Η θετική γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συµβουλίου υπέρ της απόσπασης των αρχαίων στον σταθμό Βενιζέλου οδηγεί στην καταστροφή των αρχαίων και σε νέα καθυστέρηση στο έργο του μετρό στην Θεσσαλονίκη υποστηρίζει η Κίνηση Πολιτών Θεσσαλονίκης.
Στην τοποθέτηση τους αναφέρεται πως η απόφαση ήταν αναμενόμενη, ενώ «καθιστούν τους αρµόδιους αποκλειστικά υπεύθυνους για τη νέα οικονοµική τιµωρία του ταλαιπωρηµένου λαού».
Αναλυτικά η ανακοίνωση:
«Τον Δεκέµβριο του 2019 το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συµβούλιο γνωµοδότησε υπέρ της αποµάκρυνσης των αρχαίων που βρέθηκαν στον υπό κατασκευή σταθµό µετρό Βενιζέλου, της προσωρινής φύλαξής τους και της επιστροφής µεγάλου µέρους αυτών µετά την ολοκλήρωση της κατασκευής του σταθµού.
Αφού στο µεταξύ αποµακρύνθηκαν από τη σύνθεση του οργάνου τα δύο µέλη που είχαν γνωµοδοτήσει τον Δεκέµβριο κατά της αποµάκρυνσης των αρχαιοτήτων, στη νέα συνεδρίασή του ΚΑΣ, στις 23 Σεπτεµβρίου 2020, τα ίδια πρόσωπα µε τότε, ήρθαν να επικυρώσουν την πρώτη τους ψήφο. Με την πρόσφατη απόφασή τους τα µέλη του ΚΑΣ εγκρίνουν τον τρόπο και τη µέθοδο για την «απόσπαση, προσωρινή εναπόθεση, επανατοποθέτηση, προστασία, στερέωση και ανάδειξη αρχαιολογικών ευρημάτων στον σταθμό Βενιζέλου της βασικής γραμμής του Μετρό Θεσσαλονίκης», δηλαδή τη µελέτη της Korres Engineering.
Ήταν µία γνωµοδότηση αναµενόµενη. Οι γνωµοδοτήσεις των συµβουλευτικών αυτών οργάνων της ελληνικής πολιτείας έχουν καθαρά υποστηρικτικό περιεχόµενο για την υπουργική απόφαση που τις ακολουθεί, δεν είναι όµως δεσµευτικές για τον τελικό υπογράφοντα και για το περιεχόµενο της απόφασης.
Τα τελευταία χρόνια, από το 2012 και εξής, η τύχη των αρχαιοτήτων στον σταθµό της Βενιζέλου άλλαζε κατεύθυνση ανάλογα µε την επιλογή του κυβερνώντος κόµµατος. Είχε φτάσει µάλιστα µετά από κόπο στο εξαιρετικό αποτέλεσµα να γίνει τελικά δεκτή η παραµονή των αρχαίων κατά χώραν (insitu όπως συχνά διαβάζουµε) και να βρεθεί η λύση, δηλαδή ο τρόπος κατασκευής του σταθµού κάτω από αυτά, που να τα περιλαµβάνει ακριβώς στη µορφή που βρέθηκαν, τρόπος εγγυώµενος την αυθεντικότητα και την ακεραιότητά τους. Τα δύο αυτά τεκµήρια απαιτούνται για την ένταξη του αρχαιολογικού αυτού τοπίου του 4ου-9ου αιώνα, στον Κατάλογο της Παγκόσµιας Πολιτιστικής Κληρονοµιάς της Unesco. Το µοναδικής αξίας βυζαντινό τοπίο µπορεί εν δυνάµει να προστεθεί στο ενιαίο σύνολο των 15 παλαιοχριστιανικών και βυζαντινών µνηµείων Unesco της Θεσσαλονίκης, καθιστώντας την πόλη µας εξέχοντα παγκόσµιο τουριστικό προορισµό.
