Skip to main content

Η «μακεδονική ριβιέρα», η μαρίνα και η σημασία της παραλίας Πυλαίας

Πώς ένα τμήμα 5 χλμ. μπορεί να αλλάξει την εικόνα όλου του παράκτιου μετώπου της Θεσσαλονίκης. Τα σχέδια του δήμου Πυλαίας – Χορτιάτη

Προνομιακό, αλλά με σημαντικά προβλήματα και μεγάλη ανάπτυξη, είναι το παραλιακό μέτωπο στα όρια του δήμου Πυλαίας – Χορτιάτη, μήκους περίπου 5 χλμ.

Οι μεγάλες εκτάσεις της ΒΙΑΜΥΛ και του αγροκτήματος του ΑΠΘ, η άτυπη, πλην όμως υπαρκτή και εν λειτουργία, ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη και η γειτνίαση με τη λεωφόρο Γεωργικής Σχολής, δημιουργούν ασυνέχειες, οι οποίες δεν είναι ανυπέρβλητες, όμως σήμερα εμποδίζουν τη δημιουργία ενός ενιαίου και προσπελάσιμου διαδρόμου.

Τα ζητήματα

Στο συγκεκριμένο τμήμα υπάρχουν καταγεγραμμένα ζητήματα ρύπανσης, η εγκαταλειμμένη ΒΙΑΜΥΛ και οι εγκαταστάσεις των ναυπηγείων, που εδώ και δεκαετίες έχει αναγνωριστεί η ανάγκη να απομακρυνθούν (είχε προταθεί η λύση της περιοχής του Δενδροποτάμου και του Καλοχωρίου), καθώς υπάρχουν και ζητήματα νομιμότητας, ωστόσο δεν έχει βρεθεί σοβαρή εναλλακτική. Η γειτνίαση με το αεροδρόμιο «Μακεδονία» δημιουργεί επίσης ζητήματα προς αντιμετώπιση, ενώ το τοπίο είναι υποβαθμισμένο ως ένα σημείο, αν και γίνονται σήμερα προσπάθειες ακόμη κι από επιχειρήσεις να καθαρίσει ένα μεγάλο τμήμα του παράκτιου χώρου και να υλοποιηθούν δράσεις αναψυχής δίπλα και μέσα στη θάλασσα.

Επίσης, καταγράφονται μη προσπελάσιμες παραλιακές περιοχές και μεγάλες εγκαταστάσεις τριτογενών δραστηριοτήτων υπερτοπικού χαρακτήρα, με κυρίαρχη βεβαίως αυτή του εμπορικού project Florida. Στην ίδια ζώνη υπάρχουν ελεύθερες εκτάσεις αδιαμόρφωτες και ανεκμετάλλευτες, αλλά και αυτοσχέδιοι σκουπιδότοποι. Σήμερα, δεν υπάρχει καν ένας διάδρομος, έστω και χωμάτινος, που να σηματοδοτεί τη δυνατότητα ενοποίησης της παράκτιας ζώνης. Επίσης, είναι μια περιοχή που σε πολλά τμήματά της είναι αδύνατη η οποιαδήποτε επαφή με τη θάλασσα καθώς είναι αποκομμένα και απροσπέλαστα. Η διάβρωση των εδαφών είναι εμφανής σε πολλά σημεία. 

 

Τα προβλήματα αυτά θεωρούνται αντιμετωπίσιμα και η δημιουργία ενός συνεχούς παραλιακού διαδρόμου εφικτή. Σημείο κλειδί για να επιτευχθεί, σύμφωνα με τη δημοτική αρχή, είναι η δημιουργία του τουριστικού λιμένα Πυλαίας, δηλαδή της μεγάλης μαρίνας, που θα μπορέσει να δώσει την απαιτούμενη ώθηση στο παράκτιο μέτωπο και να αποτελέσει τη βάση μιας συνολικής ανάπλασης, η οποία εκτός από την αποκατάσταση των θεμάτων προσβασιμότητας θα συμβάλει και στην αντιμετώπιση των προβλημάτων.

