Της Λιζ Λη*
Πρόσφατα, ενώ βρισκόμουν στην πατρίδα μου την Καλιφόρνια, είχα τη χαρά να γνωρίσω έναν ξεχωριστό Αμερικανό με ρίζες από εδώ, τη Βόρεια Ελλάδα. Στη διάρκεια ενός αξιομνημόνευτου γεύματος, ο Νικ Αρβανιτίδης μου είπε πως ήταν ο πρώτος Έλληνας φοιτητής στο Πανεπιστήμιο του Stanford κι ένας από τους πρώτους που εργάστηκαν στη Silicon Valley.
Γεννήθηκε στην Κομοτηνή και ήρθε στις Ηνωμένες Πολιτείες ως νεαρός φοιτητής. Από την ταπεινή καταγωγή του, επέμεινε με εγκαρτέρηση κι έγινε ένας πολύ πετυχημένος επιχειρηματίας και φιλάνθρωπος. Ίδρυσε την Υποτροφία Αρβανιτίδη για Μεταπτυχιακούς Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο Stanford, η οποία είναι αποκλειστικά για Έλληνες φοιτητές, και συνεργάζεται με οργανισμούς όπως το Mindspace, έναν συνεργάτη της Πρεσβείας, τού οποίου η αποστολή είναι να αναπτύξει το επιχειρηματικό πνεύμα σε Έλληνες φοιτητές.
Όσο επιτυχημένος κι αν έγινε, ο Νικ δεν ξέχασε ποτέ τις ρίζες του, κι όπως λέει ο ίδιος, διαθέτει ένα Αμερικανικό μυαλό, αλλά μια ‘Κομοτηναίικη καρδιά’. Ίσως αυτό είναι το μυστικό της επιτυχίας του. Η ιστορία του Νικ είναι η πεμπτουσία της Αμερικανικής ιστορίας σκληρής δουλειάς για να πετύχει το όνειρό του, κι άπαξ και το πετύχει, να προσφέρει βοήθεια στους άλλους να πετύχουν το δικό τους.
Τα όνειρα είναι τολμηρά από τη φύση τους. Εκεί άλλωστε βρίσκεται η δύναμή τους. Οι Ηνωμένες Πολιτείες επίσης γεννήθηκαν από ένα όνειρο. Η Ημέρα της Ανεξαρτησίας μας, που μόλις γιορτάσαμε, τιμά το όνειρο των γυναικών και των ανδρών που ίδρυσαν τη χώρα μας. Υποτελείς των Βρετανών που τόλμησαν να ιδρύσουν ένα νέο έθνος βασισμένο σε μεγαλόπνοες αρχές, βαθιά ριζωμένες στις αρχαιοελληνικές αντιλήψεις περί δημοκρατίας. Αυτές οι αξίες ένωσαν τις δύο χώρες μας για τα τελευταία 200 χρόνια, και φέτος είναι μια ευκαιρία για μας να γιορτάσουμε τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση μαζί. Όπως ο Πρόεδρος Biden, που στο διάγγελμα του προς τους Έλληνες τον Μάρτιο είχε πει ότι είναι «απίστευτα περήφανος να είναι ο Αμερικανός Πρόεδρος που θα βοηθήσει να ξεκινήσουν τα επόμενα 200 χρόνια της στενής συνεργασίας και φιλίας μας».
Η Θεσσαλονίκη επίσης τολμά να κάνει μεγάλα όνειρα, καθώς μεταβαίνει προς το να γίνει σημαντικός κόμβος τεχνολογίας στα δυτικά Βαλκάνια. Οι σπόροι που φυτεύτηκαν όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν η τιμώμενη χώρα στη Διεθνή ¨Έκθεση Θεσσαλονίκης το 2018 συνεχίζουν να φέρνουν καρπούς, όπως βλέπουμε με συνεχείς επενδύσεις από την Pfizer, τη Cisco, και την Deloitte για να αναπτύξουν τα γραφεία τους εδώ στην Θεσσαλονίκη. Ως Γενική Πρόξενος, θα ήθελα να οικοδομήσω πάνω σε αυτές τις επιτυχίες και να συνεργαστώ με την Πρεσβεία για να προσελκύσουμε ακόμη περισσότερες αμερικανικές επενδύσεις στη Θεσσαλονίκη και τη Βόρεια Ελλάδα. Πιστεύω ότι και η πόλη και οι Αμερικανικές εταιρείες μπορούν να ωφεληθούν από μία ξεκάθαρη αμοιβαία επωφελή πρόταση.
