Την πρόθεσή τους να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ επιβεβαίωσαν οι ηγέτες της Φινλανδίας και της Σουηδίας, σε μια ιστορική αλλαγή πολιτικής των δύο σκανδιναβικών κρατών που ήρθε μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, κάτι που εκτιμάται ότι θα οδηγήσει στον επανασχεδιασμό του χάρτη ασφαλείας της Ευρώπης.
Μετά από δεκαετίες στρατιωτικής μη δέσμευσης, οι κυβερνήσεις των δύο χωρών θα παρουσιάσουν τις προτάσεις τους στα κοινοβούλιά τους αύριο Δευτέρα. Μόλις επικυρωθούν οι αποφάσεις, αναμένεται ότι θα υποβάλλουν και επίσημα κοινή αίτηση ένταξης στην Ευρωατλαντική Συμμαχία, που τώρα μετρά 30 κράτη-μέλη.
Για ιστορική μέρα μιλά ο πρόεδρος της Φινλανδίας
Για ιστορική μέρα για τη Φινλανδία έκανε λόγο ο πρόεδρος Σαούλι Νιινίστο, μιλώντας για μια νέα εποχή που ξεκινά. «Μία προστατευμένη Φινλανδία γεννήθηκε ως μέρος μιας σταθερής, ισχυρής και υπεύθυνης σκανδιναβικής περιοχής. Κερδίζουμε ασφάλεια και τη μοιραζόμαστε. Είναι καλό να έχουμε υπ’ όψιν ότι η ασφάλεια δεν είναι ένα παιχνίδι δυναμικού αθροίσματος», τόνισε.
Η πρωθυπουργός της Φινλανδίας Σάνα Μαρίν εξέφρασε την ελπίδα να επικυρώσει το κοινοβούλιο την απόφαση «τις επόμενες ημέρες». Όπως είπε, η ένταξη της χώρας της στο ΝΑΤΟ δεν θα ενδυναμώσει μόνον τα ήδη υπάρχοντα κράτη-μέλη, αλλά και την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς η φωνή της στο ΝΑΤΟ μπορεί να γίνει ισχυρότερη.
«Ναι» και από τους Σουηδούς Σοσιαλδημοκράτες
Λίγες ώρες αργότερα, οι κυβερνώντες Σουηδοί Σοσιαλδημοκράτες δήλωσαν ότι εγκατέλειψαν την προηγούμενη αντίθεσή τους για ένταξη στη συμμαχία με την επίθεση της Μόσχας στην Ουκρανία. «Το καλύτερο για την ασφάλεια της Σουηδίας και του λαού της είναι να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ» δήλωσε η πρωθυπουργός Μαγκνταλένα Άντερσον, προσθέτοντας ότι «η Σουηδία χρειάζεται τις επίσημες εγγυήσεις ασφαλείας που συνοδεύουν» την ένταξη στη συμμαχία. Μάλιστα ανέφερε ότι η Σουηδία θα ήταν «ευάλωτη» σε αντίθετη περίπτωση, καθώς θα ήταν η μόνη χώρα της Βαλτικής εκτός Συμμαχίας.
Η Άντερσον ανακοίνωσε ότι αύριο θα διαβεβαιώσει την ευρεία κοινοβουλευτική υποστήριξη για το αίτημα ένταξης. Πάντως, το Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα αντιτίθεται στην εγκατάσταση μόνιμων βάσεων και πυρηνικών όπλων, δύο στοιχεία που δεν αποτελούν προϋποθέσεις για να ενταχθεί στη συμμαχία. Στο φως ήρθαν και διαφορετικές γνώμες εντός του κόμματος, καθώς κάποιοι μίλησαν για εσπευσμένη απόφαση με στόχο η Σουηδία να ακολουθήσει το χρονοδιάγραμμα της Φινλανδίας.
Μετά τη μεταστροφή των δύο χωρών, που διεφάνη αμέσως μετά τη ρωσική εισβολή, ο Πούτιν πολλές φορές απηύθυνε προειδοποίηση, λέγοντας ότι ένα τέτοιο αίτημα θα τον υποχρέωνε να προχωρήσει σε μέτρα «στρατιωτικής ισορροπίας» ενδυναμώνοντας τις άμυνες στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας, συμπεριλαμβανομένων και πυρηνικών όπλων.
Ο Στόλτενμπεργκ καλωσορίζει και ο Τσαβούσογλου φέρνει εμπόδια
Ο γγ του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ έχει επανειλημμένα πει ότι και οι δύο χώρες θα γίνουν δεκτές με ανοιχτή αγκαλιά και ότι η διαδικασία ένταξης θα μπορούσε να είναι γρήγορη, αν και η διαδικασία επίσημης επικύρωσης από όλα τα κράτη-μέλη θα μπορούσε να διαρκέσει κάποιους μήνες.
Ωστόσο, εμπόδια στη διαδικασία φέρνει η Τουρκία, που έχει εκφράσει τη δυσαρέσκειά της με τις υποψηφιότητες των δύο χωρών, των οποίων η αποδοχή πρέπει να γίνει με ομοφωνία. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου είπε την Κυριακή ότι η Σουηδία και η Φινλανδία πρέπει να σταματήσουν να υποστηρίζουν τις τρομοκρατικές ομάδες στη χώρα τους και να παράσχουν καθαρές εγγυήσεις ασφαλείας, ενώ ζήτησε την άρση των περιορισμών στις εξαγωγές προς την Τουρκία.
Μετά τη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ στο Βερολίνο, ο Τσαβούσογλου είπε ότι συναντήθηκε με τους ομολόγους του από τη Σουηδία και τη Φινλανδία, σημειώνοντας ότι η Τουρκία δεν απειλεί κανέναν. Ωστόσο, ενώ εμφανίστηκε διαλλακτικός με τη Φινλανδία, κατηγόρησε τη Σουηδία για προκλητικές δηλώσεις. Η Άγκυρα έχει εκφράσει ανησυχίες για τη στήριξη της Σουηδίας στο ΡΚΚ που έχει χαρακτηριστεί τρομοκρατική οργάνωση από την Τουρκία, την Ευρώπη και τις ΗΠΑ.
Ο πρόεδρος της Φινλανδίας ανακοίνωσε ότι είναι έτοιμος να συναντηθεί με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ενώ ο Στόλτενμπεργκ εξέφρασε την πεποίθησή του ότι θα υπάρξει κοινό έδαφος και ότι η Τουρκία δεν θα εμποδίσει την ένταξη των δύο χωρών.