Στην περιοχή είναι κυρίαρχη η τάση συγκέντρωσης δραστηριοτήτων του τριτογενούς τομέα, που μπορούν να χαρακτηριστούν ως χρήσεις εξυπηρέτησης αστικού πληθυσμού, με έμφαση στο εμπόριο, την αναψυχή και τις υπηρεσίες (εμπορικά κέντρα, εμπορικές εκθέσεις, υπεραγορές, πολυκαταστήματα, υπηρεσίες εστίασης και αναψυχής) και η εμβέλειά τους αφορά κατά κύριο λόγο στο σύνολο του αστικού πληθυσμού του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης. Κάτι που έχει αλλάξει πλέον τη φυσιογνωμία της περιοχής. Από τη μια όλες αυτές οι χρήσεις οδήγησαν σε περιορισμό των αυθαιρεσιών και της ρύπανσης, από την άλλη επέφεραν τη δική τους επιβάρυνση. Είναι προφανές ότι υπάρχουν πλέον συγκεκριμένα δεδομένα, πάνω στα οποία πρέπει να βασιστεί (και να τα αποδεχτεί) ο σχεδιασμός της προοπτικής του παραλιακού μετώπου. Οι υφιστάμενες χρήσεις δημιουργούν συχνά αλληλοσυγκρουόμενες πιέσεις και είναι απαραίτητη η οριστική διευθέτησή τους, παραδέχονται οι επιστήμονες που έχουν ασχοληθεί με το γενικό πολεοδομικό σχέδιο του δήμου.

Τα σχέδια

Τα σχέδια του δημάρχου Πυλαίας – Χορτιάτη, Ιγνάτιου Καϊτεζίδη, για τη μαρίνα της Πυλαίας παρουσίασε αναλυτικά η Voria.gr σε ξεχωριστό ρεπορτάζ. Ο κ. Καϊτεζίδης, στις βιντεοσκοπημένες δηλώσεις του επισημαίνει τις προοπτικές που έχει το συγκεκριμένο κομμάτι της παραλιακής ζώνης της Θεσσαλονίκης, την υπερτοπική σημασία του, τις δυνατότητες που προκύπτουν από τις παρεμβάσεις που σχεδιάζει ο δήμος, αλλά και τα θέματα που υπάρχουν προς αντιμετώπιση.

Ο δήμαρχος ρητώς τοποθετείται υπέρ της δημιουργίας ενός ενιαίου παραλιακού άξονα για όλη τη Θεσσαλονίκη και θεωρεί ότι είναι εφικτή μια τέτοια προοπτική, παρά τα σημαντικά προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Επίσης, με την επέκταση του μετρό προς το αεροδρόμιο «Μακεδονία» και τη σύνδεση της παραλίας στα διοικητικά του όρια, αλλά και με τη δημιουργία της θαλάσσιας συγκοινωνίας, δημιουργείται ένα πλέγμα προσβασιμότητας στην περιοχή, που μόνο αισιοδοξία αποπνέει.

«Η παραλιακή μας ζώνη μπορεί να αποτελέσει πόλο έλξης, όχι μόνο για τους σημερινούς λόγους (κυρίως λόγω εμπορικών κέντρων και εγκαταστάσεων αναψυχής). Η δημιουργία της μαρίνας θα λειτουργήσει καταλυτικά, ενώ με τον τακτικό καθαρισμό και τη διαμόρφωση της παράκτιας ζώνης, την οριστική τακτοποίηση των χρήσεων γης και την αποκατάσταση συγκεκριμένων ζητημάτων, η παραλιακή ζώνη όχι μόνο θα είναι προσπελάσιμη, αλλά θα γνωρίσει σημαντική επισκεψιμότητα ως προνομιακό τμήμα του θαλασσίου μετώπου της Θεσσαλονίκης», επισημαίνει ο κ. Καϊτεζίδης.

Καθοριστικό ρόλο αναμένεται να παίξει και το γενικό πολεοδομικό σχέδιο του δήμου, που θα βάλει μια σειρά από κανόνες, ώστε να αποτελέσουν το θεμέλιο της νέας εποχής για την παραλιακή ζώνη της περιοχής.

