Καλημέρα σας!
Η ιστορία που θα (προσπαθήσουμε να) διηγηθούμε σήμερα και έχει σχέση με τον... χάρτη της φωτογραφίας, είναι άκρως διδακτική για όσους ενδιαφέρονται να μάθουν ή να πιστοποιήσουν πώς λειτουργεί ο δημόσιος και ο ευρύτερος δημόσιος τομέας της χώρας. Με ποιον τρόπο χωρίς να γίνεται κάποια παρατυπία ή –πολύ περισσότερο- κάποια παρανομία και χωρίς κανείς να μπορεί να κατηγορηθεί για αβλεψία, υποθέσεις δημοσίου συμφέροντος βαλτώνουν, καθυστερούν επί μακρόν και τελικά όταν και εάν τακτοποιηθούν ένα ή περισσότερα τρένα έχουν ήδη περάσει και προσπεράσει. Η ζημιά είναι αόρατη, επειδή στην ουσία δεν πρόκειται για κάτι χειροπιαστό, αλλά για απώλεια οφέλους ή δυνητικού κέρδους, το οποίο όμως ούτε πιστοποιείται ούτε κοστολογείται. Με αυτόn τον τρόπο όλοι οι εμπλεκόμενοι κάνουν τη δουλειά τους. Οι γραφειοκράτες παραμένουν στη θέση τους και διαιωνίζουν τους αργόσυρτους ρυθμούς με τους οποίους αντιλαμβάνονται την… αποστολή τους. Οι, δε, αιρετοί καλύπτονται πίσω από μηχανισμούς, τους οποίους βρήκαν να λειτουργούν και τους συντηρούν, όταν δεν τους επιβαρύνουν γραφειοκρατικά, με τη δικαιολογία της διαφάνειας. Άλλωστε η διαιώνιση των θεμάτων τούς ευνοεί, διότι συχνά σκέφτονται και λειτουργούν στη βάση εκλογικών κύκλων και όχι πραγματικών αναγκών. Και στην Ελλάδα η άσκηση πολιτικής δια… εκκρεμοτήτων είναι συνήθης πρακτική, ακόμη και στα υψηλότερα κλιμάκια του δημοσίου βίου της χώρας. Όλα αυτά σε μια περίοδο κατά την οποία ο κανόνας είναι «το γρήγορο ψάρι τρώει το αργό» αποτελούν τεράστιο μειονέκτημα, πραγματική τροχοπέδη στην πρόοδο και την ανάπτυξη, για την οποία όλοι οι πολιτικοί και πολλοί γραφειοκράτες μιλάνε συνεχώς. Άλλωστε οι κουβέντες δεν φορολογούνται…
Κανείς δεν… βιάζεται
Ο χάρτης που δημοσιεύουμε στο καφέ Αριστοτέλους βρίσκεται στην Ανατολική Θεσσαλονίκη, στον δρόμο του αεροδρομίου, εντός του δήμου Πυλαίας Χορτιάτη. Είναι μια περιοχή εξαιρετικά διακεκριμένη που αναπτύσσεται διαρκώς τις τελευταίες δεκαετίες, αν και με πισωγυρίσματα και καθυστερήσεις. Αν, όμως, σκεφτεί κανείς ότι το βασικό σχέδιο για τη Θεσσαλονίκη των επόμενων δεκαετιών είναι η ανάπλαση του παραλιακού μετώπου, αντιλαμβάνεται ότι η συγκεκριμένη περιοχή βρίσκεται στο επίκεντρο μιας δυναμικής αναπτυξιακής διαδικασίας. Το κομμάτι που στον χάρτη χαρακτηρίζεται ως Π.Ε.15 και βρίσκεται στην κάτω πλευρά του δρόμου που οδηγεί στο αεροδρόμιο και στον δήμο Θερμαϊκού, στο ύψος της Ανωτέρας Σχολής Πολέμου προς τη θάλασσα, έχει έκταση 350 στρέμματα. Στο επίκεντρο του βρίσκεται η έκταση που επί δεκαετίες λειτουργούσε το εργοστάσιο παραγωγής ζωοτροφών ΒΥΑΜΥΛ. Πρόκειται για έκταση που ανήκει στα διοικητικά όρια του δήμου Πυλαίας – Χορτιάτη και αυτήν την περίοδο βρίσκεται σε εξέλιξη η μελέτη πολεοδόμησής της. Το κόστος της μελέτης είναι 600.000 ευρώ, τα οποία πληρώνονται από κοινοτικά κονδύλια, μέσω προγράμματος ΕΣΠΑ της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Όταν ολοκληρωθεί το πολεοδομικό σχέδιο θα προκύψει υπέρ του δήμου έκταση 20 στρεμμάτων. Ο απώτατος χρόνος ολοκλήρωσης της μελέτης έχει καθοριστεί το τέλος του 2023, κάτι που προφανώς βολεύει τη δημοτική αρχή, που ως είθισται αξιοποιεί τις διαδικασίες, ώστε να είναι καλυμμένη ποικιλοτρόπως. Διότι, όπως μαθαίνουμε, οι υπηρεσίες του δήμου που οφείλουν να συνεργαστούν με τους ιδιώτες που ανέλαβαν τη μελέτη δεν βιάζονται καθόλου. Προφανώς έχουν πιο επείγοντα θέματα να διεκπεραιώσουν και πιο καυτά προβλήματα να λύσουν, μέχρι να δουν το θέμα του Π.Ε. 15, για το οποίο άλλωστε… χρόνος υπάρχει.
