του Σταύρου Κουμεντάκη
Κανένας, απολύτως, δεν ανέμενε την ψήφιση του νόμου για τις εργασιακές σχέσεις (ν.4808/19.6.21) για να πληροφορηθεί την ύπαρξη περιστατικών βίας και παρενόχλησης στον χώρο της εργασίας. Το φαινόμενο είναι παλαιό όσο και η ίδια εργασία. Αποδεκτό παλαιότερα, ανεκτό αργότερα, κατακριτέο και τιμωρητέο σήμερα. Ποια, άραγε, η διαχείρισή του από το νομοθέτη; Το θέμα, λόγω της έκτασης και σοβαρότητάς του, θα «κλείσει», σε επόμενο άρθρο, με τα δικαιώματα των θιγομένων και τον διευρυμένο ρόλο του ΣΕΠΕ.
Η έκταση του φαινομένου
Θα πρέπει, μάλλον, να δηλώσουμε αιφνιδιασμένοι από τα αποτελέσματα πρόσφατης έρευνας για τον εργασιακό εκφοβισμό. Όχι πως δεν γνωρίζαμε το φαινόμενο. Δεν φανταζόμασταν, όμως, την έκτασή του.
Ενδεικτικά:
Τέσσερις στους δέκα εργαζόμενους (τόσο στον ιδιωτικό όσο και στο δημόσιο τομέα-46% αφορά: γυναίκες) δηλώνουν πως έχουν υπάρξει, οι ίδιοι, στόχος εργασιακού εκφοβισμού (συχνότερα: λεκτική βία, υποτίμηση και διαρροή φημών-όχι αμελητέα η σεξουαλική παρενόχληση και η σωματική βία).
Κι όσο για τη διοίκηση της επιχείρησης: συνήθως γνωρίζει αλλά δεν αντιδρά. Μόλις 1 στις 10 επιχειρήσεις λαμβάνει αποτελεσματικά μέτρα μετά από κάποιο τέτοιο περιστατικό.
Η απαγόρευση της βίας και παρενόχλησης
Λαμβανομένου, λοιπόν, υπόψη του μεγέθους του προβλήματος, με ικανοποίηση διαπιστώνουμε πως: «Απαγορεύεται κάθε μορφής βία και παρενόχληση, που εκδηλώνεται κατά τη διάρκεια της εργασίας είτε συνδέεται με αυτήν είτε προκύπτει από αυτήν, συμπεριλαμβανομένης της βίας και παρενόχλησης λόγω φύλου και της σεξουαλικής παρενόχλησης».
Καλύπτονται οι εργαζόμενοι στον Ιδιωτικό και το Δημόσιο Τομέα. Επίσης οι ασκούμενοι, οι μαθητευόμενοι, οι εθελοντές ακόμα και εκείνοι που ζητούν εργασία ή είναι ανασφάλιστοι.
Ποιες οι υποχρεώσεις του εργοδότη;
Οι εργοδότες υποχρεούνται-μεταξύ άλλων: Να επιδεικνύουν μηδενική ανοχή σε τέτοια φαινόμενα, να διερευνούν κάθε σχετική καταγγελία με εμπιστευτικότητα. Επίσης: να αξιολογούν τους σχετικούς ψυχοκοινωνικούς κινδύνους (συμπεριλαμβανομένης της βίας και παρενόχλησης και της σεξουαλικής παρενόχλησης) και να λαμβάνουν μέτρα για την πρόληψη και τον περιορισμό τους.
Πολιτικές για την καταπολέμηση βίας και παρενόχλησης - Κανονισμός Εργασίας
Θεσμοθετείται, για πρώτη φορά, η ύπαρξη και εφαρμογή Πολιτικών για την καταπολέμηση και διαχείριση της βίας και της παρενόχλησης. Η θέση τους σε εφαρμογή θα πρέπει να πραγματοποιηθεί έως την 19.9.21, το αργότερο, στις επιχειρήσεις με περισσότερους από είκοσι εργαζόμενους.
Όταν, μάλιστα, υπάρχει Κανονισμός Εργασίας θα πρέπει να υπάρξουν προβλέψεις για πειθαρχικά παραπτώματα, πειθαρχική διαδικασία και πειθαρχικές ποινές για τα συγκεκριμένα θέματα.
Τα περιστατικά βίας και παρενόχλησης στον χώρο της εργασίας ουδέποτε εξέλιπαν. Αντιμετωπίζονταν όμως, παλαιότερα, ως «φυσιολογικά». Ας θυμηθούμε την ταινία του 1963 «ο Μπακαλόγατος», τις περιπέτειες του (καθ’ όλα) συμπαθούς Ζήκου αλλά και την, σε βάρος του, συμπεριφορά του αφεντικού του˙ λογικά, μάλιστα, αναμενόμενη σε βάρος ενός «παραγιού».
Οι καιροί άλλαξαν.
Οι γυναίκες εργαζόμενες πλήττονται, δυστυχώς, εντυπωσιακά περισσότερο σε σχέση με τους άνδρες συναδέλφους τους.
Ο νομοθέτης αργοπορημένα και, μάλλον, ασθμαίνων, ακολούθησε τις τάσεις της εποχής. Το “metoo” επηρέασε, ορθά, και τις σχέσεις εργασίας.
Οι εργαζόμενοι θα πρέπει να είναι και να αισθάνονται ασφαλείς. Γυναίκες κι άνδρες.
Στην προσπάθεια βέβαια του νομοθέτη να προστατεύσει τα θύματα, δεν αποφεύχθηκαν κάποιες υπερβολές˙ περί αυτών όμως στο επόμενο, σχετικό, άρθρο μας.-
Σταύρος Κουμεντάκης
Managing Partner
Koumentakis and Associates Law Firm
Σημ.: Το παρόν άρθρο σε πλήρη μορφή