Στόχος του γενικού πολεοδομικού σχεδίου για την ευρύτερη παραλιακή ζώνη είναι «η οργανωμένη και ορθολογική λειτουργία της ως περιοχής υποδοχής παραγωγικών δραστηριοτήτων του τριτογενούς τομέα» και ήδη έχει προταθεί η εξέτασή της σε δυο περιοχές κεντρικών αστικών λειτουργιών και εξυπηρέτησης αστικού πληθυσμού. Οι αρμόδιοι θεωρούν ότι η ένταξη σε σχέδιο της περιοχής θα συμβάλει στη διάνοιξη του δευτερεύοντος οδικού δικτύου, γεγονός που θα βελτιώσει την πρόσβαση σ' αυτή και στις όμορες περιοχές της, σε αντίθεση με την υφιστάμενη κατάσταση, όπου το τοπικό οδικό δίκτυο εμφανίζει μειονεκτήματα ως προς τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά και την ποιότητά του. Έτσι θα επιτευχθεί και ο στόχος της αξιοποίησης σημαντικών πόλων αναφοράς, όπως είναι οι εκτάσεις της πρώην ΒΙΑΜΥΛ, ΦΙΛΚΕΡΑΜ και ΖΙΜΕΝΣ, που αποτελούν τα πλέον ενδεικτικά δείγματα αποβιομηχάνισης και στροφής προς τις χρήσεις του τριτογενούς τομέα.

Το γενικό πολεοδομικό σχέδιο ρητώς προβλέπει την «αναδιοργάνωση και αξιοποίηση του παραλιακού μετώπου», προβλέποντας πως μπορεί «να αποτελέσει συνέχεια της παραλιακής ζώνης του όμορου δήμου Καλαμαριάς σε έναν ενιαίο και κατάλληλα διαμορφωμένο παράκτιο χώρο πρασίνου, περιπάτου, αναψυχής και ήπιων χρήσεων στο πλαίσιο της ανάδειξης της 'Μακεδονικής Ριβιέρας'». Γι' αυτό και προτείνεται η ένταξη της παραλιακής περιοχής που οριοθετεί η Περιφερειακή Τάφρος (Εθνική Σχολή Δικαστών), η λεωφόρος Γεωργικής Σχολής και το νότιο όριο της πρώην ιδιοκτησίας ΒΙΑΜΥΛ ως πολεοδομική ενότητα αστικών κεντρικών λειτουργιών και ανάδειξης του παραλιακού μετώπου.



Ήδη έχει προταθεί η εκπόνηση ειδικής πολεοδομικής μελέτης για τη λεγόμενη «Μακεδονική Ριβιέρα», με κεντρικό στόχο πάντα την απόδοση της παράκτιας ζώνης πρασίνου, ώστε να ανακτηθεί το θαλάσσιο μέτωπο και να αποδοθεί στο κοινό.

Στις προτεινόμενες δράσεις για την παραλιακή ζώνη περιλαμβάνονται ξενώνες, ξενοδοχεία και λοιπές τουριστικές εγκαταστάσεις, κατοικία σε ποσοστό 25% επί των χρήσεων τουρισμού – αναψυχής, εμπορικά καταστήματα, υπεραγορές και πολυκαταστήματα, εγκαταστάσεις εμπορικών εκθέσεων, γραφεία, τράπεζες, ασφάλειες, κτήρια και εγκαταστάσεις διοίκησης, εστιατόρια, αναψυκτήρια, κέντρα διασκέδασης, χώροι συνάθροισης κοινού, πολιτιστικά κτήρια και εν γένει πολιτιστικές εγκαταστάσεις, κτήρια κοινωνικής πρόνοιας, υπαίθριες αθλητικές και ναυταθλητικές εγκαταστάσεις και πρατήρια καυσίμων (μόνο στο μέτωπο της λεωφόρου Γεωργικής Σχολής).

Κυρίαρχη πρόβλεψη είναι οι τουριστικές χρήσεις ειδικά στο χώρο που γειτνιάζει με τη μαρίνα της Πυλαίας, ενώ στο τμήμα της Γεωπονικής Σχολής του ΑΠΘ προβλέπονται εκπαιδευτικές και ερευνητικές δραστηριότητες και πάρκο αστικής γεωργίας.