Skip to main content

Κλιματική Αλλαγή: Πλάγιος σπόνσορας για καθαρές μεταφορές με κίνητρα

Άρθρο στη Voria.gr του Γιάννη Τόσκα, Πολιτικού Μηχανικού και Συγκοινωνιολόγου, για τις «Καθαρές Μεταφορές» και τον περιορισμό των εκπομπών ρύπων

του Γιάννη Τόσκα*

Με αφορμή τις πρόσφατες δράσεις, ομιλίες και πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση της αυξανόμενης παγκόσμιας απειλής της Κλιματικής Αλλαγής αλλά και τις πολιτικές που προγραμματίζονται και εφαρμόζονται διεθνώς για το παράπλευρο θέμα «Καθαρές Μεταφορές» και τον περιορισμό των εκπομπών ρύπων, αναφέρουμε επιγραμματικά λίγες διαπιστώσεις και σκέψεις που θα μπορούσαν να βοηθήσουν ώστε να προχωρήσουμε λίγο αποφασιστικότερα, γρηγορότερα και αποτελεσματικότερα. Να μην μοιάζει διαρκώς «ξαναζεσταμένο φαγητό» η καθημερινότητά μας..

Οι κατευθυντήριοι παγκόσμιοι άξονες για τον περιορισμό των ρύπων (από τα μέσα της περασμένης δεκαετίας) συνιστούσαν από τη μια πλευρά εγρήγορση, συντονισμό ανάμεσα στον δημόσιο τομέα, τους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης και τον ιδιωτικό τομέα (αγορά) και από την άλλη έπρεπε να καταλήγουν σε ενέργειες στοχοπρογραμματισμένες και -κατά ένα σεβαστό ποσοστό- επαρκώς κοστολογημένες. Διαπίστωση Α: -Τί κάνουμε εμείς τόσα χρόνια;  Άργησε η Ευρώπη να εκδώσει συγκροτημένες Οδηγίες κι αντί να αντιγράψουμε (έστω) τις υπάρχουσες καλύτερες πρακτικές, πετάξαμε έναν όμορφο χαρταετό!

Σε επίσημο έγγραφο (αρχές 2012) του Οργανισμού Ρυθμιστικού Θεσσαλονίκης προς το τότε ΥΠΕΧΩΔΕ μιλούσαμε, εκτός των άλλων, για «άμεση ανάγκη προώθησης του σχεδιασμού σε φάσεις εφαρμογής, υλοποίησης και διαχείρισης της ηλεκτροκίνησης στη χώρα μας». Υπογράφαμε προτάσεις για θεσμικές ρυθμίσεις και ευκολότερη διείσδυση στην αγορά, ακόμη και αν ουδέποτε είχαμε βιομηχανία κατασκευής οχημάτων. Μήπως έχει η Δανία; Το Βέλγιο; Η Πορτογαλία; Η Σλοβενία; Κι όμως, οι χώρες αυτές μας άφησαν πολύ πίσω.. Ας δούμε πόσο πίσω είμαστε και πόσα απλά μέτρα μπορούμε ακόμη και τώρα να πάρουμε:

⦁    Υπάρχει άμεση απαίτηση για κατάστρωση νέου, σύγχρονου και επικαιροποιημένου Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), που θα αντικατοπτρίζει την τάση της πραγματικότητας κι όχι π.χ. το μυθικό όραμα του εξωπραγματικού ποσοστού 10% του στόλου ΙΧ οχημάτων σε δέκα χρόνια να είναι ηλεκτροκίνητα στην Ελλάδα (Διαπίστωση Β: σήμερα δεν ξεπερνά ούτε το 0,25%..!)

⦁    Σοβαρές, τολμηρές λύσεις και όχι δειλά βηματάκια στη χρηματοδότηση και ενθάρρυνση μέσω κινήτρων ειδικής φορολόγησης, ενισχύσεων και χρηματοδότησης για καινοτόμες εφαρμογές για τη χρήση εναλλακτικών πηγών ενέργειας και καυσίμων. Για να «ξεκολλήσει» η Ελλάδα από τη σχεδόν τελευταία θέση στην ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης.. Αποτελούν σήμερα εθνικές προτεραιότητες τόσο η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας σε τομείς που σχετίζονται με τις ΑΠΕ όσο και οι υποδομές και οι βελτιώσεις τραγικών ελλείψεων στην αποτελεσματική εκμετάλλευση των ανακυκλώσιμων πηγών

⦁    Είχαμε συμφωνήσει τότε (2011-2012) για περιβαλλοντικού τύπου επιδότηση της αγοράς υβριδικών και ηλεκτροκίνητων οχημάτων με πόρους που θα αντλούνταν από την επιβολή ενός «ρυπαντικού τέλους» από τα παλιότερης τεχνολογίας αυτοκίνητα.. Διαπίστωση Γ: Προτιμήσαμε να βλέπουμε καθηλωμένα οχήματα για χρόνια, απλά και μόνο για να γλιτώνουν οι κάτοχοι τα τέλη κυκλοφορίας.. στον αντίποδα, πάγωσαν και σίγησαν οι όποιες φωνές για ενεργοποίηση κινήτρων ηλεκτροκίνησης. Ενώ θα μπορούσε αυτή ακόμη και μερικώς να «αυτοχρηματοδοτηθεί». Έμειναν, δηλαδή, εκτός κάδρου οι άμεσης εφαρμογής προοπτικές για ηλεκτροκίνηση!