Η µελέτη για την κατά χώραν παραµονή του Decumanus, είχε εκπονηθεί από εξειδικευµένο ελληνικό τεχνικό γραφείο και είχε προωθηθεί για τις παρατηρήσεις της στη δηµόσια εταιρεία Αττικό Μετρό που την είχε παραγγείλει. Οι παρατηρήσεις ελήφθησαν υπόψη, η µελέτη βελτιώθηκε και υποβλήθηκε ξανά µε αποδέκτη το παραγγέλλον, αρµόδιο προς προώθηση για τις περαιτέρω εγκρίσεις, όργανο. Δυστυχώς, η κοµµατική αλλαγή στη διοίκηση του ελληνικού κράτους επέφερε µία εκ βάθρων αναστροφή του θέµατος.
Κατόπιν της εµµονής που επέδειξαν µεµονωµένοι τοπικοί πολιτικοί και πολιτειακοί παράγοντες, και της πληµµελούς ενηµέρωσής του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο Πρωθυπουργός της χώρας αναγγέλλει στην περσινή Διεθνή Έκθεση, την πλήρη αλλαγή πορείας και υπόσχεται ότι στο τέλος του 2023 − διότι έτσι τον πληροφόρησαν − θα παραδοθούν όλοι οι σταθµοί της βασικής γραµµής εντός πόλεως, συµπεριλαµβανοµένου του σταθµού Βενιζέλου, ο οποίος όµως στο µεταξύ θα έπρεπε να απαλλαγεί από το σύνολο των αρχαιοτήτων. Με την ανακοίνωσή του ο Πρωθυπουργός προκαταλαµβάνει τις αποφάσεις του ΚΑΣ καθώς η αναγγελία της επιστροφής στο σχέδιο του 2013, απαιτεί νέα µελέτη κατασκευής και την έγκρισή της από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συµβούλιο. Χειρισµοί πρωτοφανείς για έργο δηµοσίου συµφέροντος, την κατασκευή του οποίου οι θεσσαλονικείς έχουν πολύ ακριβά και ποικιλοτρόπως «πληρώσει».
Ωστόσο, ούτε παλιά µελέτη κατασκευής υπάρχει ως τώρα. Το έργο αν και κορωνίδα των δηµοσίων έργων, εκτελείται αυτή τη στιγµή, µε µελετοκατασκευές. Κάθε φορά που πρέπει να αντιµετωπιστεί µία επόµενη φάση του έργου τότε ετοιµάζεται και η ανάλογη µελέτη. Ας µην ξεχνάµε ότι η έλλειψη εξαρχής µίας πλήρους µελέτης οδήγησε στην πληθώρα των προβληµάτων, καθώς ο κάθε νέος χειριστής του έργου, µη δεσµευόµενος, έδινε στο έργο τον δικό του τόνο, επικαλούµενος µεν κάποιες βασικές αρχές που η αρχαιολογική υπηρεσία είχε ήδη θέσει, τροποποιώντας τις δε κατά το δοκούν ή άλλως κατά το ατοµικό του συµφέρον.
Αυτό που συµβαίνει στους µητροπολιτικούς σιδηροδρόµους όλων των πόλεων του κόσµου, να εντάσσεται δηλαδή αργότερα στο δίκτυο κάθε σταθµός που αργοπορεί η κατασκευή του για διαφορετικούς λόγους, στη Θεσσαλονίκη για άγνωστο λόγο δεν έπρεπε να συµβεί. Θα µπορούσαµε να έχουµε τη βασική γραµµή σε πλήρη λειτουργία σε δύο µήνες από τώρα και να προστεθεί σ’ αυτήν αργότερα ο σταθµός Βενιζέλου, αφού λυθούν µε τον καλύτερο τρόπο τα ζητήµατα συνύπαρξής του µε τις αρχαιότητες. Αντ’ αυτού, καταντήσαµε να φτάνουµε ως κράτος στην πρωτάκουστη και θλιβερή επιλογή να απαλλαγούµε από ένα τεράστιο κοµµάτι ιστορίας της πόλης µας υπακούοντας σε µία µελέτη µε πολλά ειδικά προβλήµατα, την οποία συντάσσει, κατά παράβαση του νόµου, συγγενής πρώτου βαθµού ενός µέλους του συµβουλευτικού οργάνου που αποφασίζει, του ΚΑΣ δηλαδή.
Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συµβούλιο µε την παρούσα σύνθεσή του δεν ξέφυγε από τον τρόπο που έβλεπε τα πράγµατα εννιά µήνες πριν. Είναι απορίας άξιον πώς δεν έχει φτάσει στα αυτιά των διάφορων επικεφαλής η δυσαρέσκεια του θεσσαλονικιώτικου κόσµου. Είναι απορίας άξιον πώς η κινητοποίηση που πήρε ως τα σήµερα τόσες µορφές, δεν ήταν αρκετή για να πείσει ότι ο άνθρωπος που ζει εδώ επιθυµεί βαθιά να µην απολέσει η πόλη την ιστορία της µε επιλογές του ποδαριού. Θλιβερό είναι το γεγονός ότι προσπάθησαν να αποδώσουν χαρακτηριστικά αντιπαλότητας σε όσους διαφωνούν και διαµαρτύρονται, και να τους εντάξουν σε άλλες πολιτικές δυνάµεις που εξ ορισµού αντιπολιτεύονται την κυβερνητική πολιτική. Έτσι µόνο θα µπορούσαν να διωχθούν στο πυρ το εξώτερον, νόµισαν. Γεγονός που δεν έχει καµία σχέση µε την πραγµατικότητα και όλοι το ξέρουµε πολύ καλά γιατί οι Θεσσαλονικείς γνωριζόµαστε µεταξύ µας. Τα µέλη της Κίνησης µείναµε ενωµένοι παρά τις πολλαπλές δυσκολίες και καθώς ο χρόνος κυλά, οι γνώσεις µας συνεχίζουν να εµπλουτίζονται, ενώ ανακαλύπτουµε δυστυχώς ότι οι κυβερνώντες µας βάζουν συνεχώς τρικλοποδιές.
Όπως και στην προηγούµενη συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συµβουλίου, έτσι και τώρα, ο τρόπος που αντιµετωπίστηκαν οι παρεµβαίνοντες, υπέρ της διατήρησης κατά χώραν των αρχαιοτήτων, φορείς και επιστήµονες ήταν ιταµός, απαράδεκτος και µισαλλόδοξος, από ένα όργανο που διευκολύνει τους κυβερνώντες να καθορίσουν πολιτική. Θα περίµενε κανείς ότι θα ήταν πιο προσεχτικά τα µέλη του ΚΑΣ απέναντι σε συναδέλφους, επιστήµονες και φορείς. Οι παρεµβαίνοντες λοιδορήθηκαν, διακόπηκαν, τα ανοιχτά µικρόφωνα δεν εµπόδισαν µέλη να συρθούν κάτω από το ύψος των περιστάσεων, και ο αγώνας για τη διατήρηση των αρχαιοτήτων παρέµεινε δυστυχώς µονόπλευρος.
Δεν είµαστε σε θέση να γνωρίζουµε ακόµη τις εισηγήσεις των αρµοδίων διευθύνσεων του υπουργείου πάνω στις οποίες πάτησαν τα µέλη για να γνωµοδοτήσουν για την καταδίκη των αρχαιοτήτων. Σιγά-σιγά θα πληροφορηθούµε την πλήρη αλήθεια.
Δυστυχώς για µια ακόµη φορά πρέπει να συνδέσουµε τις πράξεις µε τις υποδεέστερες σκέψεις των εντολέων τους. Ο ορισµός της λέξης «θητεία» παραπέµπει σε ηµεροµηνία λήξης προϊόντος, έτσι ώστε ο κάθε επικεφαλής να σκέφτεται να διαφοροποιηθεί από τον προκάτοχό του µέσα στα όρια της «δικής του θητείας». Τα αποτελέσµατα, τα οποία κοπιάζει να φαίνονται θετικά στον πολύ κόσµο, θα τον βοηθήσουν να κάνει τα παραπέρα πολιτικά του βήµατα. Οι επικεφαλής δεν σκέφτονται το µέλλον του τόπου, τους ενδιαφέρει µόνο το δικό τους.
