Το 60ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου είναι μία ακόμη αφορμή για να βρεθεί η Θεσσαλονίκη στην επικαιρότητα της χώρας.
Τις ημέρες αυτές εκατοντάδες παράγοντες της εγχώριας κινηματογραφικής βιομηχανίας -μάλλον βιοτεχνίας ή ακόμη καλύτερα οικοτεχνίας- της χώρας βρίσκονται στην πόλη για τις προβολές και τις παράλληλες εκδηλώσεις.
Πολλά είναι και τα ρεπορτάζ στα έντυπα, ηλεκτρονικά και ραδιοτηλεοπτικά μέσα που καλύπτουν το φεστιβάλ, ενώ ταυτόχρονα βρίσκουν την ευκαιρία να εκθειάσουν την πολιτιστική ατμόσφαιρα της Θεσσαλονίκης. Την κουλτούρα της, τη γαστρονομία της, τη διασκέδασή της, την Τσιμισκή της, την παραλία της, τον ερωτισμό της, την υγρασία της, τη γοητεία της. Ότι τέλος πάντως διαθέτει για να γοητεύσει τους επισκέπτες ενός τριημέρου, οι οποίοι την επισκέπτονται -κυρίως από την Αθήνα- για να απολαύσουν, να πιούν, να ψωνίσουν και να… ξεδώσουν. Για λίγες ημέρες και νύχτες σε κάποια σημεία του κέντρου η πόλη ενδεχομένως να θυμίσει κάτι από την προ κρίσης ξέφρενη περίοδο -ιδίως τα χρόνια των δεκαετιών του 1990 και του 2000-, όταν διεκδικούσε τον τίτλο της πιο νεανικής και πιο… ξενυχτισμένης πόλης στη Μεσόγειο. Ιδιότητα που στα δύσκολα δεν τη βοήθησε και πολύ.
Προφανώς οι ημέρες του Φεστιβάλ Κινηματογράφου, όπως και των διαφόρων εμπορικών εκθέσεων, αλλά και ορισμένων ακόμη ξεχωριστών γεγονότων, προσδίδουν στη Θεσσαλονίκη υπεραξία. Τονίζουν την ανάγκη να ανακτήσει ξανά τον κοσμοπολιτισμό που είχε επί αιώνες ως σταθερό χαρακτηριστικό της ταυτότητας της. Τη διεθνή ακτινοβολία που της χάριζε το εμπόριο και η γενικότερη εξωστρεφής οικονομική δραστηριότητα, ανάπτυξη και εξωστρέφεια. Πάνω σε αυτή τη σταθερή βάση οικοδομήθηκαν όλα τα υπόλοιπα: Η Διεθνής Έκθεση, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, οι πολιτιστικοί θεσμοί, οι αθλητικές υποδομές, οι αστικές παρεμβάσεις, ιδίως στο θαλάσσιο μέτωπο του πολεοδομικού συγκροτήματος.
Τα τελευταία 30 χρόνια -από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 και με αποκορύφωση της κρίση των τελευταίων ετών- η στασιμότητα, η οικονομική υποβάθμιση, η παραγωγική υποχώρηση και η επιχειρηματική καχεξία δίνουν τον τόνο στις εξελίξεις. Την ώρα που ανάβουν τα φώτα του 60ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ταξιδεύει στην Κίνα με προφανείς οικονομικούς, εξαγωγικούς και επενδυτικούς στόχους, αλλά στην επιχειρηματική αποστολή που τον συνοδεύει η Βόρεια Ελλάδα εκπροσωπείται περιορισμένα και η Θεσσαλονίκη ελάχιστα. Μια από τις πιο δυναμικές περιοχές της χώρας σε επίπεδο παραγωγής και εξωστρέφειας -τουλάχιστον στη θεωρία- παραμένει στο περιθώριο μιας από τις σημαντικότερες οικονομικές εξορμήσεις της χώρας.
Τη στιγμή που μέσα στην τρέχουσα εβδομάδα η Θεσσαλονίκη θα υποδέχεται λαμπερές καλλιτεχνικές παρουσίες και θα οργανώνει θορυβώδη πάρτι στην Α΄ προβλήτα του λιμανιού -του σημαντικότερου αναπτυξιακού πλεονεκτήματος της περιοχής-, η διοίκηση της ΟΛΘ ΑΕ, θα εξακολουθήσει να αγωνιά και να πιέζει την Αθήνα για τη δρομολόγηση της οδικής και σιδηροδρομικής διασύνδεσης του λιμένα με τα βασικά μεταφορικά δίκτυα της περιοχής -την ΠΑΘΕ, την Εγνατία Οδό και την κεντρική σιδηροδρομική αρτηρία. Μια απόσταση λίγων εκατοντάδων μέτρων, που εξυπηρετεί αφάνταστα το διαμετακομιστικό εμπόριο και τη διακίνηση εμπορευμάτων και θα έπρεπε να έχει καλυφθεί εδώ και δεκαετίες, παραμένει εκκρεμής. Όπως και τόσα άλλα μικρά και μεγάλα θέματα που αφορούν την οικονομία και την επιχειρηματικότητα της περιοχής, η οποία έχει υποχωρήσει σε δεύτερο και τρίτο πλάνο έναντι του παρελθόντος. Λες και κάποιοι αποφάσισαν ότι η Θεσσαλονίκη θα είναι κυρίως μία πόλη – λούνα παρκ, που θα απομακρυνθεί από την παραγωγική της παράδοση και θα περιορίσει στα βασικά την εμπορική της δραστηριότητα. Κάτι που είναι πάει κόντρα στην ιστορία και τη γεωγραφία του τόπου, αλλά και την οικονομική και αναπτυξιακή λογική, στην εξίσωση της οποίας η παραγωγή έχει κομβική θέση.
ΥΓ. Το θέμα της αποδιάρθρωσης της παραγωγικής βάσης της χώρας αναμένεται να επηρεάσει ουσιαστικά την προσπάθεια για μεγέθυνση της οικονομίας και αύξηση του ΑΕΠ της χώρας. Διότι αν μετά από δέκα χρόνια κρίσης και δύο μνημόνια η χώρα έχει καταφέρει να απαλλαγεί από το δημοσιονομικό έλλειμμα, δεν ισχύει το ίδιο για το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, το οποίο λόγω της αδύναμης παραγωγικής βάσης θα διευρύνεται κάθε φορά που θα έχουμε άνοδο των δεικτών του ΑΕΠ. Άλλωστε τα τελευταία χρόνια που η Ελλάδα να αγωνίζεται να επανέλθει στην οικονομική κανονικότητα βελτιώνοντας την ανταγωνιστικότητα της η αύξηση των εξαγωγών συνοδεύεται από μεγαλύτερη αύξηση των εισαγωγών, οι οποίες τροφοδοτούν την κατανάλωση. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του κλάδου των κατασκευών, που η κυβέρνηση με την πρόσφατη αναστολή του ΦΠΑ στις οικοδομικές δραστηριότητες θέλει να ενισχύει και να τονώσει μετά την πλήρη καθίζηση της περασμένης δεκαετίας. Έχει σκεφτεί κανείς πόσες επιχειρήσεις δομικών υλικών έχουν παραμείνει στη χώρα; Μόνο στην Θεσσαλονίκη μέχρι τη δεκαετία του 2000 ήταν αρκετές, τώρα η συρρίκνωση είναι συγκλονιστική. Επομένως από ποιες πηγές θα τροφοδοτείται με υλικά ο συγκεκριμένος κλάδος;