Γράφει ο Σταύρος Κουμεντάκης*
Σε προηγούμενη αρθρογραφία μας προσεγγίσαμε τα σχετικά με την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ΑΕ. Όσο προφανή όμως προκύπτουν τα πλεονεκτήματά της άλλο τόσο δεδομένοι και οι συναφείς κίνδυνοι˙ ιδίως όσον αφορά τους παλαιούς μετόχους (ενδεικτικά: από τη διατάραξη των μετοχικών ισορροπιών, τις ανεπιθύμητες αλλαγές στη διοίκηση, ακόμα και την, σε κάποιες ακραίες περιπτώσεις, βίαιη έξοδο των μετόχων μειοψηφίας από την ΑΕ κλπ.). Τους συγκεκριμένους (και όχι μόνον) κινδύνους επιχειρεί να τιθασεύσει (ή, έστω, επαρκώς διαχειριστεί) ο νομοθέτης μέσω του δικαιώματος προτίμησης.
Έννοια & Δικαιούχοι
Το συγκεκριμένο δικαίωμα δικαιούται να ασκήσει κάθε μέτοχος, κατά το χρόνο λήψης της απόφασης για αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου. Αποκτά, μέσω αυτού, τη δυνατότητα να του παρασχεθούν νέες μετοχές, που εκδίδονται λόγω της αύξησης (ή έκδοσης των μετατρέψιμων ομολογιών), κατ’ αριθμό ανάλογες με εκείνες που ήδη διαθέτει.
Το εν λόγω δικαίωμα γεννάται σε κάθε περίπτωση αύξησης (τακτικής ή έκτακτης) του μετοχικού κεφαλαίου-εκτός, κατά κανόνα, από την περίπτωση της αύξησης με εισφορές σε είδος.
Εφόσον παραμείνουν αδιάθετες μετοχές μετά τη (μη) άσκηση του δικαιώματος προτίμησης, μπορεί να παρέχεται προτεραιότητα ως προς αυτές «…στους μετόχους, που άσκησαν ήδη το δικαίωμα προτίμησης, καθώς και σε άλλα πρόσωπα που κατέχουν εν γένει τίτλους μετατρέψιμους σε μετοχές».
Πρόσκληση Άσκησης
Προκειμένου να ασκηθεί το δικαίωμα προτίμησης θα πρέπει να προηγηθεί η σχετική πρόσκληση (που θα εμπεριέχει την προθεσμία άσκησής του) και η δημοσίευσή της, κατ’ ελάχιστον, στο Γ.Ε.ΜΗ. Η σχετική πρόσκληση (ή, αντ’ αυτής, συστημένη, «επί αποδείξει», επιστολή προς τους δικαιούχους) είναι δυνατό, κατά βάση, να παραλειφθεί όταν: (α) στη ΓΣ που αποφάσισε την αύξηση παρέστησαν όλοι οι μέτοχοι και έλαβαν γνώση της σχετικής προθεσμίας ή/και (β) το σύνολο των μετόχων δήλωσε, με οποιονδήποτε τρόπο, ότι θα ασκήσει ή δεν θα ασκήσει το σχετικό δικαίωμα.
Προθεσμία Άσκησης
Η προθεσμία άσκησης του δικαιώματος προτίμησης δεν είναι δυνατό να είναι μικρότερη των δεκατεσσάρων (14) ημερών κι ούτε να υπερβεί την προθεσμία καταβολής της αύξησης-δηλ. τους τέσσερις (4) μήνες. Για τους λοιπούς (άλλων κατηγοριών) μετόχους, η σχετική προθεσμία δεν μπορεί να είναι μικρότερη των δέκα (10) ημερών, από την επομένη της λήξης της προθεσμίας άσκησης του δικαιώματος προτίμησης, για τους μετόχους της κατηγορίας στην οποία ανήκουν οι νέες μετοχές.
Μη Άσκηση Του Δικαιώματος Προτίμησης
Εφόσον παρέλθουν άπρακτες οι ανωτέρω προθεσμίες άσκησης του δικαιώματος προτίμησης, ακολουθεί η ελεύθερη διάθεση των μετοχών από το ΔΣ-υπό την επιφύλαξη αντίθετης πρόβλεψης του καταστατικού. Η ελεύθερη αυτή διάθεση των αδιάθετων μετοχών γίνεται κατά την κρίση του ΔΣ˙ δεν μπορεί όμως να λάβει χώρα σε τιμή κατώτερη της τιμής που καταβάλλουν οι υφιστάμενοι μέτοχοι.
Το δικαίωμα προτίμησης στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ΑΕ διασφαλίζει τους, κατά το χρόνο της σχετικής απόφασης, μετόχους. Διασφαλίζει, μεταξύ άλλων, πως δεν θα απομειωθεί, χωρίς να το επιλέξουν (ή αποδεχθούν), η μετοχική τους συμμετοχή, δεν θα διαταραχθούν οι μετοχικές ισορροπίες, δεν θα επηρεαστεί η διοίκηση της ΑΕ. Η συγκεκριμένη διασφάλιση είναι μεν κρίσιμη, όχι όμως χωρίς εξαιρέσεις. Περί αυτών, των κρίσιμων δηλ. εξαιρέσεων και των συνεπειών τους: σε επόμενη αρθρογραφία μας.
Managing Partner
Koumentakis and Associates Law Firm
Σημ.: Το παρόν άρθρο σε πλήρη μορφή