξη. Καλά είναι αυτά και χρήσιμα, αρκεί να ενταχθούν σε έναν ευρύτερο σχεδιασμό που θα συμπεριλάβει και περισσότερο αναπτυξιακά θέματα.