Στην προκείµενη περίπτωση θα έπρεπε να λάβουν σοβαρά υπόψη τους τις ενστάσεις των σοβαρών και σεπτών επιστηµόνων και τους υπολογισµούς ότι το µετρό δεν πρόκειται να παραδοθεί στην Θεσσαλονίκη στο τέλος του 2023 µαζί µε τον σταθµό Βενιζέλου, γιατί «δεν βγαίνουν τα κουκιά». Δεν θέλουν να πουν στον πολύ κόσµο ότι θα χρειαστούν πολλές και µακρές ανασκαφικές έρευνες προκειµένου καταρχήν να τεµαχιστούν και να αποκολληθούν τα αρχαία κτίσµατα, οι «επιδερµίδες» µάλλον των αρχαιοτήτων. Για να αφαιρεθούν οι τοίχοι πρέπει να προηγηθεί η ανασκαφή γύρω από αυτούς και όταν αφαιρεθούν να ακολουθήσει ανασκαφή στα θεµέλιά τους, τα οποία δεν θα επανατοποθετηθούν, γιατί στόχος είναι τα όποια αρχαία επιστρέψουν να έχουν το κατάλληλο βάρος ώστε να τοποθετηθούν ακίνδυνα στην πλάκα οροφής του σταθµού. Δηλαδή πρόκειται για µια «σκηνογραφία».
Έτσι, η «επιχείρηση αποκόλληση» θα σταµατάει συχνά για να γίνεται ανασκαφική έρευνα. Και όταν όλα όσα φαίνονται φύγουν, τότε η έρευνα θα ακολουθήσει σε βάθος 3 µ. περίπου προκειµένου να έρθουν στο φως όλες οι προηγούµενες αρχαιότητες, όλες οι προηγούµενες εικόνες της θεσσαλονικιώτικης ιστορίας πριν από τον τέταρτο αιώνα και ως τον Κάσσανδρο. Και, φυσικά, θα γίνουν ανασκαφές και στις εισόδους-εξόδους. Μιλάµε για χρόνο, για την ακρίβεια για χρόνια. Σ’ αυτόν το χρόνο πρέπει να προστεθούν και οι χρόνοι της λήψης των αποφάσεων για την τύχη των αρχαιοτήτων που θα βρεθούν. Θα αποκολληθούν και αυτές; Θα εκτεθούν; Θα διαλυθούν πάλι µε ανασκαφές; Τώρα, φυσικά, απάντηση δεν µπορεί να υπάρχει. Και ο χρόνος θα τρέχει, Και οι Θεσσαλονικείς δεν θα έχουν τον σταθµό Βενιζέλου ως το τέλος του 2023, και ο εργολάβος θα γίνεται πλουσιότερος γιατί θα ζητά και θα παίρνει αποζηµιώσεις αφού θα του διαταράσσουν τις συµβατικές του υποχρεώσεις.
Κοροϊδευόµαστε λοιπόν, κυρίες και κύριοι, για να περνάει ο καιρός.
Ας διαµηνύσουµε στο ΚΑΣ, την Υπουργό και τους κυβερνώντες ότι από την απόφαση του Μαρτίου, που νοµίζουν ότι επικυρώθηκε πλαγίως µε τη χθεσινή γνωµοδότηση υποβουλευόµενοι να ωθήσουν την προσφυγή µας στο ΣτΕ υπέρ αυτών, ας διαµηνύσουµε, λοιπόν, ότι ο κύβος ερρίφθη όχι µόνο για την καταστροφή των αρχαίων αλλά και για τον χρόνο ολοκλήρωσης του έργου που υποσχέθηκαν στους κατοίκους. Όπως φάνηκε κι από πρόσφατες δηµοσκοπήσεις, οι θεσσαλονικείς δηλώνουν στην πλειοψηφία τους θετικοί για την παραµονή των αρχαίων και εξαιρετικά απαισιόδοξοι για τον χρόνο ολοκλήρωσης του µετρό. Ας γνωρίζουν οι αρµόδιοι ότι θα είναι αποκλειστικά υπεύθυνοι για τη νέα οικονοµική τιµωρία του ταλαιπωρηµένου λαού. Τη Θεσσαλονίκη δεν την αγαπάει κανείς και δεν την θυµάται κανείς, εµείς όµως οι Θεσσαλονικείς την αγαπούµε.
Κυρίες και κύριοι, να καθαρίσουµε τα µάτια και το νου µας και να δούµε καθαρά τι µας συµβαίνει.
Εµείς είµαστε αυτοί που θα υπερασπιστούµε την τύχη µας».