Η Ημέρα της Ανεξαρτησίας είναι μία μέρα εορτασμού, αλλά επίσης και μέρα για συλλογισμό. Το νεόκοπο έθνος που ήταν οι Ηνωμένες Πολιτείες το 1776 δεν ήταν τέλειο, και η μάστιγα της δουλείας ήταν κάτι που δεν θα εξουδετερώνονταν παρά μόνο μετά από έναν αιματηρό εμφύλιο πόλεμο, σχεδόν εκατό χρόνια αργότερα. Ακόμη και σήμερα, εξακολουθούμε να αναπτυσσόμαστε και να εξελισσόμαστε, όπως μας αποκαλύπτουν τα κινήματα κοινωνικής δικαιοσύνης τον τελευταίο χρόνο σαν το Black Lives Matter και καμπάνιες για να σταματήσει η απότομη αύξηση των εγκλημάτων μίσους κατά των Ασιατοαμερικανών. Έχουμε ακόμη πολλή δουλειά μπροστά μας. Αλλά το μεγαλείο των Ηνωμένων Πολιτειών δεν βρίσκεται στο να είμαστε ένα τέλειο έθνος. Όπως έχει πει ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Jake Sullivan, το μεγαλείο μας βρίσκεται στην ικανότητά μας για αυτό-στοχασμό, αυτό-διόρθωση και αυτό-ανανέωση.
Το είδα αυτό στην ιστορία της οικογένειάς μου. Και οι δύο γονείς μου ήταν μικρά παιδιά κατά την διάρκεια του πολέμου της Κορέας και επιβίωσαν από βαθιά τραυματικές εμπειρίες, που συμπεριλάμβαναν την εξαφάνιση του παππού μου από την μεριά του πατέρα μου, που ποτέ πια δεν ξανακούσαμε για αυτόν. Όπως ο Νικ, ο πατέρας μου ήρθε στην Ηνωμένες Πολιτείες όταν ήταν νέος άντρας με ελάχιστα. Έφτασε στο Σαν Φρανσίσκο στα τέλη της δεκαετίας του ’60 σαν μεταπτυχιακός φοιτητής με 50 δολάρια στην τσέπη του και μία υποτροφία για να σπουδάσει διοίκηση επιχειρήσεων. Εν τέλει έγινε Αμερικανός πολίτης και ένας από τους πρώτους Κορεατο-αμερικανούς διευθυντές τραπέζης στην πόλη. Δεν νομίζω να γνωρίζω κάποιον άλλον που είναι πιο περήφανος για το ότι είναι Αμερικανός από τον πατέρα μου. Και αυτήν την βαθιά αγάπη για τις Ηνωμένες Πολιτείες την πέρασε και σε εμένα.
Αλλά, αν είχε έρθει πιο νωρίς, σαν Ασιάτης Αμερικανός, δεν θα του είχε επιτραπεί να γίνει πολίτης. Οι τότε ισχύοντες νόμοι για την πολιτογράφηση που υπήρχαν από τον 18ο και 19ο αιώνα δεν επέτρεπαν σε ανθρώπους Ασιατικής καταγωγής να γίνουν πολίτες, και αυτό δεν άλλαξε μέχρι την προεδρία του Lyndon B. Johnson το 1965.
Ως έθνος, και πιστεύω και ως άτομα, είμαστε όχι μόνο αυτό που έχουμε υπάρξει ως τώρα, αλλά επίσης και αυτό που μπορούμε να γίνουμε. Ίσως αυτό να είναι η ουσία του αμερικανικού ονείρου.
Οι άντρες και οι γυναίκες που ίδρυσαν αυτήν την χώρα κινητοποιήθηκαν από το ίδιο πνεύμα ελπίδας και θάρρους που κάθε μετανάστης φέρνει μαζί του στις Ηνωμένες Πολιτείες. Όπως σημείωσε ο Πρόεδρος Biden πάντα ήμασταν ένα έθνος που κοιτάζει μπροστά, ένα που συνεχώς αγωνίζεται για μία πιο τέλεια ομοσπονδία. Πέντε χρόνια από τώρα – στις 4 Ιουλίου του 2026 – θα γιορτάσουμε την 250η επέτειο της ανεξαρτησίας των Ηνωμένων Πολιτειών. Έχουμε ξεκινήσει τον εορτασμό με τους συνεργάτες στο American250 Foundation (www.america250.org ) και προσκαλούμε όλους τους Αμερικανούς, όπως επίσης και τους φίλους μας στην Ελλάδα, να μας βοηθήσουν να τιμήσουμε το παρελθόν μας και να σχεδιάσουμε το μέλλον μας.
* Η Λιζ Λη είναι η Γενική Πρόξενος των ΗΠΑ στη Θεσσαλονίκη