Στο… περίμενε ένα ακίνητο – φιλέτο
Κάπως διαφορετική είναι η υπόθεση του ακινήτου, που στον χάρτη ονομάζεται Π.Ε. 14 και βρίσκεται στην επάνω πλευρά του δρόμου που οδηγεί στον δήμο Θερμαϊκού και στο αεροδρόμιο. Πρόκειται για έκταση 450 στρεμμάτων, η οποία εφάπτεται στα 150 στρέμματα στα οποία θα κατασκευαστεί το νέο ποδοσφαιρικό γήπεδο του Άρη. Για προφανείς λόγους, που συνδέονται τόσο με το γήπεδο όσο και με την αναβάθμιση του παραλιακού μετώπου, που θα δώσει αξία σε ολόκληρη την περιοχή, πρόκειται για ένα πραγματικό ακίνητο – φιλέτο, το οποίο επίσης βρίσκεται στα όρια του δήμου Πυλαίας – Χορτιάτη. Για το Π.Ε. 14 δεν έχει ξεκινήσει η πολεοδομική μελέτη, αφού ο δήμος περιμένει να του δοθεί η δυνατότητα να την εντάξει σε κάποιο πρόγραμμα του ΕΣΠΑ –προφανώς του επόμενου ΕΣΠΑ-, ώστε να μη χρεωθούν τα ταμεία του αυτές τις περίπου 600.000 ευρώ που απαιτούνται. Πρόκειται μετά βεβαιότητος για μια τριετία. Σε αυτόν τον χρόνο πρέπει κανείς να προσθέσει άλλα δύο – τρία χρόνια που ενδεχομένως απαιτούνται για την έκδοση του οριστικού Προεδρικού Διατάγματος που θα οριστικοποιεί τους πολεοδομικούς όρους της περιοχής. Σημειωτέον ότι με βάση την έκταση, όταν οριστικοποιηθεί το πολεοδομικό σχέδιο θα προκύψουν για τον δήμο –ούτε λίγο ούτε πολύ- 50 στρέμματα γης. Αν προλάβει, δηλαδή, διότι όσο καθυστερεί για να κάνει… οικονομία υπάρχει περίπτωση –ασφαλώς όχι βεβαιότητα, αλλά πάντως πιθανότητα- οι ιδιώτες ιδιοκτήτες της περιοχής να κινηθούν για να κατοχυρώσουν για τον εαυτό τους ορισμένα προνόμια. Στη συγκεκριμένη περιοχή τα μεγάλα προς αξιοποίηση ακίνητα είναι δύο. Η έκταση της πρώην Siemens, την οποία έχει αγοράσει προ ετών γνωστός εργολάβος της Θεσσαλονίκης, και η έκταση του πρώην εργοστασίου της Φίλκεραμ – Johnson. Ποιος αποκλείει, λοιπόν, την πιθανότητα ο ιδιοκτήτης της πρώην Siemens να προχωρήσει τις διαδικασίες για ένα ειδικό χωροταξικό σχέδιο, μέσω του οποίου θα εξασφαλίσει τη δυνατότητα αξιοποίησης μεγαλύτερης έκτασης, την οποία –βεβαίως- θα στερήσει από τον δήμο; Ως γνωστόν στις περιπτώσεις που δίνεται ειδική άδεια για την αξιοποίηση μεγαλύτερης έκτασης από αυτήν που προβλέπουν οι γενικές διατάξεις, η έκταση αυτή αφαιρείται από όση δικαιούνται οι φορείς του δημοσίου.
Τα 60 εκατ. ευρώ είναι πολλά
Σύμφωνα με εκτιμήσεις οι δημοτικές ιδιοκτησίες που θα προκύψουν από την πολεοδόμηση των οικοπέδων Π.Ε. 15, που βρίσκεται σε εξέλιξη, και Π.Ε. 14, για την οποία δεν έχει γίνει ακόμη τίποτα, είναι 70 στρέμματα, αξίας της τάξεως των 60 εκατ. ευρώ. Για τον δήμο Πυλαίας – Χορτιάτη μέχρι στιγμής το κόστος είναι μηδενικό, αφού την πρώτη μελέτη χρηματοδοτεί η Περιφέρεια. Μήπως θα ήταν καλή ιδέα ο δήμος να προχωρήσει γρήγορα και στην πολεοδόμηση του δεύτερου κομματιού των 450 στρεμμάτων χωρίς να περιμένει το ΕΣΠΑ; Έχει πολλά να κερδίσει και –αντιστοίχως- πολλά να χάσει. Πέρα από την ταχύτερη αξιοποίηση και ανάπτυξη της περιοχής. Οι 600.000 ευρώ -ή περίπου τόσες- δεν είναι απαγορευτικό ποσό για ένα δήμο όπως ο δήμος Πυλαίας – Χορτιάτη. Προφανώς δεν πρόκειται για μικρό ποσό, αλλά μπροστά στα οφέλη μιλάμε για… ψίχουλα.
Η λογική του… τζάμπα
Η λογική του… τζάμπα –στην Ελλάδα τα κοινοτικά κονδύλια τα θεωρούμε χαρισμένα- σε περιπτώσεις σαν κι αυτή είναι νομιμοποιημένη, κατοχυρωμένη και πλήρως αποδεκτή. Τα κοινοτικά προγράμματα εν πολλοίς χρησιμεύουν για να καλυφθούν ελλείμματα των δημοσίων φορέων, οι οποίοι καλά κάνουν και τα αξιοποιούν. Αλλά οι εθιμικοί αυτοί κανόνες δεν είναι γραμμένοι στις… πέτρες του Μωϋσή. Ενίοτε ακόμη κι ένα δήμος μπορεί να βγάλει από το ταμείο του, όταν αποδεδειγμένα θα κερδίσει πολύ περισσότερα. Δεν υπάρχει καν ρίσκο…