Του Μιχάλη Στάγκου*
Πριν από μια δεκαετία, ποιος θα φανταζόταν ότι μια ελληνική εταιρεία τεχνολογίας, με κύκλο ζωής μόλις πέντε χρόνια, θα εξαγοραζόταν από τη Daimler και θα εξασφάλιζε παρουσία σε είκοσι δύο χώρες; Πόσο πιθανό ήταν η φωνητική βοηθός στις συσκευές της Samsung να είναι Ελληνίδα; Ποιος θα τολμούσε να σκεφτεί ότι μια εταιρεία καινοτομίας, τεσσάρων ετών από την Ελλάδα, θα εξασφάλιζε συνολική χρηματοδότηση πενήντα εκατομμυρίων από διεθνείς επενδυτές για να συνεχίσει απρόσκοπτα την ανάπτυξή της; Και όλα αυτά συνέβησαν σε μια περίοδο οικονομικής ύφεσης, όπου οι χρηματοδοτήσεις στην εγχώρια αγορά είχαν περιοριστεί ασφυκτικά και το γενικότερο κλίμα δεν ήταν ελκυστικό για επενδύσεις.
Βέβαια, τα παραπάνω παραδείγματα, παρά την αισιοδοξία που προκαλούν, δεν είναι αρκετά για να δημιουργήσουν ένα κλίμα αντιστροφής του brain-drain. Ένα φαινόμενο, που όπως φάνηκε και από το σύνολο των ομιλητών στο δεύτερο Thessaloniki Regional Forum, αναδεικνύεται ως ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που έχουν να διαχειριστούν όλες οι Βαλκανικές χώρες. Τι μπορούμε ρεαλιστικά να κάνουμε για να τους δώσουμε κίνητρα να μείνουν; Η απάντηση είναι απλή και εφαρμόσιμη: να εκδημοκρατίσουμε την επιχειρηματικότητα και να επενδύσουμε στο ταλέντο. Οφείλουμε να δημιουργήσουμε ένα αξιόπιστο, διαφανές και χωρίς σύνορα πλαίσιο εντός του οποίου οι νέοι θα εκφράζουν τις ιδέες τους και ταυτόχρονα να τους δώσουμε τα χρηματοδοτικά εργαλεία για να δημιουργήσουν τις δικές τους βιώσιμες επιχειρήσεις. Το κλειδί είναι η επένδυση στην καινοτομία και η δημιουργία ενός ισχυρού οικοσυστήματος.
Μοναδική περίπτωση για το πώς κατόρθωσε να μπει στον παγκόσμιο χάρτη της καινοτομίας είναι η Πορτογαλία, μια χώρα που grosso modo έχει αντίστοιχα χαρακτηριστικά με την Ελλάδα. Το Web Summit, η έκθεση που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά το 2009, συγκεντρώνει κάθε χρόνο όλο τον κόσμο της τεχνολογίας, ανάμεσα στον οποίο βρίσκονται ομιλητές όπως ο Mark Zuckerberg και ο Elon Mask.
Αυτό ακριβώς είναι ο στόχος της BEYOND 4.0, της πρώτης έκθεσης τεχνολογίας και καινοτομίας στα Βαλκάνια η οποία θα πραγματοποιηθεί τον ερχόμενο Οκτώβριο στη Θεσσαλονίκη: να εξελίξει τα Βαλκάνια σε έναν σύγχρονο πόλο καινοτομίας στη νοτιοανατολική Μεσόγειο. Η ελληνική κυβέρνηση, που έχει αγκαλιάσει το εγχείρημα, οι κυβερνήσεις των γειτονικών χωρών, κορυφαίες πολυεθνικές εταιρείες, ακαδημαϊκοί και εκπρόσωποι ερευνητικών κέντρων, επιχειρηματίες και επενδυτές θα συναντηθούν στη Θεσσαλονίκη για να εξετάσουν τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που φέρνει η 4η Βιομηχανική επανάσταση. Κυρίως όμως αυτό που θα κάνουν είναι να «δώσουν» φωνή στις νεοφυείς επιχειρήσεις να αναπτύξουν τις ιδέες και το όραμά τους. Όσες πιο πολλές φωνές ακουστούν, τόσο πιο γρήγορα η Beyond 4.0 θα προσελκύσει το παγκόσμιο ενδιαφέρον. Και τότε ποιος ξέρει, ίσως να δούμε σύντομα τον Ζούκερμπεργκ στη Θεσσαλονίκη.
*Μιχάλης Στάγκος είναι συνιδρυτής των Industry Disruptors Game Changers