⦁    Έμειναν και μένουν ουτοπία οι όποιες ευρωπαϊκές κατευθύνσεις για περιορισμό του αποτυπώματος άνθρακα κατά 50% ως το 2030. Μένουν ανέκδοτο οι στόχοι για 10% διείσδυση του ηλεκτροκίνητου ΙΧ οχήματος ως το 2030 στην Ελλάδα. Είναι αμφίβολο, για παράδειγμα, εάν πωλούνται σήμερα στη χώρα μας περισσότερα από 400 ηλεκτροκίνητα οχήματα το χρόνο!

⦁    Οι διαρκείς και σταθερές πρωτοβουλίες για «πόλεις χωρίς αυτοκίνητο» (Μαδρίτη, Λονδίνο, Βιέννη, Ελσίνκι, Λισαβόνα, ακόμη και στην Αιθιοπία) πρέπει να μας καθοδηγούν! Να μην αρκούμαστε στις δυο-τρεις ώρες δωρεάν αστικής συγκοινωνίας κάθε χρόνο στις 22 Σεπτέμβρη. Να μην επιθυμούμε το όχημά μας να διασχίζει το κέντρο της πόλης, αλλά να κοπιάζουμε να υλοποιούμε λύσεις βιώσιμης μετακίνησης..

⦁    Οι φορείς και οι πάροχοι της Δημόσιας Αστικής Συγκοινωνίας είναι ήδη πίσω ως προς τα μέτρα υπέρ ευφυών συστημάτων και μέσων μαζικών μεταφορών, με γνώμονα τις προτάσεις των ερευνητικών κέντρων (πχ ΕΚΕΤΑ) για αρχές της βιώσιμης μετακίνησης και της αποτελεσματικής ανταπόκρισης στη σύγχρονη ζήτηση για μετακινήσεις κάθε κατηγορίας πολιτών. Η άμεση ανάγκη για έξυπνη χρηματοδότηση, δρομολόγηση και καθοδήγηση σύγχρονων δημόσιων μέσων μετακίνησης δεν μπορεί να κρύβεται με αμηχανία κάτω από κανένα χαλί ούτε από άλλοθι δημοσιονομικής κρίσης..

⦁    Η επένδυση σε ηλεκτροκινούμενο στόλο δημόσιων αστικών συγκοινωνιών (ήδη υπάρχουν πρόσφατες επίσημες αναφορές-ανακοινώσεις του Υπουργείου Υποδομών για κατάρτιση προκηρύξεων προμηθειών λεωφορείων με ηλεκτροκίνηση για Αθήνα και Θεσσαλονίκη) αποτελούν θετικά –αν και αρκετά καθυστερημένα- βήματα για τη χώρα μας

⦁    Η τήρηση ενιαίας προδιαγραφής για δημιουργία αλλά και η σωστή λειτουργία σύγχρονων μονάδων ενεργειακής φόρτισης ηλεκτροκινούμενων οχημάτων είναι δουλειές που η ΚΕΔΕ και όλες οι ΠΕΔ θα μπορούσαν να ολοκληρώσουν και να παραδώσουν άμεσα στους δήμους. Χρειάζονται πολλά και γρήγορα βήματα θεσμοθέτησης των (πρόσφατων) ευρωπαϊκών οδηγιών στα θέματα της υποχρεωτικής δημιουργίας υποδομών για σταθμούς φόρτισης και επαναφόρτισης, ξεκάθαρα καθορισμένα πλαίσια λειτουργίας των φορέων εκμετάλλευσης των σταθμών, τήρηση κανονισμών, ρόλων και έργου για την ένταξη της δομής της ηλεκτροκίνησης στο εθνικό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας και προδιαγραφές για συνετή διαχείριση της νυκτερινής ισχύος για αποφυγή υπερφορτίσεων, black out κ.λπ.

⦁    Ο Δήμος Θεσσαλονίκης (για τα τοπικά μας..) έχοντας από ετών αποκτήσει τρομερά προβλήματα με την κυκλοφορία και τη στάθμευση όφειλε να είναι πρωτοπόρος στην αυξανόμενη χρήση νέων τεχνολογιών καθαρής μετακίνησης.. Τι έκανε ως τώρα;

⦁    Η τοπική αυτοδιοίκηση πρέπει να αφυπνιστεί στη χώρα μας. Δεν πρέπει να την απασχολούν μόνον τα θέματα υψηλής(sic) πολιτικής και «κυβερνησιμότητας» των θεσμών της. Είναι κρίσιμα πλέον τα θέματα της άμεσης επαφής με τον πολίτη. Τα θέματα της ποιότητας ζωής του και της ζωής των παιδιών του. Διαπίστωση τελική: Δεν υπάρχει Plan B ούτε PLANET B για τη ζωή μας, όπως διαδήλωσαν οι νέοι σε όλες τις μεγαλουπόλεις της γης πριν λίγες ημέρες!

*Ο Γιάννης Τόσκας είναι Διπλ. Πολιτ. Μηχανικός ΑΠΘ, MS Συγκοινωνιολόγος - MS Αστικού Σχεδιασμού, jtoskas@gmail.com

 

Ο κ. Γιάννης Τόσκας